In partnership met Rolex
De Coral Gardeners, onder leiding van de lokale oceaanbeschermer Titouan Bernicot, proberen koraalriffen te redden en een wereldwijde gemeenschap te vormen die zich inzet voor de bescherming van deze ecosystemen – de tuinen van de zee. Hun project geniet de steun van het Rolex Perpetual Planet Initiative.
Koraal beschermen door met oplossingen te reageren op uitdagingen
In de kristalheldere wateren rond het eiland Moorea in Frans- Polynesië is een groep duikers hard aan het werk. Ze bewegen zich behoedzaam boven een beschadigd koraalrif. Eerst identificeren ze de kale plekken, waar ooit koralen hebben geleefd. Daar brengen ze nieuwe koralen aan, ze zijn afkomstig van een naburige kwekerij. Met zeecement ‘lijmen’ de duikers het nieuwe koraal vast aan een rots. Beetje bij beetje wordt het rif zo opnieuw opgebouwd.
De duikers zijn leden van de Coral Gardeners (letterlijk vertaald: de koraaltuiniers), de organisatie die van ‘s morgens tot ‘s avonds ijvert voor het behoud en herstel van koralen. Hun ambitie en passie levert hen internationale steun op, onder meer van Rolex. Al bijna een eeuw steunt het merk buitengewone missies. Het Perpetual Planet Initiative mikt op mensen en organisaties die met oplossingen reageren op de huidige uitdagingen in verband met het leefmilieu.
Beetje bij beetje wordt het koraalrif opnieuw opgebouwd
Samen met de haaien zwemmen langs de koraalriffen
Titouan Bernicot ligt aan de basis van de Coral Gardeners. Hij werd geboren en groeide op in Ahe, een atol in Frans-Polynesië. Het eiland is zo klein dat het op de meeste kaarten niet zichtbaar is. De ouders van Titouan waren parelboeren.
Toen hij drie jaar was, verhuisden ze naar Moorea. Met 134 vierkante kilometer is dat eiland een stukje uitgestrekter dan Ahe. Moorea heeft meer dan 16.000 inwoners. Voor Titouan veranderde er niet veel. Hij beleefde een paradijselijke jeugd. De oceaan was het centrum van zijn universum. Zij aan zij met de haaien zwom hij langs de koraalriffen.
Hij leerde vissen met een harpoen en apneuduiken. Op 16-jarige leeftijd maakt hij iets vreemds mee, de ervaring zou zijn hele leven omgooien. Terwijl hij met vrienden surfte, zag hij in de oceaan iets wat hij nog nooit had gezien: koralen die helemaal wit waren. Ze waren ‘gebleekt’.
‘Toen ik zag dat ze aan het afsterven waren, zei ik tegen mezelf: de koralen worden mijn levensmissie’
De koralen krijgen hun kleur van algen
Elk koraal is een levend organisme van enkele millimeter groot. Een groot deel van hun voeding halen koralen van eencellige algen, de zogenaamde zoöxanthellen. Die zitten geconcentreerd in de tentakels van de poliepen van het koraal. Het zijn deze zoöxanthellen die kleur geven aan de koralen, variërend van helder groen, diep blauw, oranje en bruin.
Met de energie van zonlicht zetten de zoöxanthellen door het proces van fotosynthese (net als bij de planten op aarde) de kooldioxide afkomstig van het koraal om in zuurstof. De koralen gebruiken de zuurstof en koolhydraten die door de algen wordt geproduceerd, voor hun eigen stofwisseling.
Witte koralen zijn ziek, maar ze leven nog
Koralen kunnen hun zoöxanthellen verliezen, bijvoorbeeld door een te hoge temperatuur van het zeewater – en dus door de opwarming van de oceanen. Zoöxanthellen produceren dan nieuwe chemische substanties die bij het koraal een stressreactie veroorzaken, waardoor ze de algen in haar lichaam afstoot. De koralen verliezen dan hun kleur, ze worden wit. Ze leven dan nog altijd maar zijn zeer kwetsbaar en gevoelig voor andere stressfactoren. Veel gebleekte koraalkolonies overleven niet.
Het broeikaseffect als gevolg van gasuitstoten leidt tot een verwarming van de planeet, inbegrepen de oceanen. De verbleking van koralen komt almaar vaker voor, het verschijnsel deint uit.
Koralen zijn belangrijk voor het oceanisch ecosysteem
‘Toen ik zag dat mijn favoriete omgeving aan het afsterven was, zei ik tegen mezelf: dat wordt mijn levensmissie’, vertelt Titouan Bernicot. Hij gaf er zich rekenschap van dat de koralen een pijler van het oceanisch ecosysteem vormen – ze ondersteunen andere mariene organismen, niet het minst vissen. Koralen spelen een essentiële rol voor het welzijn en het succes van de bewoners van Moorea en gelijkaardige oorden. ‘Koralen zijn de basis van veel zaken in mijn leven’, zegt hij.
