Cargofiets schuift bestelwagen aan de kant: ‘Bron van kwaliteitsjobs voor steden van morgen’
In drukke steden zoals Brussel laat Urbike de goederenstroom vlotter verlopen. Zijn wapen? De cargofiets als alternatief voor bestelwagens.
Twee maanden lang, van half oktober tot half december 2022, was Urbike, een cyclologistieke coöperatieve uit Anderlecht, alomtegenwoordig op de sociale media. Het gevolg van een crowdfunding die 500.000 euro moest opbrengen… en de verwachtingen ruimschoots overtrof.
Uiteindelijk werd bijna 750.000 euro ingezameld en sloten meer dan 350 nieuwe coöperanten zich bij het project aan (nu 712 in totaal).
Mobiliteit gaat ons allemaal aan
Sinds 2020 en de covidpandemie, waarbij het alle hens aan dek was om maskerkits te leveren, groeit Urbike snel. En het kijkt vooruit: de coöperatieve wil haar volume binnen vijf jaar verviervoudigen. ‘In 2021 deden we 150.000 leveringen. Tegen 2026 willen we er 600.000 doen’, legt Renaud Sarrazin uit, medeoprichter en consultancy manager van Urbike. ‘In 2021 hadden we 40 mensen in dienst, in 2026 willen we met 120 zijn. En tegen eind 2025 is het de bedoeling winstgevend te zijn op lange termijn. Om die groei en visie te financieren, moesten we het nodige kapitaal ophalen. Onze crowdfunding was een schot in de roos. Het gaat dan ook om een erg actueel onderwerp dat spanningen, maar ook veel verwachtingen oproept. Mobiliteit gaat ons allemaal aan.’
Pallets per fiets
Het verhaal van Urbike begint met een ontmoeting: in 2016 neemt Renaud Sarrazin, een burgerlijk ingenieur van het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW) die zijn doctoraatsthesis aan de ULB schreef over de integratie van duurzame ontwikkelingscriteria in wegenprojecten, deel aan een seminarie van Philippe Lovens. Die stelde er het concept CityDepot voor: in plaats van een heleboel vrachtwagens de stad in te laten rijden om een paar pallets af te leveren, was het idee ze samen te brengen in een groot magazijn waar de goederen worden gelost en opnieuw geladen voor één geoptimaliseerde ronde.
‘Ik was echt van mijn sokken geblazen’, herinnert Renaud zich. ‘Dit was mijn roeping. Aan de zijde van Philippe wilde ik een heel concrete rol gaan spelen.’ Enkele dagen later neemt de jonge onderzoeker ontslag bij het OCW.
In 2017 begeleiden Philippe en Renaud, samen met Delphine Lefebvre, de derde medeoprichtster van Urbike, steden als Charleroi, Luik, Bergen, Marche-en-Famenne en Bastogne bij experimentele onderzoeksprojecten op het vlak van stadslogistiek. Maar er ontbreekt nog één puzzelstukje. ‘Philippe heeft altijd al een manier willen vinden om de fiets te integreren in de laatste kilometer van leveringen’, zegt Renaud. Maar de stroom was niet compatibel: pallets afleveren met de fiets was te zwaar. In de logistiek gebruikt iedereen dit formaat (800 x 1200 x 144 mm). De pallet is een must. Alle voertuigen respecteren deze afmetingen om het laden, lossen, opslaan enz. te optimaliseren.
‘Net toen ontmoetten we Charles Levillain, de oprichter van Fleximodal, een Frans bedrijf dat als eerste een aanhangwagen ontwierp die compatibel is met europallets: de BicyLift, die tot 200 kilo en 1,3 kubieke meter goederen kan vervoeren. Hierdoor kon de fiets in de keten worden geïntegreerd en konden we nadenken over een geïndustrialiseerd, gestandaardiseerd aspect van fietslogistiek.’
Gezond statuut voor de fietsbezorgers
Meer had Urbike niet nodig om zich in Brussel te lanceren als de ontbrekende schakel. Eerst in een experimentele ontwikkelingsfase, met de steun van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en in samenwerking met vier grote klanten: bpost, Delhaize, Multipharma en CSD (Centrale d’Aide et de Soins à Domicile, een thuiszorgverlener). ‘We wilden niet alleen een fietsleveringsbedrijf bouwen, maar vooral bijdragen aan de transformatie van de hele stadslogistiek. Eerst in Brussel, daarna in heel België en zelfs verder’, zegt de medeoprichter.
Een transformatie die een impact heeft op de algemene mobiliteit – uit een studie blijkt dat het fileprobleem in Brussel kan opgelost worden als het verkeer met 15% vermindert – maar ook op de luchtkwaliteit, de uitstoot van broeikasgassen en de geluidshinder.
Naast logistieke innovatie, streeft Urbike sinds zijn oprichting ook naar een gezond statuut voor fietsbezorgers, die veelal werken in precaire omstandigheden als gevolg van de platformeconomie en operatoren zoals Deliveroo en Uber. ‘Als cyclologistiek echt een geloofwaardig alternatief wordt, laten we er dan van profiteren om het beroep te valoriseren, te beschermen en er een bron van kwalitatieve lokale werkgelegenheid van te maken voor de steden van morgen’, benadrukt Renaud. ‘Bij Urbike is het sociale project even belangrijk, zoniet belangrijker dan het logistieke.’
Enorm potentieel
Urbike levert niet alleen met de fiets. De coöperatieve verkoopt ook materiaal en biedt consultancy en opleidingen aan om gemeenten, bedrijven en zelfstandigen te begeleiden bij hun transitie. Sinds 2020 hebben 150 organisaties en 450 particulieren van deze diensten gebruikgemaakt. ‘Loodgieters, verwarmingsmonteurs, fotografen, kappers, kmo’s die liften onderhouden, maar ook grote bedrijven zoals Vivaqua of Proximus, de openbare reinigingsdienst van de gemeente Jette, de culturele dienst van Elsene …’, aldus Renaud.
De verandering gaat geleidelijk, maar we komen er wel.
‘De feedback is heel positief en het potentieel is enorm. Vandaag schatten we dat 1 op de 3 leveringen met de fiets zou kunnen gebeuren. En wat beroepsactiviteiten betreft, gaat het om 1 op 2 verplaatsingen. We blijven elke dag het terrein verkennen. Vorig jaar zijn we een partnerschap aangegaan met Facq, voor de levering van kleine pakjes op bouwwerven. Zij zeggen dat elke fietskoerier die een vrachtwagenchauffeur vervangt hen twee uur per ronde bespaart.’
Als actief lid van de Belgische federatie van fietskoeriers (BCLF), aan de zijde van historische Brusselse spelers zoals Hush Rush, Dioxyde de Gambettes en Molenbike, moet Urbike nu zijn strategisch plan in de praktijk brengen om tegen 2025 rendabel te zijn. ‘Dat vraagt een betere structurering op bedrijfsniveau, maar ook een opwaardering van de cyclologistiek en haar potentieel. We moeten er een publieke zaak van maken’, besluit de medeoprichter. ‘De verandering gaat geleidelijk, maar we komen er wel.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier