Maai Mei Niet: hoe vijf minuten bloemen tellen de natuur vooruit helpt

Uw deelname aan Maai Mei Niet is goed voor de natuur én het leert u iets over uw tuin. Professor Koenraad Van Meerbeek (KULeuven) geeft tekst en uitleg bij het Bloementelweekend en het belang van een hoge nectarscore.

Net zoals elke goede slogan is ‘Doe niets voor de natuur’ een klein beetje overdreven. Ja, uw gras hoefde u deze maand niet of minder te maaien. Maar om uw persoonlijke impact op de biodiversiteit in uw tuin te achterhalen, zult u uw mouwen moeten opstropen. En dat doet u tijdens het Bloementelweekend van 26 tot en met 28 mei.

1. Hoe doet u mee aan het Bloementelweekend?

Meedoen aan het Bloementelweekend duurt maar een paar minuten. Het gaat in vijf eenvoudige stappen:

1. Baken 1 vierkante meter gras af in uw niet- of minder gemaaide gazon.
2. Tel daarin de bloemen, met behulp van het telformulier dat u terugvindt op Maaimeiniet.be.
3. Vul het aantal paardenbloemen, madelieven, ereprijsjes, hondsdraf… online in.
4. Geef mee hoeveel vierkante meter u in totaal niet hebt gemaaid.
5. Ontvang meteen uw persoonlijke nectarscore, die meetelt voor de nationale nectarscore.

2. Wat is dat nu, die nectarscore?

De nectarscore drukt uit hoeveel bijen en andere bestuivers er elke dag kunnen eten van uw Maai Mei Niet-gazon. Alle persoonlijke nectarscores opgeteld vormen dan de nationale nectarscore: het resultaat van alle deelnemers samen. Vorig jaar gaven we met zijn allen 17 miljoen bijen per dag te eten.

De nectarscore wordt berekend door ecoloog Koenraad Van Meerbeek (KU Leuven). ‘De persoonlijke nectarscore drukt uit hoeveel nectarsuiker die ene vierkante meter per dag produceert’, legt hij uit. Door dat resultaat te vermenigvuldigen met het totale aantal vierkante meter niet-gemaaid gazon, kan professor Van Meerbeek uw persoonlijke nectarscore berekenen.

Die wordt uitgedrukt met een letter, van A tot G. Van Meerbeek: ‘A staat voor een productie van meer dan 30 microgram per dag, F voor minder dan 2,5 mg. Die hoeveelheden lijken klein, door mensenogen bekeken. Maar met de 50 kilogram nectarsuiker die vorig jaar in de bijna 2500 tuinen per dag werd geproduceerd, konden dagelijks iets meer dan 4,5 miljoen bijen gevoed worden.’

3. Waarom wordt de nectarscore uitgedrukt in eten voor honingbijen? Het zijn toch vooral de wilde bijen die het zwaar hebben?

Professor Van Meerbeek baseerde zich voor zijn berekeningen op wat een honingbij per dag eet, omdat er van wilde insecten minder cijfers bekend zijn. Maar, benadrukt hij, het is vooral voor die wilde bijen van vitaal belang dat we onze tuinen natuurlijker maken. ‘De honingbij is tenslotte een gedomesticeerde soort. Zoals een collega het eens treffend verwoordde: “Bijenkasten uitzetten omdat insecten het slecht doen, is alsof je kippen uitzet omdat het niet goed gaat met vogels.”’

‘Acties als Maai Mei Niet zijn er dus vooral voor wilde bijen. Die zijn ook van groter belang voor de bestuiving. Honingbijen zijn generalisten, ze zoeken eten op veel verschillende soorten. In een appelboomgaard zullen ze zowel smullen van de appelbloesem als van de paardenbloemen en madelieven.

‘Bij de wilde bijen zijn er meer specialisten, die vaak op slechts enkele bloemen vliegen. Ze zijn veel efficiënter, omdat ze bijvoorbeeld alleen van appelbloesem naar appelbloesem vliegen. Ze verspreiden ook meer stuifmeel van bloem tot bloem omdat ze het actief verzamelen als voedselbron, terwijl honingbijen vooral in de nectar geïnteresseerd zijn.’

4. Wat moeten we doen met ons lange gras na mei?

Laat een deel van het gras nog een weekje staan, het is immers Week van de Bij. En Natuurpunt organiseert vanaf 1 juni de insectenzomer. Onder het motto ‘niet meppen, maar appen’, vraagt de natuurorganisatie om insecten te ‘vangen’ met de app ObsIdentify. Zo help je de insecten in Vlaanderen in kaart brengen en leer je heel wat bij over wat zoemt en vliegt en kruipt in de tuin.

Van Meerbeek: ‘We hopen dat deelnemers niet alleen in mei niet of minder zullen maaien. Ook na mei hebben insecten beschutting en voedsel nodig. Blijf dus spelen met de lengte van uw gazon.’

De e-mail met daarin de persoonlijke nectarscore bevat ook nog maaiadvies voor een optimale nectarsuikerproductie en een maximale biodiversiteit.

Om te noteren in uw agenda:

Op 1 juni is er het jaarlijkse Maai mei Niet-webinar van Velt. Schrijf u zeker in, u zal er heel wat inspiratie en tips sprokkelen over ecologisch tuinieren.

Zaterdag 3 juni en zondag 4 juni zijn er de Ecotuindagen van Velt.

Dinsdag 6 juni is er het Maai Mei Niet-debat in Gent. Eerst presenteren we de nationale nectarscore, daarna gaan minister voor Leefmilieu Zuhal Demir, gedragsbioloog Hans Van Dyck (UCL) en Knack-journalist en bioloog Dirk Draulans in gesprek over onze natuur. Komiek Wouter Deprez sluit af met een komische, edoch wijze bijgedachte. Schrijf u hier in.