Onder de hoede van een mariene bioloog leerde Titouan Bernicot stalen van koralen afnemen en met die collectieve koraalfragmenten nieuwe, gezonde koralen cultiveren. Dat deed hij in drijvende kwekerijen of langs onderzeese koraalbomen. Daarna plantte hij ze met grote geestdrift op een rif achter zijn huis. Na enkele maanden aan de universiteit besloot Titouan terug naar Moorea te keren en zijn leven te wijden aan het herstellen van koraalriffen.
‘Al ons werk zou vergeefs zijn mochten we er niet goed over communiceren’
Koralen vragen veel aandacht en veel geduld
In 2017 richtte Titouan Bernicot de Coral Gardeners op. Eerst rekruteerde hij zijn jeugdvriend Taiano Teiho, die op het eiland geen werk kon vinden. ‘Toen ik vernam dat de ze bron van onze mariene voedingsketen zijn, wist ik dat ik voor koraalriffen wilde zorgen’, vertelt Taiano. Door met mariene biologen samen te werken, bouwde het team van de Coral Gardeners kennis op en verfijnden ze hun methodiek.
Tegenwoordig nemen de Coral Gardeners stalen van koralen en zetten ze gedurende 12 à 18 maanden op cultuur in kwekerijen. ‘We hebben geleerd om geduldig te zijn’, legt Titouan uit. Tijdens hun groei hebben koralen veel aandacht nodig. Het team beschermt hen tegen algen en volgt hun evolutie elke drie maanden.
De uitvinding van een nieuw beroep: Coral Gardener
In zes kwekerijen, verspreid over Frans-Polynesië laten de Coral Gardeners ongeveer tienduizend koralen groeien. De organisatie trekt mensen van over de hele wereld aan om voor de koralen te zorgen. ‘Ik had nooit gedacht dat we in staat zouden zijn om een nieuw beroep te creëren, dat erin bestaat om onze tijd onder water door te brengen – in ons favoriete element – en daar koralen te observeren en verzorgen’, lacht Titouan Bernicot.
De Coral Gardeners kiezen voor koralen met de grootste overlevingskans
De selectie van de koralen gebeurt uiterst waakzaam. Het komt eropaan de koralen met de meeste overlevingskans te kiezen. Dat zijn de koralen die de meeste weerstand tegen de gewijzigde omstandigheden vertonen. Koralen die de warmste perioden of een verblijf in door koolstofdioxide verzuurd water hebben overleefd. Terwijl de koralen verbleken, gaat het team van Coral Gardenetrs na welke exemplaren het beste reageren.
Koralen beschermen met de hulp van artificiële intelligentie
Om de toekomst voor te bereiden, installeerden de Coral Gardeners CG Labs, waar ze spitstechnologie in hun werk integreren: een werk van voortdurende verbetering, dat spoort met de filosofie van Rolex. Zo ontwikkelden ze ReefOS, een platform voor Artificiële Intelligentie (AI). Dat bestaat uit een geheel van toestellen, van receptoren tot camera’s, die alle gegevens opslaan: de evolutie van de vispopulaties en de biodiversiteit, de groei en de dekkingsgraad van koralen, de temperatuur van het water.
Communiceren met de generatie van de toekomst
De ambities van de Coral Gardeners strekken veel verder dan Frans Polynesië. In publicaties die ze via sociale media verspreiden, vertellen ze met teksten en spectaculaire foto’s en video’s het verhaal van de koraalriffen. In iets meer dan vijf jaar tijd bereiken ze daarmee meer dan 200 miljoen mensen.
‘Al ons werk zou vergeefs zijn mochten we er niet goed over communiceren’, zegt Léo Thomas, art director bij de Coral Gardeners. ‘Elke communicatie is erop gericht om het onderwerp boeiend en pedagogisch te maken voor alle generaties en in het bijzonder voor de jonge generatie, want zij zijn de echte toekomst.’
Koraal redden met een besmettelijke energie
Gedragen door de geestdrift van Titouan Bernicot verkeren de Coral Gardeners allesbehalve in ademnood. In 2023 installeerden ze hun eerste koraalkwekerij op de Fiji-eilanden en andere internationale sites staan op stapel, meer bepaald in Thailand, Puerto Rico en Indonesië.
Het is een ambitieus project, maar zoals Taiano Teiho graag zegt: ‘Titouan Bernicot heeft nu eenmaal die inwendige vlam, die besmettelijke energie.’
Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.
Ontdek hier het vorige artikel uit de serie: Rivieren in Afrika: ontdek de geheimen van de machtige Zambezi
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier