Vandaag vinden in Nederland de Waterschapsverkiezingen plaats. Op die dag worden de nieuwe bestuurders verkozen die al het water beheren dat Nederland rijk is. Ondanks het stoffige imago van de waterschappen stellen ook jongeren zich ervoor kandidaat: ‘Hier kunnen we echt op de inhoud focussen.’
Waterschappen zijn Nederlandse bestuursorganen voor het waterbeheer. Ze bestaan al sinds de vroege middeleeuwen, maar hebben sindsdien een grote evolutie doorgemaakt. Volgens professor waterbeheer Sander Meijerink zullen waterschappen een belangrijke rol spelen bij de aanpassing aan de gevolgen van de klimaatcrisis.
De waterschappen krijgen vaak de kritiek vooral door oude mannen geleid te worden. Desondanks engageren zich steeds meer jongeren rond waterbeheer en stellen ze zich ook kandidaat om de waterschappen mee te besturen. Knack sprak met twee gemotiveerde kandidaten op hun dag van de waarheid.
Bas Peeters (VVD)
Bij Bas Peeters (26) is de liefde voor het waterschap met de paplepel ingegoten: ‘Mijn moeder werkt er al dertig jaar voor en zo heb ik al jobstudent mijn eerste stappen in het waterbeheer kunnen zetten.’ Nadien ging hij Bouwkunde studeren aan de TU Eindhoven en kreeg hij ook de politieke microbe te pakken. In 2019 werd hij verkozen tot algemeen bestuurslid voor de liberale VVD en in 2022 werd hij waterwethouder. Nu wil hij daar een tweede termijn bij doen.
Volgens Peeters zijn waterschappen net nu super belangrijk: ‘Het weer wordt steeds extremer. De voorbije zomer hadden we een lange droogte, maar ook enorme piekbuien.’ Er is volgens hem daarom meer ruimte voor water nodig om die weersomstandigheden beter op te kunnen vangen. ‘Door de klimaatverandering zullen we ons hele watersysteem moeten herbekijken.’
Naast een inhoudelijke voorkeur heeft Peeters ook een liefde voor de bestuurscultuur van waterschappen: ‘Wij hebben een echte debatcultuur, ook punten van de oppositie worden vaak meegenomen. De meeste van onze voorstellen worden zo met meer dan 90 procent van de stemmen goedgekeurd.’ Volgens hem gaat het er in gemeenteraden veel harder aan toe en heeft dat zijn keuze voor een waterschapsmandaat mee beïnvloed. ‘Doordat we minder politiek zijn dan een gemeenteraad kunnen we meer op de inhoud focussen.’
Peeters ligt in het bijzonder wakker van de impact van microplastics, PFAS en geloosd drugsafval op zijn leefmilieu. ‘We hebben bij ons waterschap nog geen plan om die problemen aan te pakken en dat wil ik veranderen.’ Wie wel aan een plan werkt rond waterkwaliteit, is de EU. De Europese richtlijn Water (KRW) wil schoon water in stromen en beken garanderen. Volgens Peeters zou dat tot een soortgelijke situatie als de stikstofcrisis kunnen leiden: ‘Een nieuwe vergunningenstop behoort tot de mogelijkheden.’
Peeters trekt de VVD-lijst, maar vindt dat te weinig jongeren de weg naar de waterschappen vinden. ‘Het zijn nog steeds vooral oude mannen die de plak zwaaien.’ Op de groei van de bekendheid bij jongeren mag je hem afrekenen. ‘De echte gevolgen van klimaatverandering zullen vooral onze jongeren voelen. Net zij moeten dus betrokken worden bij de waterschappen.’
Julia Goets (CDA)
Ook Julia Goets (19) was al voor deze verkiezing actief bij haar lokale waterschap. ‘Ik studeer Watermanagement en vond dat ik niet meer aan de zijlijn kon blijven staan.’ Na jeugdbestuurder van haar waterschap te zijn geweest, heeft ze zich nu verkiesbaar gesteld voor het christendemocratische CDA.
De unieke politieke cultuur speelt ook bij haar een beslissende rol: ‘Hier draait het echt om de inhoud, dat heb je bij andere bestuurslagen minder.’ Ze vindt het wel goed dat ook hier de politieke partijen aan zet zijn: ‘Het gaat tenslotte over mensen hun belastinggeld, dan moeten ze mee kunnen beslissen welk soort beleid ze voorgeschoteld krijgen.’
Goets vindt het jammer dat waterschappen zo vaak vergeten worden: ‘Ze zijn zo belangrijk!’ Ze wijst op het belang van een mooie en gezonde leefomgeving, maar ook klimaatverandering maakt waterschappen belangrijk. ‘Het is niet meer vanzelfsprekend dat er genoeg water is tijdens de zomer.’ Te veel water kan echter ook problemen opleveren. ‘We zullen enorme dijkversterkingen moeten doorvoeren om ons tegen de klimaatverandering te wapenen.’
Een opvallend issue dat Goets aanhaalt, is de overlast die bevers veroorzaken in haar streek. ‘Bevers hebben geen natuurlijke vijanden in Nederland en kunnen daardoor heel veel schade berokkenen.’ Ze wijst vooral op het verdwijnen van bomen en het instabiel maken van dijken. ‘Bij ons zijn bevers nu brandend actueel.’
Als ze verkozen raakt, wil ook Goets expliciet de stem van jongeren vertegenwoordigen. ‘Jonge mensen zijn zich niet genoeg bewust hoe mooi het werk van de waterschappen is.’ Volgens haar gebeurt dat het best door jongeren te laten meewerken. ‘Ik hoop dat we het makkelijker zullen maken om stage te lopen bij de waterschappen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier