Boer klaagt TotalEnergies aan: ‘Justitie kan een cruciale rol spelen in de strijd tegen de klimaatcrisis’

Een boer uit Henegouwen daagt TotalEnergies voor de rechter vanwege de impact van het bedrijf op de klimaatcrisis. Extreme weersomstandigheden hebben zijn boerderij aanzienlijke schade berokkend, zegt hij. Het is de eerste klimaatzaak tegen een multinational in België.

Volgens Hugues Falys, een boer uit Lessenbos (Bois-de-Lessines) in de provincie Henegouwen, heeft die klimaatcrisis een grote impact op zijn bedrijf. TotalEnergies is samen met twintig andere fossiele brandstofbedrijven verantwoordelijk voor meer dan een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Het is ook de grootste raffinaderij en distributeur in België.

“De klimaatcrisis heeft een enorme impact op mij en mijn boerderij”, zegt Falys. “Extreem weer zoals droogte of hevige regen zorgt ervoor dat ik veel minder opbrengst heb, het geeft ook extra werk en stress door de onzekerheid, om nog te zwijgen over de verstoorde oogstkalender. Ons beroep is nauw verbonden met het klimaat. De toekomst is heel onzeker voor ons boeren.”

Afstappen van fossiele brandstoffen

Falys wordt gesteund door verschillende organisaties zoals Greenpeace en La Ligue des Droits Humains. Zij benadrukken dat TotalEnergies volop blijft investeren in nieuwe fossiele brandstoffen.

“Ook vandaag nog gaat TotalEnergies door met gigantische investeringen in fossiele brandstoffen, zelfs al adviseren het Internationaal Energieagentschap en het VN-Klimaatpanel om die onmiddellijk stop te zetten”, zeggen  de ngo’s.

“De activiteiten van TotalEnergies dragen bij aan de klimaatcrisis, met desastreuze gevolgen voor boeren en voor mensenrechten zoals het recht op leven, voedsel, en een gezonde leefomgeving. Het bedrijf moet ter verantwoording worden geroepen en afstappen van fossiele brandstoffen.”

Falys wordt vertegenwoordigd door het advocatenkantoor Progress Lawyers Network. De eisers willen het bedrijf via het proces dwingen een “geloofwaardig” transitieplan aan te nemen.

Zo’n plan moet een investeringsstop in projecten voor fossiele brandstoffen omvatten, een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 60 procent tegen 2030 en een vermindering van de olie- en gasproductie met 75 procent in 2040, zeggen ze.

Uniek

De rechtszaak is uniek in België: het is de eerste keer dat een burger een multinational voor de rechter daagt vanwege het klimaat. De eisers maken zich sterk dat justitie een cruciale rol kan spelen in de strijd tegen de klimaatcrisis. Dat blijkt onder meer uit het Belgische vonnis in de klimaatzaak, zeggen ze. En eerder leidde een gelijkaardig proces in Nederland tot een veroordeling van energiereus Shell.

Klimaatonderzoeker Rosa Pietroiusti (VUB) juicht toe dat burgers en advocaten de handen in elkaar slaan. ‘Door regeringen en bedrijven aan te klagen, wordt de wet als middel gebruikt om regeringen tot een ambitieuzer klimaatbeleid aan te zetten. Ook particuliere bedrijven worden zo aangespoord om de omslag naar een duurzame, groene economie te maken. Er zouden nog meer klimaatrechtszaken moeten aangespannen worden tegen koolstofmajors zoals Shell en andere fossiele brandstofbedrijven, om aan te dringen op ambitieuzere klimaatdoelstellingen.’

‘Als burgers hebben we een stem om meer actie te eisen, en dit via de rechterlijke macht te versnellen en afdwingbaar te maken’, verklaart Pietroiusti. ‘Zo dragen burgers rechtstreeks bij tot ambitieus klimaatbeleid, en voorkomen we de zwaarste klimaatrampen.’

Ook elders in de wereld worden klimaatzaken aangespannen. Zo lopen er zaken in Zweden, de Verenigde Staten, inclusief Hawaii, Australië, Duitsland en Peru, en bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Een volledige lijst van zaken is te vinden in twee regelmatig bijgewerkte databanken, de Climate Case Chart en Climate Laws of the World.