In partnership met Rolex
In 1997 creëerde Louis Liebenberg een digitale tool waarmee inheemse trackers (spoorzoekers) hun observatie van dieren kunnen registreren en uitwisselen voor leefmilieubehoud en andere, soms verrassende doeleinden. Met de steun van Rolex werd de CyberTracker wereldwijd populair en krijgt het toestel nu een upgrade.
De CyberTracker als onmisbare tool voor inheemse trackers
Milieubeschermer Louis Liebenberg werkt al 40 jaar samen met de autochtone spoorzoekers van de Kalahari-woestijn in Namibië. In 1997 ontwikkelde hij de CyberTracker, een spectaculair efficiënte, digitale tool, waarmee trackers hun observatie van dieren kunnen omzetten in data. Elk teken van wildlife wordt ingevoerd via eenvoudige iconen op een toestel in zakformaat.
In afwachting van de mondiale lancering, test de bioloog een geüpdatet versie van het toestel, de CyberTracker Online. De upgrade kan verstrekkende gevolgen hebben voor milieubehoud en milieueducatie, terwijl het de lokale spoorzoekers en hun oude skills beloont met een inkomen.
De grafische interface op basis van iconen werd speciaal ontworpen voor de inheemse Ju/’hoansi-spoorzoekers van de Kalahari, die niet kunnen lezen of schrijven. Met de CyberTracker kunnen ze hun knowhow te gelde maken, terwijl milieubeschermers dieren kunnen monitoren die ze met traditionele methoden niet kunnen volgen. “Zonder personen met de kennis om op het terrein dieren te observeren, zouden onze modellen er volledig naast kunnen zitten”, legt Louis Liebenberg uit.
Tracker als knelpuntberoep
Zijn fascinatie voor de voorvaderlijke kunst van het spoorzoeken vatte Louis Liebenberg al in zijn jeugd op. Op zijn 4 jaar speelde hij verstoppertje in de duinen van Kaapstad: hij zag en volgde sporen in het zand en die leidden hem tot aan de rug van de duin waar het verborgen vriendje zich ophield. “Ik herinner me nog zijn ongelovige blik toen ik hem vond.”
Er vlamde een passie op die hem nooit zou verlaten. Op 25-jarige leeftijd waagde Liebenberg zich in Namibië alleen in de Kalahari-woestijn en zocht er naar de laatste autochtone spoorzoekers, die er dankzij van generatie op generatie doorgegeven kennis voedsel vinden. Hij stelde vast dat de kunst van het tracking, waarvan de oorsprong honderdduizenden jaren in het verleden ligt, dreigde te verdwijnen. Tegelijk daalden de aantallen van de fauna. Die twee elementen samen maakten het voortbestaan van de jager/plukker onzeker.
Dus stippelde Liebenberg een strategie uit. Aan de basis daarvan lag het besef dat de unieke expertise van autochtone volkeren inzake spoorzoeken de mogelijkheid bood om er een beroep van te maken. De informatie die de trackers vergaren, is nuttig voor projecten van milieubehoud. In 1994 startte hij met de erkenning van de expertise van deze spoorzoekers: een objectief getuigschrift gaf hen recht en uitzicht op werk.
Dankzij Rolex kende de CyberTracker gehoord wereldwijd succes
Het succes van de CyberTracker overtrof alle verwachtingen van Louis Liebenberg, deels dankzij de wereldwijde zichtbaarheid die het toestel kreeg nadat hij in 1998 de Rolex Award for Enterprise had ontvangen. “Zonder de Rolex Award had misschien niemand over ons project gehoord”, zegt hij.
Nu bezorgde de internationale erkenning van Rolex het project wereldwijd succes: de app werd intussen meer dan 600.000 keer opgeladen in ongeveer 200 verschillende landen. Louis Liebenberg en zijn team zorgde ervoor dat de CyberTracker draait in gps-systemen, Android en iPhone.
Dankzij het toestel konden zowel neushoorns als vlinders worden beschermd. De CyberTracker is gebruiksvriendelijk, polyvalent en dus multi-inzetbaar. Wetenschap, onderwijs, landbouw, sociaal en gezondheidsonderzoek, natuurrampen, misdaadpreventie: in al die domeinen blijkt het toestel een hulpmiddel.
Met dit toestel kunnen we complexe ecosystemen in real time en op wereldschaal volgen, terwijl de autochtone gemeenschappen er een inkomen uithalen
De nieuwe CyberTracker online: snellere invoer, kleinere foutenmarge
Louis Liebenberg had na dit succes op zijn lauweren kunnen rusten, maar zijn ambitie strekt verder. Hij blijft de CyberTracker verbeteren, vastbesloten om hem nog toegankelijker en efficiënter te maken. De nieuwe (online) CyberTracker werd ontworpen voor niet-technisch onderlegde gebruikers: zij kunnen de app aanpassen aan hun eigen behoeften. De interface op basis van iconen bevordert een aanzienlijk snellere invoer van data en herleidt de foutenmarge tot een minimum.
De gegevens kunnen offline worden ingevoerd en opgeladen zodra er een internetconnectie is. Trackers kunnen hun vondsten opslaan in een gecentraliseerde databank, waar ze worden gedeeld met een internationale gemeenschap, die ze bruikbaar maakt voor tal van doeleinden, leefmilieubehoud en andere.
“We kunnen nu ingewikkelde ecosystemen in real time en op wereldschaal volgen, terwijl we de lokale gemeenschappen financieel kunnen steunen”, legt Louis Liebenberg uit, die de financiële insteek cruciaal vindt. Hij argumenteert dat duurzame socio-economische modellen ontwikkelen voor de lokale bevolking en haar laten deelnemen aan de bescherming van de biodiversiteit, essentieel is in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatverandering.
Tracking is voor kinderen het beste middel om zich vertrouwd te maken met wetenschappelijke redeneringen. Tussen jou en de sporen is er een rechtstreeks en onmiddellijk contact. Zonder tussenschakels als microscoop, telescoop of boek
Een ideale tool voor iedereen, ook voor kinderen
1/5
2/5
3/5
4/5
5/5
1/5
2/5
3/5
4/5
5/5
Story maps zijn een van de nieuwe features van CyberTracker Online. Daarin worden de data aangeboden via het interactieve gebruik van kaarten, tabellen, foto’s en video’s. Zo wordt de informatie toegankelijk voor iedereen. Ook voor kinderen. Want Louis Liebenberg wil de aandacht van de volgende generatie trackers wekken. “Tracking is voor kinderen het beste middel om zich vertrouwd te maken met wetenschappelijke redeneringen. Tussen jou en de sporen is er een rechtstreeks en onmiddellijk contact, zonder tussenschakels als microscoop, telescoop, boek of wat dan ook.”
Liebenberg pleit voor een breed gebruik van CyberTracker: de app richt zich niet uitsluitend tot trackers en wetenschappers. Hij hoopt dat hij ook wordt omarmd door kinderen die graag de natuur observeren. Zij kunnen dan hun ontdekkingen delen met andere kinderen over de gehele wereld. Behalve het leren verzamelen van gegevens worden ze met de CyberTracker gesensibiliseerd voor de noodzakelijke maatregelen om de planeet te beschermen.
Er valt nog veel over en door tracking te leren
Intussen blijft Louis Liebenberg de vorming van nieuwe trackers aan de Ju/’hoan San Tracker School in de Kalahari-woestijn superviseren. Van overal – van Europa tot Noord-Amerika – komen mensen naar het opleidingscentrum om zich op basis van oude technieken en wetenschappelijke noties te bekwamen in de kunst van tracking.
Louis Liebenberg begon 40 jaar geleden aan zijn carrière. “Maar de gedachte aan stoppen kwam nog geen enkele keer in me op. Er valt nog zoveel te leren.”
1/5
2/5
3/5
4/5
5/5
1/5
2/5
3/5
4/5
5/5
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.
Ontdek hier het vorige artikel uit de serie: De Great Spine of Africa-expedities brengen een antwoord op de waterzekerheid, die een grote zorg in Afrika is
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier