Mysterie van de dag: waarom hebben zebra’s strepen?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom hebben zebra’s strepen?

Het is een vraag die de biologen al eeuwen bezighoudt: waarom hebben zebra’s in hemelsnaam strepen? Wetenschappers van de Universiteit van Davis in Californië menen het mysterie te hebben ontrafeld. Zebra’s hebben strepen om bloedzuigende insecten te ‘misleiden’. De strepen beschermen de dieren tegen ongewenste insecten die naast bloed zuigen, ook ziektes overdragen.

Al sinds Charles Darwin zo’n 120 jaar geleden debatteerde met de Britse bioloog Alfred Russel Wallace over de strepen van de zebra, doen verschillende theorieën de ronde. Onder meer camouflage, gezichtsverwarring van de vijand, afkoeling en sociale functies, werden reeds naar voor geschoven. Maar wetenschappers van de Amerikaanse universiteit ontkrachten deze redenen en stellen nu dat strepen de zebra’s beschermen tegen dazen en tseetseevliegen.

‘Verbaasd door resultaten’

Het team van onderzoekers bestudeerde de verschillende ‘streeppatronen’ bij alle variaties van paardachtigen. Daarna onderzochten de wetenschappers waar de dieren voorkomen en welke insecten in eenzelfde regio leven.

“Ik was erg verbaasd door de resultaten”, zegt Tim Caro, professor en hoofdschrijver van de studie, in de krant The Telegraph. “Het was glashelder: paardachtigen die in gebieden voorkomen met meer bijtende insecten, hebben meer strepen.”

Uit de studie, gepubliceerd in het wetenschappelijke magazine Journal Nature Communications, blijkt bovendien dat zebrahaar korter is dan het haar van andere Afrikaanse zoogdieren. Daardoor hebben zebra’s in het bijzonder meer kans op insectenbeten.

T-shirts met strepen tegen muggenbeten?

Deze ontdekking kan nuttig zijn voor de mens. Net zoals de strepen de zebra’s beschermen, kan gestreepte kledij muggenbeten voorkomen bij de mens. “Zo’n T-shirt kan helpen, maar dat is niet het hele verhaal”, aldus Caro.

“Ook licht speelt een rol”, verklaart Caro. “Oppervlakten met zwarte en witte strepen reflecteren naast zichtbaar licht, ook gepolariseerd licht. Gepolariseerd licht is onzichtbaar voor de mens, maar wel zichtbaar voor vliegen. De hoeveelheid gereflecteerd licht is afhankelijk van het oppervlakte. De haren van de zebra in combinatie met strepen, zorgen er dus voor dat vliegen niet landen op hun vacht. Enkel een gestreepte T-shirt volstaat daarom niet per se.”

Hoewel een deel van het raadsel door deze theorie opgelost is, komt een nieuwe vraag naar boven, die op haar beurt meer onderzoek vraagt: waarom vermijden insecten gestreepte oppervlakten in de eerste plaats?