Mobiliteitsexpert Dirk Lauwers: ‘De Vlaamse regering moet privéjets tegengaan, niet aanmoedigen’

‘Voor de Vlaamse regering lijkt de klimaatcrisis niet te bestaan’, reageert mobiliteitsexpert Dirk Lauwers (UAntwerpen) op de beslissing van de regering om de drie Vlaamse regionale luchthavens open te houden.

Net voor de kerstvakantie besloot de Vlaamse regering om de Vlaamse regionale luchthavens van Deurne, Oostende-Brugge en Kortrijk-Wevelgem, die vaak worden gebruikt voor privévluchten en op dit moment niet rendabel zijn zonder miljoenensteun van de Vlaamse overheid, nog zeker tot 2040 open te houden. Dat zorgt voor commotie.

U hebt ook uw bedenkingen?

Dirk Lauwers: In opdracht van het departement Mobiliteit en Openbare Werken werd een kosten-batenanalyse van de Vlaamse regionale luchthavens uitgevoerd. De conclusie luidde: het is maatschappelijk verantwoord om de luchthaven van Oostende-Brugge open te houden en verder te ontwikkelen. Maar dat geldt niet voor die van Kortrijk-Wevelgem en die van Deurne. Sluiten is voor Antwerp Airport het beste scenario. Tenzij men ervoor zou kiezen de luchthaven uit te breiden, maar dat is gezien de ligging onrealistisch. De experts wijzen resoluut tussenscenario’s af, zoals de luchthavenactiviteit in Deurne uitbreiden en de luchthaven laten voortbestaan zoals ze nu is.

Het scenario waarvoor de Vlaamse regering heeft gekozen.

Lauwers: Precies. De Vlaamse regering haalt een aantal argumenten aan, maar die overtuigen niet. Zo zou Deurne een uitwijkhaven voor Zaventem kunnen worden. Maar de landingsbaan van Deurne is kort en daarom voor veel vliegtuigen ongeschikt. Klimatologisch ligt Deurne bovendien in dezelfde omgeving als Zaventem. Als het daar mist, dan ook in Antwerpen. Deurne kan volgens de Vlaamse regering ook als militaire luchthaven dienen. Ook dat verbaast me. Er zijn al militaire luchthavens.

‘Luchttaxi’s kunnen een goed alternatief zijn voor vervuilende privéjets.’

Wat kan de echte reden zijn om de luchthavens van Antwerpen en Kortrijk open te houden?

Lauwers: Ik ben benieuwd wie allemaal heeft gelobbyd, maar het is geen geheim dat de diamantsector in Antwerpen vragende partij was voor het openhouden van de luchthaven van Deurne. Naast misschien ook reisorganisatie TUI, maar die vliegt ook op Oostende. Verder hebben de eigenaars en verhuurders van privé- en zakenjets en mensen die hebben geïnvesteerd in de omgeving van de luchthaven mogelijk druk uitgeoefend. Maar het zogenaamde agglomeratie-effect van Deurne, de meerwaarde van de luchthaven voor de regio, wordt op twee miljoen euro geschat. Dat is héél beperkt. Als je daar per se luchtvaart wil, kies je beter voor een toekomstgerichte, verticale luchthaven, zoals die in Frankrijk en Engeland volop worden ontwikkeld, met op drones gebaseerde vliegactiviteit die veel minder milieuhinder veroorzaakt.

Voor het transport van goederen?

Lauwers: Ja, maar ook van personen. Misschien zijn luchttaxi’s een goed alternatief voor de groep die nu met extreem vervuilende privéjets reist. Door enkele uren te vliegen in een privéjet blaas je evenveel CO2 de lucht in als een inwoner van de Europese Unie gemiddeld per jaar uitstoot. Luchttaxi’s kunnen een oplossing zijn voor het echte mobiliteitsprobleem van Antwerpse ceo’s: de files op de ring. De haven zou zo veel bereikbaarder kunnen worden. Een zogenaamde vertiport biedt ook kansen voor innovatieve bedrijven rond Deurne.

Moeten we met z’n allen niet net minder gaan vliegen?

Lauwers: Dat geldt zeker voor regionale vluchten. De dag dat de Vlaamse regering haar besluit over de regionale luchthavens communiceerde, riepen de vijftig grootste Nederlandse bedrijven op om voor korte verplaatsingen, zoals een reis naar Londen, voor de trein te kiezen. De Vlaamse regering loopt wat betreft klimaatbewustzijn ver achter op het Vlaamse bedrijfsleven. Want ook bij ons is het in veel bedrijven niet aangewezen om het vliegtuig te nemen voor korte afstanden.

Desondanks is het aantal privévluchten in Europa sinds de coronacrisis sterk toegenomen. Moet de overheid privévluchten meer reguleren, hoger belasten of zelfs helemaal verbieden, zoals organisaties als Greenpeace vragen?

Lauwers: De regering moet inderdaad via regulering en belastingen een beleid ontwikkelen dat privévluchten ontmoedigt, en niet aanmoedigt, zoals nu het geval is. Bijna de helft van de vliegactiviteit in Deurne bestaat uit privé- en zakenvluchten en dat is niet duurzaam. Het is merkwaardig hoe de klimaatcrisis voor de Vlaamse regering niet lijkt te bestaan. Ze neemt beslissingen alsof het 1999 is. •