In partnership met Rolex
Terwijl de wereldbevolking aangroeit in de richting van 8 miljard, stijgt ook het aantal conflicten tussen mensen en wilde dieren. De inzet: voedsel en ruimte. Krithi Karanth bewijst dat we dat probleem kunnen oplossen. In 2019 ontving de Indiase biologe de Rolex Award for Enterprise ‘We moeten de beesten beter leren kennen en begrijpen.’
Opgroeien tussen tijgers
Krithi Karanth (1979) is de dochter van een bioloog die zich specialiseerde in de studie van tijgers. Ze groeide op met een grote liefde voor de natuurwonderen in India. ‘Ik zag al tijgers toen ik amper twee jaar was. Tijgers tracken deed ik op mijn achtste, in het gezelschap van mijn vader leerde ik de sporen, die ze achterlaten, lezen en volgen. En ik was nog een tiener toen ik al met camera traps werkte. De eerste zeventien jaar van mijn leven bracht ik door in de wildernis. Voor mij was dat een paradijs en ik was ervan overtuigd dat elk kind in India zo’n heerlijke jeugd beleefde.’ Verbijsterd stelde ze vast dat zulks lang niet het geval was.
Wie niet optimistisch is, laat eigenlijk de planeet in de steek
Een autoriteit in wildlife
Dr. Krithi Karanth is nu zelf biologe. Ze studeerde dertien jaar in de VS: Duke Univerity, Yale University en University of Florida. Daarna keerde ze terug naar India uit liefde voor de wildlife daar (de natuur in het algemeen, wilde dieren in het bijzonder) en om er reële veranderingen door te voeren.
Karanth is tegenwoordig Directeur en Chief Conservation Scientist van het Center for Wildlife Studies in Bangalore, een internationaal erkend centre-of-excellence op het vlak van wildlifeonderzoek. Het werd 37 jaar geleden opgericht om de wilde dieren van India en hun leefomgeving te beschermen.
In 2019 ontving Kirith Karanth de Rolex Award for Enterprise. ‘Een van de belangrijkste momenten in mijn leven,’ zegt ze daarover. ‘Het gaf me de kracht en de moed om voort te doen. Ik put uit de steun van Rolex onnoemelijk veel vertrouwen.’
Conflicten tussen mens en dier
India groeit uit tot het dichtst bevolkte land ter wereld. De natuur neemt er amper 5 procent van het grondgebied in – een fractie als je dat naast vergelijkbare landen legt. Toch leeft 70 procent van de tijgers van de wereld en 50 procent van de Aziatische olifanten in India.
Bij gebrek aan ongerept gebied zitten wilde dieren en mensen in India dicht op elkaars huid. Jaarlijks doen zich honderdduizenden clashes voor. Wilde dieren (tijgers, luipaarden, olifanten, beren…) begrijpen natuurlijk niets van de manieren van mensen om hun territorium af te bakenen. Resultaat? Mensen en hun veestapels worden aangevallen, gewond of gedood; oogsten vernield; eigendommen beschadigd.
‘Mensen nemen dan wraak en doden wilde dieren. Het is een vicieuze cirkel’, zegt Krithi Karanth.
Taksvrij telefoonnummer
De Indiase overheid keert aan landbouwers en dorpelingen 5 miljoen dollar per jaar uit als compensatie voor de schade die ze opliepen door toedoen van wilde dieren. Krithi Karanth schat dat de 100.000 gerapporteerde cases per jaar slechts de top van de ijsberg vormen omdat de overheid de middelen mist om vlug op de schadeklachten te reageren. ‘Ik schat dat het werkelijke aantal drie tot vier keer hoger ligt.’
Daarom installeerde haar Center for Wildlife Studies in 2015 Wild Seve: een taksvrij telefoonnummer waarop getroffen dorpelingen en landbouwers kunnen bellen voor assistentie bij het invullen van hun schadeklachten en verzoeken om compensatie. De staf van Wilde Seve stuurt dan meteen medewerkers op pad – veldassistenten die het conflict documenteren en helpen met de formulieren voor de overheid.
20.000 klachten van 10.000 families
Wild Seve bedient momenteel een half miljoen mensen uit 600 dorpen in de buurt van de wildreservaten van Bandipur en Nagarahole. Het kwam al tussenbeide bij 20.000 schadeklachten van meer dan 10.000 families, goed voor een totale compensatie van 973.000 dollar.
Krithi Karanth breidt het project nu uit naar duizend dorpen in de buurt van drie andere wildreservaten. Ze wendt mobiele technologie aan om voor die duizend huishoudens conflictueuze hotspots te identificeren – dat zijn plekken die een bijzondere focus behoeven en maatregelen zoals afdaken en afsluitingen die ‘roofdierproof’ zijn, om zo de schade aan oogsten te verminderen en mensen en hun vee te beveiligen.
