Belgisch team als favoriet naar World Solar Challenge

Het Innoptus Solar Team uit Leuven weet wat prestatiedruk is. Als regerend wereldkampioen begint het straks aan een 3.000 kilometer lange odyssee door de Australische outback. Op drie wielen, met de zon als enige energiebron. Een vooruitblik op een geruisloze tak van de motorsport die als incubator voor duurzame mobiliteit dient.

Op 22 oktober wordt in het Australische Darwin de Bridgestone World Solar Challenge op gang geschoten. 43 studententeams uit 35 verschillende landen zullen aan de start verschijnen. Opdracht: met een zelfontworpen zonnewagen de 3.021 kilometer tussen Darwin en Adelaide overbruggen, een traject dat van het uiterste Noorden naar het uiterste Zuiden dwars door de Australische outback loopt.

Eén wagen zal met meer dan gewone belangstelling worden uitgewuifd: het Belgische Innoptus Solar Team vertrekt als favoriet in de challenger-klasse voor eenzitters, meteen de oerformule van deze tweejaarlijkse wedstrijd die voor het eerst in 1987 werd gereden. In 2019 – editie 2021 werd vanwege corona afgelast – won BluePoint de race met een gemiddelde snelheid van 86,6 kilometer per uur. Het was meteen de eerste wereldtitel voor ons land in deze geruisloze maar fascinerende discipline van de motorsport waarin niet alleen sportieve mijlpalen worden verzet. De wedstrijd is een heuse incubator voor groene technologie zoals elektromotoren of zonne- en batterijcellen.

We zijn te laat om de opvolger van de wereldkampioen te bewonderen, de Infinite is al ingescheept en op weg naar Darwin. In het atelier van Innoptus Solar Team in de Leuvense Minckelerstraat bereiden drie teamleden de volgende logistieke fase voor. Computers, communicatieapparatuur, reserveonderdelen, er zal een forse container aan te pas komen. De competitiewagens stoten tijdens hun vijf dagen durende odyssee geen gram CO2 uit, maar daarmee is niet gezegd dat de race een brevet van duurzaamheid verdient. Elke deelnemer wordt door een karavaan van fossiele brandstof slurpende volgwagens begeleid, en dan zwijgen we nog van het intercontinentaal vliegverkeer. Straks reist het Leuvense team met liefst veertig leden naar Darwin af om er de race voor te bereiden.

Driewielige bullet

Geen donkergroene kanttekening kan vandaag echter de sfeer bederven. Drie maanden in Australië, het is een opwindend vooruitzicht nadat ze anderhalf jaar geleden aan dit project zijn begonnen. Het Solar Team, ingebed bij de KU Leuven maar ook toegankelijk voor studenten van andere universiteiten of hogescholen, is in Vlaanderen een begrip geworden. Plaatsen zijn duur, kandidaten moeten solliciteren voor een specifieke rol. ‘Ik zat in mijn eerste jaar bij Group T toen het vorige team wereldkampioen werd’, zegt Pieterjan Dobbelaere. ‘Dat wil ik ook meemaken, dacht ik meteen. De selectie was streng, je moest onder meer een uitdagende case snel kunnen oplossen. Ik heb geblokt alsof het een zwaar examen was, gelukkig met succes. Zo ben ik bij het team gekomen als composite engineer, met als taak het ontwerpen van een zo licht en stijf mogelijke wagen’.

Wout Deckers en Lode Keppens legden een gelijkaardig traject af om respectievelijk high en low voltage engineer te worden, titels die vooral niet hiërarchisch mogen gelezen worden. Burgerlijke en industriële ingenieurs vormen een royale meerderheid, maar daarnaast telt het team onder meer profielen zoals handelsingenieurs met kennis van financiën, marketing en communicatie. Sponsors werven is naast het ontwerpen van een ideale zonnewagen een essentiële opdracht, zo blijkt uit de ploegshirts die er als een lappendeken van bedrijfslogo’s uit de technologiesector uitzien. Het team ontleent zijn naam overigens aan de hoofdsponsor, digitaal transormatiebedrijf Innoptus.

De druk om de prestatie van de voorgangers te evenaren is groot. Met een wiel minder bovendien, al is dat eerder een voor- dan een nadeel. ‘Bij iedere editie worden de technische voorschriften en beperkingen aangepast’, legt Lode uit. ‘Zo is het toegestane batterijvermogen al een paar keer verlaagd zodat we verplicht zijn de beschikbare zonne-energie tijdens het rijden maximaal te verzilveren. De wedstrijd heet niet voor niets een challenge, we worden tot het uiterste gedreven om een zo efficiënt mogelijke wagen te ontwerpen. Level playing field is nog een belangrijk principe. Zo zijn multi junction zonnecellen, peperdure technologie uit de ruimtevaart, voortaan verboden. De race mag immers geen kwestie van financiële middelen worden, we mogen alleen courante zonnecellen gebruiken, van het type dat op onze daken ligt. Bij vorige edities was een vierwielig concept verplicht, een regel die zich vaak vertaalde in catamaranontwerpen zoals de Blue Point. Dit keer hebben we echter voor een driewielige bullet gekozen, meteen de meest gestroomlijnde wagen ooit in Leuven gebouwd. De Infinite heeft nog een innovatie die eruit ziet als een rugvin. In feite is het een soort minizeil dat uit de schelp van het koetswerk kan oprijzen om de wind als bijkomende energiebron te benutten’.

Olympisch dorp

Drie piloten werden klaargestoomd. Geen overtal, want er wordt om de vier uur van bestuurder gewisseld. ‘Langer is niet harden’, zegt Wout. ‘het wordt snikheet in zo’n cockpit zonder airco’. Het vertrouwen is groot na vele honderden kilometers op de luchtmachtbasis van Bevekom en het testcircuit van Ford in Lommel. Echte keukengeheimen worden goed afgeschermd, maar van paranoia of angst voor industriële spionage is geen sprake. De Infinite werd in juli feestelijk voorgesteld, in aanwezigheid van rivaliserende teams uit de buurlanden die van harte werden uitgenodigd.

‘Het is natuurlijk een wedstrijd’, zegt Wout. ‘Tijdens de race mogen we bijvoorbeeld concurrerende teams volgen en controleren of ze het reglement tot de kleinste letter naleven. Er is dus rivaliteit, maar het moet wel sportief blijven. Tijdens de voorbereiding in Darwin zitten we allen op dezelfde campus, een beetje zoals een olympisch dorp. Dan overheerst vooral een gevoel van solidariteit, als het nodig is worden er trouwens instrumenten of wisselstukken uitgeleend’.

Toch wordt het spannend. Het is uitkijken naar de wagen van Tokai University, gewezen laureaat en in 2019 nipt tweede. Japan en thuisland Australië zijn grootleveranciers van competitieve teams, maar de meeste kanshebbers komen toch uit Europa. Duitse en vooral Nederlandse universiteiten zetten de toon. Het team van TU Delft heeft de challenge liefst zeven keer gewonnen. In 2019 vloog hun wagen in brand en leken de rivalen uit Twente op de overwinning af te stevenen, tot een forse windstoot de koploper omver blies waarna de weg open lag voor een Belgische triomf. Alle technologie en vernuft te spijt speelt ook toeval een rol.

Natuurlijk doen ze het voor de ervaring, de fun en de vermelding op het CV. Toch is de bekommernis om klimaat en milieu geen detail. ‘De Solar Challenge is ideaal om mensen bewust te maken van het potentieel van zonne-energie en batterijtechnologie’, zegt Pieterjan.  ‘Als een groep studenten erin slaagt een auto te knutselen die 3.000 kilometer zonder fossiele brandstof kan rijden, dan is dat een perfecte remedie om de scepsis over elektrische auto’s te bestrijden’.

De kruisbestuiving werkt nog op een ander niveau. De ontwikkeling en testresultaten van de wagens worden met argusogen gevolgd door technologiebedrijven die van ver of dicht te maken hebben met zonne-energie, batterijtechnologie en automobiliteit. Dat de zelfontworpen elektromotor van de Infinite nog twee procent efficiënter is dan de meest performante Tesla-motor, dat zal in de auto-industrie niet ongemerkt passeren.

Het zal dan ook niemand verbazen dat heel wat teamleden tijdens en na de race door recruiters van groene techbedrijven worden gecontacteerd. ‘Of ze beginnen zelf een start-up’, zegt Wout. ‘Neem nu Lightyear, een Nederlandse start-up die de eerste personenwagen op zonne-energie op de markt wil brengen. Het zijn anciens van team TU Delft die daarachter schuilen’.

Zonder fatale windstoot wordt de Infinite op 26 oktober in Adelaide verwacht. Het feest in het plaatselijke Belgian Beer Café ligt al vast. Liefst met een nieuwe wereldtitel, dan smaakt een vaderlandse pint dubbel lekker.