Tiny house: een bewuste keuze op basis van je werkelijke behoeften

Hellow, klinkt als een verwelkoming in een wereld waar wonen soberder is, meer ‘low’. Hellow, dat is het project van Philippe Hébert, Marc Reydams en Florent Sany. Hun missie: de samenleving openstellen voor een bewustere woonvorm … op ecologisch, filosofisch en zelfs financieel vlak.

‘Met de opwarming van de aarde, de instorting van de biodiversiteit en de toename van de sociale ongelijkheid dringt een oplossing zich steeds nadrukkelijker op. Hellow is onze bijdrage aan deze oplossing: soberheid.’ De toon is gezet.

Philippe Hébert, medeoprichter en gedelegeerd bestuurder van de coöperatieve Hellow, en zijn partners-medeoprichters Marc Reydams en Florent Sany, nodigen burgers uit om hun consumptie te beperken, hun behoeften te heroverwegen en tevreden te zijn met het hoogstnoodzakelijke. Via wonen.

Het verhaal begint met een ontmoeting tussen Philippe Hébert en Marc Reydams, allebei burgerlijk ingenieur, tijdens een houtopleiding eind 2018. Al snel beseffen ze dat ze dezelfde belangstelling hebben voor ‘light’ woningen. Die worden (in tegenstelling tot ‘zware’ woningen) gekenmerkt door het ontbreken van funderingen, beton en verbinding met de grond. Kortom, ze hebben geen permanente voetafdruk. Het kan gaan om een joert, een chalet of zelfs een tiny house. 

Florent Sany, een vriend van Marc, is meteen overtuigd. ‘Ik werd geïnspireerd door mijn grootouders en ouders, die bijna autonoom zijn in hun voedselvoorziening. Door wat rond te vragen, besefte ik dat het mogelijk was om even autonoom te zijn in je manier van wonen. Door die te rationaliseren en dus minder te verbruiken’, zegt de timmerman. De machine is gelanceerd.   

In hun gezamenlijke atelier zijn alle medewerkers druk bezig met het afwerken van de twee tiny houses die binnenkort worden opgeleverd. De teller staat intussen op vier. Voor het ontwerp beperken ze zich niet tot de ‘vorm’ van de woning (die maximaal vier meter hoog en twaalf meter lang mag zijn en drieëneenhalve ton mag wegen). Ze hebben hun constructies ook zoveel mogelijk uitgedacht om kleine “bioklimatologische en lowtech ecoconstructies” voor te stellen, die passen in hun sobere visie. Resultaat: een tiny house van Hellow stoot tijdens zijn hele levenscyclus tot 90% of zelfs 95% minder CO2 uit dan een ‘klassiek’ huis van 120 vierkante meter.

Bioklimatologisch … 

‘De keuze van de materialen is essentieel omdat ze de kwaliteit van het huis bepaalt, maar ook de milieu-impact van de bouw’, legt Philippe Hébert uit. Het team analyseert daarvoor de levenscyclus van het product en kiest het materiaal dat deze impact tot een minimum beperkt. In het beste geval is dat nieuw, van biologische oorsprong en eventueel lokaal, wat vaak het geval is met het hout waarvan de hele constructie gemaakt is. Dit hout komt voornamelijk uit België, Frankrijk en soms uit Scandinavië. Maar het risico van ontbossing is er wel degelijk. De coöperatieve zet daarom in op hernieuwbare hulpbronnen. ‘We moeten bepaalde hoeveelheden respecteren. Wat we uit het milieu halen, moet terug kunnen groeien’, zegt de medeoprichter. In het slechtste geval is het materiaal niets van dat alles (dit zou het geval zijn met een oven). Daartussen zit hergebruik, van lijsten bijvoorbeeld.

Deze hulpbronnen krijgen dan plaats en vorm in een huis dat zo autonoom mogelijk is ontworpen, afhankelijk van de seizoenen en de bijdrage van de zon. Niets wordt aan het toeval overgelaten, en dat alles dankzij de samenwerking van meerdere profielen. Precies dat is de essentie van de coöperatieve, want de drie oprichters werken ook samen met architecten, zelfstandige timmerlieden en, af en toe, onderaannemers.