De pragmatische aanpak van Karanth verhoogt bij de bevolking het vertrouwen in Wild Seve en zet de vijandigheid tegenover wilde dieren om in verdraagzaamheid. ‘Het is cruciaal om lokale gewoonten te verbeteren en het bewustzijn te verscherpen’, meent ze.
Kinderen moeten leren beter met de nabijheid van wilde dieren om te gaan
De impact op kinderen
Daarom riep Krithi Karanth in 2018 Wild Shaale (Shaale betekent school) in het leven, een onderwijsprogramma dat loopt in meer dan 700 scholen in zones met een hoog risico op conflicten met wilde dieren. Met Wild Shaale bereikte ze tot dusver bijna 28.000 kinderen, die in de buurt van 17 wildreservaten wonen.
‘De wetenschapers van het Centre for Wildlife Studies bestuderen al dertig jaar de interactie tussen mensen en wilde dieren’, vertelt Karanth. ‘Dit werk bracht ons in dicht contact met gemeenschappen die dicht bij een wildreservaat wonen. Waar mensen en dieren dicht bij elkaar leven, draait hun interactie vaak uit op conflicten.’
‘En we ontdekten dat conflicten tussen mensen en dieren een negatieve psychologische impact op kinderen hebben – iets wat we lange tijd over het hoofd zagen. Opgroeien in een stressvolle omgeving met veel risico op conflicten tussen mensen en dieren, is zeer uitdagend. Een vader die drie maanden lang elke nacht de wacht houdt bij zijn oogst, dat bevordert de familiale sfeer niet. Er doen zich soms traumatische situaties voor. Ze zien hoe olifanten de velden vernielen waarop hun ouders zo hard hebben gewerkt, waarna hun gezin verder in de armoede wordt geduwd. Of ze maken mee dat een tijger of luipaard een geliefde koe, geit of hond doodt, of iemand van het dorp of de familie verwondt of erger. Na dergelijk ingrijpende ervaringen staan die kinderen natuurlijk niet positief tegenover wildlife.’
Nieuwsgierig en empathisch worden
Wild Shaale richt zich tot schoolgaande kinderen tussen 10 en 13 jaar, die op het platteland in de nabijheid van wildreservaten in India wonen. Hoewel de grondwet het oplegt, worden er op school amper milieuwetenschappen onderricht.
‘We moeten specifieke studiepakketten organiseren en educatief materiaal inzetten om bij kinderen hun natuurlijke belangstelling voor, hun nieuwsgierigheid naar en hun empathie met de natuur te versterken’, zegt Krithi Karanth.
‘We houden het programma zo prettig mogelijk, met veel storytelling, spellen en andere activiteiten. Veel leerpakketten waren afgestemd om westerse kinderen, dus zochten we naar manieren tools die beter aansluiten bij onze cultuur. Ons studiepakket bevat items die specifiek zijn toegespitst op de lokale ecosystemen en dus op de wilde dieren waarmee de kinderen te maken (kunnen) krijgen.’
We hebben oplossingen die zowel voor de mensen als voor de dieren goed zijn
Een model voor de hele wereld
Aan het pakket is een evaluatiesysteem verbonden. Krithi Karanth: ‘Daarmee kunnen we de invloed van het programma op hun milieugeletterdheid en hun houding tegenover natuur en wilde dieren meten. Al na vier sessies zien we resultaat. De kinderen bouwen fundamentele kennis over het behoud van en de bescherming tegen wilde dieren op, en ze leren de mechanismen beheersen om beter en veiliger met de nabijheid van dieren om te gaan.’
‘Hopelijk vormen we met Wild Shaale de toekomstige stewards van de omgeving op. We verspreiden het programma op een steeds grotere schaal, in telkens nieuwe talen. Op termijn van vijf jaar mikken we 3000 scholen rond 70 wildreservaten.’
Op termijn moeten Wild Seve en Wild Shaale samensmelten tot een model van natuurbehoud dat Krithi Karanth wereldwijd wil uitrollen. “Dit kan werken in Afrika, Zuid-Amerika en sommige delen van Azië, kortom in alle delen van de wereld waar mensen en wilde dieren in elkaars nabijheid vertoeven.”
Optimisme is een plicht
‘Ik ben altijd optimistisch, wie niet optimistisch is, laat eigenlijk de planeet in de steek,’ besluit Krithi Karanth. ‘Ik merk dat we erin slagen de mindset van mensen te veranderen. India doet het nu beter dan 50 jaar geleden. Natuurlijk is er nog veel werk aan de winkel: India heeft 1,4 miljard inwoners, 800.000-900.000 onder hen kampen met basisnoden. Ik hoop alleen maar dat we niet vergeten dat we dit prachtige land ook met dieren delen. Veel plaatsen en veel species verkeren in gevaar, maar we hebben de technologie en de publieke steun om wilde dieren te beschermen. We hebben oplossingen die zowel voor mensen als dieren goed zijn. Middelen die de wereld 10 of 20 jaar geleden niet bezat. Alleen moeten we zo slim zijn om die middelen bijtijds in te schakelen.’
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier