Fairbrics zet CO2 om in polyestervezels: ‘Wij dagen de textielindustrie uit’

Afgevangen CO2 omzetten in hoogwaardige polyestervezels? De Franse start-up Fairbrics vestigde zich in Antwerpen om de uitdaging waar te maken. Als het lukt, kunnen studenten van de Modeacademie aan de slag met duurzame textielvezels.

Het was een champagnemoment voor BlueChem toen Fairbrics eind 2023 voor Antwerpen koos. De Franse start-up pioniert sinds 2019 met het omzetten van opgevangen CO2 in polyestervezels. De research vindt plaas in Villebon-sur-Yvette, niet ver van Parijs.

Voor het opschalen van het procédé werd in heel Europa uitgekeken naar een geschikt ecosysteem. Dat werd dus BlueChem, de incubator voor duurzame chemie waar onder meer de Belgische sectorfederatie essencia achter schuilt.

Het complex, waar nog twaalf start-ups onderdak hebben gevonden, ligt op de voormalige site van Petroleum Zuid op Antwerpen Rechteroever. BlueGate, zoals de nog goeddeels braakliggende bedrijvenzone heet, is in feite gereserveerd voor circulaire, watergebonden industrie. Er werd echter ruimte voorzien voor initiatieven die misschien ooit industriële proporties zullen aannemen, zoals de start-ups van BlueChem.

Vlakbij de incubator, in het bijna identieke gebouw van BlueApp, huizen overigens verschillende spin-offs van de Universiteit Antwerpen, eveneens toegespitst op duurzame chemie en materialen.

Technologie commercialiseren

Waarom een Franse start-up voor Antwerpen kiest? ‘Er waren meedere potentiële locaties’, zegt industrieel directeur Sergio-Blanco Rosete, een Mexicaan met een Britse phd in chemical engineering op zak. ‘De troeven van Antwerpen liggen voor de hand. Start-ups vinden hier de ideale voedingsbodem. Bij BlueChem werken we kleinschalig, in een labo op kilo-niveau. Als we klaar zijn voor de volgende fase kunnen we zo bij de buren van BlueApp terecht om een pilot te bouwen’.

Toch wil hij zich nog niet vastpinnen op die oversteek. Misschien trekt Fairbrics voor zijn scale-up meteen naar NextGen, zoals de vroegere Opel-site heet. Dat terrein van 88 hectare aan het Albertkanaal werd door Port Antwerp-Bruges gereserveerd voor investeringen in de circulaire economie.

Hoe dan ook, het stappenplan voor Rosete en zijn driekoppige team is duidelijk. ‘Plan is de technologie in Antwerpen van TRL5 naar TRL9 tillen’, zegt hij. ‘TRL staat voor Technology Readiness Level. We zitten nu nog op labo-niveau, maar vanaf zeven is de technologie rijp voor demonstratie in een operationele proefinstallatie. Dat objectief hopen we nog dit jaar te bereiken. Vandaar is het evenwel nog een grote stap naar TRL 9, het niveau waarop de technologie commercialiseerbaar wordt’.

Van CO2 naar polyester

Ook voor die fase biedt Antwerpen een ideale biotoop. Fairbrics heeft geen ambitie om zelf CO2 af te vangen, dat is de zaak van partners die in de toekomst echte klanten moeten worden. Maar aan geschikte emissiebronnen is in deze omgeving hoe dan ook geen gebrek, tenslotte is de Antwerpse haven de grootste chemische cluster van Europa. Denk aan productieprocessen in de petrochemie, of aan biomassa-installaties die reststromen of mest vergisten.

Al deze industriële spelers staan voor de uitdaging om hun uitstoot tegen 2030 met 55 procent te reduceren, en tegen 2050 zelfs klimaatneutraal te produceren. Fairbrics is een van vele start-ups die een oplossing hoopt te bieden die ambitieuzer is dan het geologisch bergen van CO2. Het gaat om Carbon Capture and Utilization: bedoeling is de afgevangen CO2 via tankwagens of pijpleidingen naar een industriële installatie van Fairbrics te transporteren waar het broeikasgas via een revolutionair chemisch proces wordt omgezet in hoogwaardige polyestervezels.

Complexe moleculaire scheikunde met katalyse, solventen en polymerisatie, daar moeten we als leek vooral geen tekening bij vragen. ‘Het is uitdagende technologie’, beaamt Rosete. ‘Het procedé moet voldoende robuust en flexibel zijn om met verschillende soorten emissies om te gaan. Wat afgevangen wordt in een petrochemische fabriek is immers niet hetzelfde als wat pakweg een distillerie uitstoot. Het omgaan met verschillende onzuiverheden, dat is waar de sleutel in deze onderzoeksfase ligt. Dit is zuivere first of-innovatie. Er is nog één Amerikaanse start-up bezig met het omzetten van CO2 in textielvezels, maar die bewandelen een andere weg. Het mooie van onze methode is dat het om een CO2-sink gaat. We verbruiken wel energie, maar minder dan de emissies die we met ons proces elimineren’.

Antwerpse Modeacademie

Het is geen toeval dat de Zweedse kledinggigant H&M in Fairbrics heeft geïnvesteerd. Ook de textielindustrie staat voor een steile curve richting groen en duurzaam. Dan helpt het als polyestervezels, wereldwijd de meest gebruikte stof in textiel, circulair en zonder extra CO2-uitstoot kunnen worden gepdocueerd.

Het duurt nog even vooraleer TRL9 wordt bereikt en de eerste Fairbrics-spoelen op de markt komen, maar naar kandidaat-afnemers zullen ze niet ver moeten zoeken. ‘Dit is een echte modestad’, weet Rosete, een nieuwbakken sinjoor die toch al vertrouwd is met de Antwerp Six. ‘Dat heeft niet de doorslag te geven om ons hier te vestigen, maar het is wel aardig meegenomen. We hebben al contact opgenomen met de Antwerpse Modeacademie die in de avant-garde van de mode speelt. Dat doen wij in feite ook, door het status-quo in de textielindustrie uit te dagen. Een samenwerking zou niet meer dan logisch zijn. Ontwerpen met nieuwe, duurzame materialen, dat moet toch een droom zijn voor studenten van de Modeacademie?’