In partnership met Rolex
Humla, een van de 75 districten van Nepal, ligt hoog en geïsoleerd in de Himalaya. Samen met de lokale gemeenschappen poogt de jonge bioloog en milieuactivist Rinzin Phunok Lama daar het slinken van de populaties van wilde dieren – van sneeuwluipaard tot yak – te keren. In 2021 ontving Lama als eerste Nepalees een Rolex Award for Enterprise.
In september 2006 kostte een helikoptercrash het leven van 23 Nepalese milieubeheerders. Allemaal vooraanstaand in hun vakgebied. Onder hen de minister van Bossen en Leefmilieu, prominente leden van zijn kabinet en pioniers in parkaanleg. De ramp onthoofdde het milieubehoud in Nepal, de last van het leiderschap kwam abrupt op de schouders van een nieuwe generatie terecht.
Sinds ik voor het eerst een sneeuwluipaard zag, wil ik me voor deze omgeving inzetten
Bedreigde diersoorten in de Himalaya
Als een van de eersten beantwoordde de bioloog Rinzin Phunjok Lama de uitdaging. Lama studeerde in Nepal, het Duitse Göttingen en in Nieuw-Zeeland. Zijn levensmissie? De wilde dieren beschermen die hoog in de Himalaya leven en in hun voortbestaan worden bedreigd.
Welke dieren zijn dat dan? De Himalayawolf, die wolliger en groter is dan de Indiase en de Europese wolf en een hart heeft dat bestand is tegen het lage zuurstofgehalte op grote hoogte. De Himalayabeer, een ondersoort van de bruine beer en het grootste dier in de regio. De wilde yak, een groot wild rund. De kiang, de grootste van de wilde ezels. Het muskushert, dat geen gewei heeft maar wel twee slagtanden en ongevoelig voor kou is. En vooral de sneeuwluipaard: het dier komt in slechts twaalf (Zuid- en Centraal-Aziatische) landen voor, naar schatting bestaan er nog amper 300 tot 400 exemplaren van.
Struggle for life
Rinzin Phunjok Lama is afkomstig van de steile en ijzige hellingen van Humla. Het Nepalese district ligt van 3500 tot 5000 meter boven de zeespiegel en geldt al een van de meest geïsoleerde en armste streken van het land. Zowel voor mensen als dieren en de natuur herleiden de harde weersomstandigheden het bestaan er in grote lijnen tot een struggle for life. Een strijd die ze geregeld verliezen.
Lokale mensen kunnen zich gedragen als de stewards van het land
‘Maar Huma bezit prachtige landschappen en in termen van biodiversiteit is het een ongemeen rijk gebied’, neemt Lama het voor zijn streek op. ‘Deze regio nodigt uit tot de toepassing van de boeddhistische filosofie van mededogen en co-existentie. Mensen en natuur onderhouden er een uitgebalanceerde relatie. Sinds ik voor het eerst een sneeuwluipaard zag, voel ik me geïnspireerd en gemotiveerd om me voor deze omgeving in te zetten.’
Lama’s grote voorbeeld is Rodney Jackson, bioloog, stichter en directeur van het Snow Leopard Conservancy en Rolex-laureaat in 1981. Meer dan 30 jaar bestudeerde Jackson de sneeuwluipaard, van 1982 tot 1985 kon hij verzwakte dieren volgen dankzij een halsband die hem radiocontact met het dier gaf. Dat resulteerde in de eerste videofilm over de sneeuwluipaard.
Liever lokaal
Het ecosysteem in de Transhimalaya – een gebied van 1600 km lang en 80 km breed en een van de vier geografische zones waaruit de Himalaya bestaat – is uiterst fragiel. Groeiende menselijke activiteiten vormen een permanente bedreiging. Er is een urgente behoefte aan projecten met een geïntegreerde aanpak: initiatieven die zowel de fauna en de flora beschermen als het levensonderhoud van de lokale bevolking verzekeren en verbeteren.
Rinzin Phunjok Lama legt veel invloed en verantwoordelijkheid bij de lokale mensen. Hij daagt ze uit om stewards te worden van zowel het bewerkte land als van de wildernis. Daarom introduceert hij projecten van natuurbehoud en dierenbescherming die door de plaatselijke gemeenschap worden gedragen. Dergelijke initiatieven genereren lokaal leiderschap, lokale bestuursverantwoordelijkheid en lokale business. Lama werkt samen met dorpsraden, jeugdclubs en vrouwengroepen. Zijn ambitie? Sensibiliseren, opvoeden, mobiliseren.
Wetten, zaken, wetenschap
Rinzin Phunjok Lama zweert bij een veelzijdige aanpak. Een scherp afgelijnd wettelijk-juridisch kader is belangrijk. Lama leidt lokale mensen op om de wetten te kennen en het toezicht erop te versterken. Zo zijn ze beter gewapend tegen stroperij, bosbranden en illegaal houthakken.
Anderen, vooral vrouwen, rust hij uit opdat ze op een ecologisch verantwoorde manier ondernemerschap kunnen opstarten en zaken doen. Het lokale businessmodel speelt de natuurlijke troeven van de Humla-regio uit: kruiden, traditionele kleding, trekking en ecotoerisme.
Op wetenschappelijk vlak helpen Lama en zijn team de lokale bevolking bij het veldwerk. Ze leren hen hoe ze met camerawaarnemingen de bedreigde diersoorten in kaart kunnen brengen, hun populatieaantallen monitoren en observeren hoe ze op de nieuwe maatregelen reageren.
‘Ik wil aantonen’, besluit Lama, ‘dat lokale gemeenschappen – als ze daartoe de kans krijgen – grootschalige ecologische projecten kunnen uitvoeren en zich kunnen gedragen als ware stewards van het land.’
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.
Ontdek hier het vorige artikel uit de serie: Hoe Felix Brooks-church in Tanzania ondervoeding uitroeit
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier