Red de planeet en je portemonnee (10): ‘Plant een boom aan de zuidwestkant van je huis’
Een boom in de tuin zorgt voor een airco-effect tijdens warme zomers. De planeet én je energierekening zullen je dankbaar zijn.
Knack vroeg wetenschappers naar hun ideeën om de planeet groener, blauwer, rustiger en energievriendelijker te maken. Concrete tips die ook nog eens lief zijn voor onze portemonnee.
Vandaag: bioloog Martin Hermy (KU Leuven)
Wat is jouw voorstel om de planeet te redden dat we met z’n allen kunnen toepassen?
Martin Hermy: Zorg voor een airco-effect door een bladverliezende boom van minder dan 12 meter te planten aan de zuid- of zuidwest of eventueel de westzijde van je huis. En dit op een veilige afstand van tussen de vijf en acht meter van de gevel. Omdat het huis zo minder opwarmt, zal ook de nood om het te koelen met airconditioning beduidend minder zijn. Je energierekening zal er je dankbaar zijn en ook jijzelf als je van de luwte van een boom kunt profiteren in de meer en meer droge, hete zomers die we zullen krijgen.
Hoe werkt het?
Hermy: Volwassen bomen hebben een grote bladoppervlakte wat voor een airco-effect zorgt. Enerzijds schermt de boomkroon af van de zon en creëert ze schaduw. Hoe groter het bladoppervlakte van de boomkroon, hoe groter ook het airco-effect. Als de capaciteit van een airco twee kW bedraagt, dan koelt de boom tot meer dan vijf keer meer. Anderzijds verdampt een boom aanzienlijke hoeveelheden water. Om water te verdampen onttrekt de boom warmte-energie aan de lucht waardoor die koeler wordt.
Daarnaast zal de beschaduwing van de huisgevel ervoor zorgen dat de gevel veel minder opwarmt en die warmte zal ’s avonds en ‘s nachts ook niet uitgestraald worden naar de omgeving. Een warme muur functioneert een beetje zoals een tegel- of speksteenkachel die zijn warmte ook via de stenen opstapelt om ze vervolgens geleidelijk aan weer af te geven. Dat laatste is een van de belangrijkste reden waarom steden in de zomer hitte-eilanden zijn waar het echt onaangenaam kan worden om te leven.
Tijdens de zomer is het onder een boom ook veel aangenamer dan onder een zonneluifel of tuinparasol. Die schermen je weliswaar van de zon af, maar de luchtbeweging ontbreekt.
Een boom draagt ook bij aan een gezonde en helende leefomgeving. Ze boost het immuunsysteem, verlaagt bloeddruk, vermindert stress, werkt ontspannend, verbetert humeur en mentale gezondheid, verbetert vermogen om zich te focussen & concentreren, versnelt het herstel van ziekte, verhoogt het energieniveau en verbetert slaap
Maar wat in de winter? In de winter wil je elk zonnestraaltje naar binnen trekken. Daarom kies je best voor een bladverliezend boom. Die laat toch nog een flink pak van de zonnestraling passeren om zo de gevel op te warmen en ons te laten genieten van die zon.
Natuurlijk zijn er ook bezwaren. Denk maar aan bladval, onderhoud, mogelijke pollenallergieën, schade aan woningen indien te dicht geplant, klachten van buren,…Veel van de klachten over bomen hebben te maken met ‘te groot’, ’te dicht bij het huis’, ‘de buren’. Door bomen te kiezen die niet te groot worden (minder dan 12 meter) of niet groter worden dan de beschikbare ruimte vallen al een aantal van die bezwaren weg. Globaal zijn de voordelen veel groter dan de nadelen.
Waarom kan dit voorstel de wereld redden?
Hermy: Bomen leggen veel meer dan andere planten koolstof vast, niet alleen omdat ze CO2 opnemen voor de fotosynthese (wat alle groene planten doen), maar ze leggen die koolstof vast in hun stam, hun takken en wortels (dus in alle houtige delen). En die koolstof kan daar blijven zolang de boom leeft en indien nadien gebruikt voor constructiedoeleinden nog veel tientallen jaren later. Die stockage is niet te onderschatten.
Bovendien is er dringend actie nodig. Droge en hete zomers zullen door klimaatverandering veel meer voorkomen dan vroeger, eens in de vier à vijf jaar. Tuinen in alle maten zijn een wezenlijk onderdeel in de strijd tegen klimaatverandering.
En er is in Vlaanderen nog wel wat ruimte om bomen te planten. Theoretisch (bij een volledige bedekking van de tuin door boomkronen) is er in die tuinen ruimte voor ruim 31 miljoen bomen in Vlaanderen. Als je vier bomen plant, dan kunnen we ruim 8 miljoen bomen kwijt.
Bekijk de webinar van Martin Hermy over het belang van bomen:
Martin Hermy is emeritus professor groenbeheer, natuurbeheer en ecologie. Hij schreef het boek De juiste boom voor elke tuin.
Lees alle voorstellen in ons dossier ‘Red de planeet en je portemonnee’
Red de planeet (en je portemonnee)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier