Hoe Ben Fitzpatrick een uniek Australisch ecosysteem beschermt

Ben Herremans
In partnership met Rolex

Aan de Ningaloo-kust in Australië hangt het weelderige mariene leven af van de nabije Golf van Exmouth en zijn biodiversiteit. Met de hulp van Rolex, in het kader van het Perpetual Planet Initiative, maakt oceanograaf en Mission Blue Hope Spot Champion Ben Fitzpatrick er zijn levenslange missie van om de link tussen de twee ecosystemen aan te tonen en het gebied te redden waaraan hij als kind verslingerd raakte.

Ben Fitzpatricks grootvader vertelde over verbijsterende verschijnselen

Sinds zijn zesde is Ben Fitzpatrick geboeid door de Ningaloo-kust en de Golf van Exmouth. Zijn grootvader vertelde verhalen over walvishaaien, zeekoeien en koralen: verbijsterende verschijnselen die Bens verbeelding uitdaagden. Ben studeerde oceanografie en vatte een carrière als mariene wetenschapper aan, waarna hij Oceanwise Australia oprichtte, dat het leefmilieu van de Ningaloo-kust beschermt. Een missie van intussen al meerdere decennia.

Bultruggen komen hier hun kalveren zogen, schildpadden hun eieren leggen

Het Ningaloo rif, waar de woestijn de oceaan ontmoet

Zo’n 1.200 kilometer ten noorden van Perth, in het uiterste noordwesten van Australië, ligt een schiereiland. Een dor landschap van wit zand raakt er het turkoois van de oceaan aan. Luttele meters onder de waterspiegel bevindt zich een van de grootste koraalkustriffen van de wereld en het enige van Australië. Het Ningaloo Rif is ongeveer 260 kilometer lang en werd in 2011 toegevoegd aan de werelderfgoedlijst van UNESCO. Het gebied bevat een mariene en een landdeel en strekt zich uit over meer dan 700 hectare.

Volgens Ben Fitzpatrick versterken de Ningaloo-kust en de Golf van Exmouth elkaar. Maar hoewel het twee zijden van een geconnecteerd ecosysteem betreft, krijgt de golf pas nu dezelfde erkenning en bescherming als de kust met het rif.

Het gebied staat bekend als ‘Ningaloo’s kraamkliniek’, omdat bijna tweeduizend species er schuilen. Toeristen reizen vanuit alle hoeken van de wereld naar hier om de rijke biodiversiteit van het gebied te beleven. Ze zwemmen tot bij de koraalriffen en ze spotten walvishaaien, walvissen, bultruggen, haaien, reuzenmanta’s, dolfijnen, zeekoeien, tropische vissen, zeeslangen, schildpadden, weekdieren, sponsen, zeegras…

De Golf van Exmouth herbergt een buitengewone biodiversiteit

In 2003 werkte Ben Fitzpatrick mee aan een openbare campagne die de Ningaloo-kust redde van industriële ontwikkeling en de plek verankerde vanwege zijn globaal grote waarde. Resultaat van al deze inspanningen? Een buitengewone biodiversiteit die je op het eerste gezicht niet vermoedt. ‘Want het water van de Golf van Exmouth is troebel en oogt weinig toegankelijk’, zegt Fitzpatrick. “Men kan zich niet inbeelden welke fascinerende mariene ecosystemen zich onder de waterspiegel ophouden.’

Toch herbergt de Golf van Exmouth nog meer specimen dan het rif van Ningaloo. Vele species migreren van het rif naar de golf om zich te voeden en zich voort te planten. Op de kust bereiden Siberische wulpen hun jaarlijkse migratie naar het noorden voor, terwijl duizenden bultruggen in alle kalmte hun kalveren zogen in het vooruitzicht van hun lange migratie naar Antarctica. Sinds het verbod op de walvisjacht nam hun aantal spectaculair toe: van 300 tot 30.000, volgens Fitzpatrick. ‘Je moet bijna blind zijn om hier geen bultruggen te spotten.’

Ook schildpadden komen zich hier voortplanten en hun eieren leggen. ‘Zonder de ecosystemen in de Golf van Exmouth zouden veel specimen aan de Ningaloo-kust er minder goed aan toe zijn’, besluit Fitzpatrick.

Mission Blue en de plekken van hoop

Ben Fitzpatrick wil de aandacht voor de Golf van Exmouth en de Ningaloo-kust uitbreiden. Logisch dus dat hij ernaar streefde om het gebied te laten erkennen als Hope Spot van Mission Blue. De legendarische oceanograaf Sylvia Earle startte in 2009 met Mission Blue. Haar ambitie? Beschermde mariene zones (Aires Marines protégées – AMP) vormen. Ze noemt deze zones Hope Spots. De plekken van hoop zijn essentieel voor de gezondheid van de oceanen. Ze huisvesten bedreigde soorten fauna en flora en verzekeren het levensonderhoud van lokale gemeenschappen. Hun overleving hangt vaak af van een gezonde mariene omgeving. Momenteel telt Mission Blue wereldwijd meer dan 160 Hope Spots.

Een ecosysteem en zijn wildlife redden

Ben Fitzpatrick bereikte zijn doel. In 2019 nam Sylvia Earle de kust van Ningaloo en de Golf van Exmouth op in het netwerk van Hope Spots van Mission Blue. Ben Fitzpatrick werd uitgeroepen tot Mission Blue Hope Spot Champion.

Recent ondernam hij een wetenschappelijke expeditie naar de meest afgelegen zones van de Golf van Exmouth – die nog grotendeels onontdekt is laat staan in kaart gebracht. Fitzpatrick en zijn team van Oceanwise Australia verzamelden er bewijzen van biodiversiteit. Vooral wil Ben de connectie tussen de Ningaloo-kust en de Golf van Exmouth aantonen. Met een sonar scande het team de bodem van de golf, fotografeerde zones met grote precisie, observeerde visbanken en riffen, telde de dierenpopulaties. Voor het observeren en tellen gebruikt Fitzpatrick ook drones. Hij hoopt dat zijn ontdekkingen bewijzen dat het weelderige mariene leven aan de Ningaloo-kust niet alleen complementair is met dat in de Golf van Exmouth, maar er zelfs van afhangt.

‘In de context van de klimaatverandering telt elke overwinning en ze schenkt veel vreugde.’

Een voorbeeld voor de bescherming van andere regio’s

Sinds 2014 is Rolex partner van Mission Blue. Al bijna een eeuw lang steunt het Zwitserse horlogemerk individuen en organisaties die ijveren voor het behoud van de planeet. Dit engagement werd in 2019 versterkt met de lancering van het Perpetual Planet Initiative. Het programma legt de focus op de Rolex Awards for Enterprise en op langetermijnpartnerships met Mission Blue en National Geographic Society. Tegenwoordig overkoepelt het Perpetual Planet Initiative meer dan dertig partnerschappen.

Met de hulp van Rolex hoopt Ben Fitzpatrick de bescherming van de Ningaloo-kust en de Golf van Exmouth te verbeteren en uit te breiden, liefst als één en uniek reservaat: een ecologisch relevante plek, gunstig voor ecotoerisme. Fitzpatrick gelooft dat de Golf van Exmouth als voorbeeld kan dienen voor de bescherming van andere regio’s. ‘Dat geeft veel hoop, vooral in de context van de klimaatverandering. Elke overwinning telt en schenkt veel vreugde.’

1/5

2/5

3/5

4/5

5/5

1/5

2/5

3/5

4/5

5/5

Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.

Ontdek hier het vorige artikel uit de serie: Liu Shaochuang wil de wilde kamelen van de Gobi-woestijn redden dankzij ruimtevaarttechnologie

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier