‘Komt de winterprik pas in februari, dan raken sommige dieren in de problemen’

Het kwik zakt niet zoals we dat zouden verwachten rond deze tijd van het jaar. Drie vragen aan Knack-redacteur Dirk Draulans.

Hazelaars staan al in bloei, vleermuizen ontwaken uit hun winterslaap: is de natuur werkelijk op hol geslagen?

Dirk Draulans: “De natuur reageert gewoon op de prikkels waarop ze verondersteld wordt te reageren. Wanneer het plots warmer wordt – zoals nu – dan schiet ze in actie. Op dit moment beginnen ook enkel maar temperatuurgevoelige soorten terug actief te zijn, dier- en plantsoorten die bijvoorbeeld lichtgevoelig zijn, reageren nu niet.”

Welke schade kan zo’n vroegtijdige weerkundige lente aanrichten?

Dirk Draulans: “Dat hangt af van hoe lang de warmteperiode nog duurt. Als de temperaturen dit weekend zullen dalen dan is er weinig tot niks aan de hand. Als deze temperaturen echter nog een maand aanhouden en we zoals vorig jaar pas eind februari een serieuze winterprik krijgen, dan zitten sommige dieren wel met een probleem. Zij zullen al een heel eindje in hun voortplantingsproces zitten en dan zullen al hun inspanningen voor niets zijn. Jongen zullen sterven en eieren zullen kapot gaan.

Ook voor dieren die een winterslaap houden – zoals de egel – zou dat nefast zijn. Egels worden op dit moment verondersteld weinig energie te verbruiken. Als ze nu langdurig op actief staan dan zijn ze een heleboel van de energievoorraad die ze hadden opgeslagen kwijt. Dat valt niet meer te herstellen.”

Ziet u dit als het ultieme bewijs voor de opwarming van de aarde?

Dirk Draulans: “Ik twijfel er al tien jaar niet meer aan dat het broeikaseffect een realiteit is, maar je kan dat moeilijk aan een concrete weerssituatie koppelen. Als het over een week plots een paar weken gaat vriezen dan wordt het broeikaseffect weer als onzin afgedaan. Dus nee, de temperaturen die nu wat hoger liggen zijn op zich geen bewijs, maar als je rekening houdt met de records die onze thermometer de voorbije jaren al genoteerd heeft, dan weet je het wel. Je kan niet ontkennen dat ons klimaat aan het veranderen is.”