… en lowtech 

Philippe Hébert, Marc Reydams en Florent Sany kregen het idee om lowtech te integreren in deze bewuste, sobere woonvorm. Lowtech (letterlijk: lage technologie) is zowel een concept als een product, en gericht op wat essentieel, optimaal, duurzaam (betrouwbaar en energie-efficiënt), toegankelijk (gemakkelijk te repareren en gebruiksvriendelijk) en overdraagbaar is binnen de samenleving. ‘We hebben onder andere een open voorraadkast gemaakt waarin voedsel kan worden bewaard in de omgeving die het nodig heeft. Zo zijn we ons meer bewust van wat we hebben en verspillen we dus minder’, zegt Philippe Hébert.

Maar lowtech betekent niet het einde van de technologie. Bij Hellow zijn de tiny houses goed uitgerust met schakelaars en stopcontacten. ‘Vandaag de dag kan je moeilijk zonder elektriciteit, maar we denken bijvoorbeeld aan een systeem van afstandsbediening’, legt hij uit. “De lowtech benadering kan je nog het best omschrijven als het stellen van technologische vragen. Wat is onze behoefte en wat is de meest lowtech manier om daaraan te voldoen?’

Een nieuwe manier van wonen 

De coöperatieve legt geen leefwijze op, maar wil vooral inspireren. Te beginnen met de manier waarop we onze woning bekijken: niet als een consumptieartikel dat het salaris bepaalt, maar als een bewuste keuze gemaakt na een evaluatie van werkelijke behoeften (die vaak naar beneden worden bijgesteld, vooral wanneer men op vijftien vierkante meter moet wonen). 

‘Een light, lowtech woonvorm is volgens ons een bron van emancipatie’, zegt Philippe Hébert. ‘Over het algemeen bepaalt onze habitat onze leefwijze, dus als we onze manier van wonen veranderen, gaan alle aspecten van het dagelijks leven open voor nieuwe perspectieven.’

Kiezen voor light en lowtech, betekent kiezen voor nieuwe manieren van consumeren, verplaatsen en zelfs sociale contacten leggen. ‘Je wordt financieel en filosofisch geëmancipeerd, leeft bewuster en voelt je serener ten aanzien van bepaalde gebeurtenissen zoals een economische crisis, omdat je minder behoeften hebt. Of een milieucrisis, omdat je het milieuprobleem al op een persoonlijk niveau aan het oplossen bent’, vervolgt de gedelegeerd bestuurder.

Ook de strijd tegen sociale ongelijkheid maakt deel uit van het Hellow-model. ‘De kloof in levensstandaard wordt steeds groter. De rijken worden rijker, de armen alsmaar armer. Een gerationaliseerd huis betekent minder investeren. Iedereen zou een dak boven zijn hoofd kunnen hebben’, zegt Florent Sany. Het team zet daarom in op woningen die verenigbaar zijn met een koolstofarme wereld, maar die ook betaalbaar zijn. 

Bron van vreugde en veerkracht

De coöperatieve is niet van plan het bij tiny houses te houden. Philippe Hébert, Marc Reydams en Florent Sany hebben een pak ideeën om hun werk als ‘lowtech bouwers’ voort te zetten, zoals het ontwerpen van joerten. Maar wat hen dag na dag motiveert, is hun bijdrage aan de maatschappij: voor hen moet verandering systemisch zijn. 

Met Hellow verspreiden ze de boodschap dat we als samenleving kunnen kiezen voor een sobere woning die aangenaam is voor onszelf én voor het milieu. ‘We staan als samenleving voor grote uitdagingen. We moeten ons energie- en materiaalverbruik verminderen, dat is onvermijdelijk. En ‘light’ wonen is compatibel met deze evolutie’, zegt Philippe Hébert. ‘Op deze manier onder meer het probleem van de klimaatverandering aanpakken, is voor ons een echte bron van vreugde.’

Door Anouche Nicogossian