Hoe uitzonderlijk is de wateroverlast in de Westhoek?

Een combinatie van factoren, samen met veel neerslag op korte tijd, zorgt momenteel voor de grote waterhoeveelheden in de Westhoek, stelt hydroloog Patrick Willems.

Dat de Westhoek op dit moment met erg veel wateroverlast te kampen heeft, is zowel uitzonderlijk als niet uitzonderlijk, zegt hydroloog Patrick Willems (KU Leuven). ‘De grote hoeveelheden neerslag zijn toevallig daar en in Noord-Frankrijk terechtgekomen. Maar de Westhoek heeft ook een hogere gevoeligheid voor overstromingen omwille van de grote uitgestrekte vlaktes die het gebied kenmerken. Er stroomt veel water afwaarts naar de IJzer vanuit Frankrijk, waar veel water ondergronds gedraineerd wordt voor de landbouwactiviteiten die er plaatsvinden. De IJzer is daarnaast ingedijkt geweest in het verleden, waardoor het water minder snel gebufferd kan worden. Die combinatie van factoren, samen met veel neerslag op korte tijd, zorgt momenteel voor de grote waterhoeveelheden in de regio’, stelt de hydroloog.

Hoe kunnen we ons beter wapenen?

Om ons in de toekomst beter te wapenen tegen wateroverlast, zou het water ‘bovenstrooms’, dus waar het van vertrekt, meer vastgehouden moeten worden. De afwatering kan zo vertraagd worden, waardoor het langzamer verplaatst en minder snel tot hoge peilen kan evolueren.

Tegelijk zouden ook dijken verlaagd of weggenomen moeten worden om de natuurlijke buffering te verhogen. ‘Dat is de meest duurzame manier om een degelijke waterhuishouding te krijgen’, zegt Willems. 

Wat brengt de toekomst?

Door de klimaatverandering zullen fenomen als deze vaker na elkaar voorkomen, voorspelt de wetenschapper. ‘Eén gebeurtenis kan je niet linken aan de klimaatverandering, maar we zien wel meer periodes met extreme neerslag en extreme droogte. De trend is tot hiertoe beperkt stijgend, maar ze is er wel. De komende tientallen jaren zal de tendens versnellen, en zullen we vaker met situaties als vandaag in de Westhoek te maken krijgen.’

Tot slot waarschuwt Willems dat er in Vlaanderen nog heel veel andere plaatsen zijn die overstromingsgevoelig zijn en die overlast zouden kunnen overvinden.