‘Kinderen zullen hitte minder aankunnen dan hun ouders’

Naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt, doen kinderen minder aan lichaamsbeweging. Gemiddeld zijn ze 30 procent minder actief dan hun ouders toen zij jong waren. Dit zal hun hittetolerantie negatief beïnvloeden blijkt uit nieuw onderzoek.

De wereld warmt op en via de media horen en lezen we volop tips en raadgevingen die ons leren hoe je het hoofd koel houdt bij deze hitte. Minder gehoord, maar volgens onderzoeker Shawnda Morrison van de Universiteit van Ljubljana, een belangrijke voorwaarde om de hitte beter aan te kunnen, is fysiek fit zijn. In haar onderzoek legt ze uit dat de vooruitzichten wat dat betreft niet heel rooskleurig zijn omdat ze vaststelt dat onze kinderen meer zwaarlijvig en minder fit zijn dan ooit tevoren.  

‘Dit kan het risico vergroten dat ze meer kwetsbaar zullen zijn voor hitte-gerelateerde problemen zoals uitdroging, hittekrampen, hitte-uitputting of hitteberoerte’, legt ze uit.

Te warm om te bewegen

Morrison vindt dat het huidige beleid de gezondheidsbehoeften van kinderen niet adequaat aanpakt en dat het aanmoedigen van kinderen om lichaamsbeweging tot een onderdeel van hun dagelijks leven te maken, prioriteit moet krijgen als zij goed willen leven en functioneren in een wereld waarin de klimaatverandering een feit is.

Volgens haar onderzoek, verschenen in het tijdschrift Temperature, doen kinderen vandaag gemiddeld 30 procent minder aan lichaamsbeweging dan hun ouders toen zij jong waren. Kinderen gaan minder vaak te voet of met de fiets naar school, spelen minder buiten en doen ook minder aan sport. Vaak is dat net een gevolg van het feit dat het te warm is waardoor kinderen meer binnen blijven en inactief zijn.

De meeste kinderen komen op die manier niet aan de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie die stelt dat een kind minstens 60 minuten fysiek actief moet zijn per dag. 

Vooral Europa hinkt volgens de studie achterop en sinds de covid-19-pandemie is de inactiviteit van veel kinderen nog meer toegenomen. 

Fit

Morrison heeft meer dan twintig jaar ervaring met onderzoek naar sportprestaties en inspanningsfysiologie, met name in warme omgevingen.

De resultaten van haar recentste onderzoek zijn gebaseerd op een uitgebreid overzicht van meer dan 150 medische en wetenschappelijke studies over hoe kinderen lichamelijk actief blijven, bewegen en omgaan met hitte, en hoe dit alles kan veranderen als de temperatuur wereldwijd blijft stijgen. 

Ze concludeert dat fittere volwassenen de hogere temperaturen beter verdragen, door een combinatie van fysiologische, gedragsmatige en psychologische factoren.

“Maar terwijl de wereld verder opwarmt, zijn kinderen juist het minst fit dan ze ooit geweest zijn. Het is absoluut noodzakelijk dat kinderen worden aangemoedigd om dagelijks te bewegen om hun fitheid op te bouwen en te behouden. Belangrijk is dat ze plezier beleven aan het bewegen van hun lichaam en het voor hen niet aanvoelt als een karwei.”

Een leven lang bewegen

Volgens de onderzoekster is lichamelijke opvoeding door turnleerkrachten de beste en meest kosteneffectieve manier om de conditie van kinderen te verbeteren en hen zin te geven om hun leven lang te blijven bewegen. Maar, zegt ze, ook gezinnen hebben een rol te spelen, vooral als scholen weinig gymnastiek aanbieden.

‘Doe daarbij vooral wat je graag doet, of het nu rolschaatsen is of een fietstochtje met het gezin, een wandeling door het bos of wandelen met de hond. Zorg ervoor dat de activiteit je hartslag verhoogt, maar ook je enthousiasme en positieve energie. Belangrijk is ook om de hitte niet volledig te willen vermijden, maar tijden van de dag te kiezen die minder warm zijn, zoals ochtenden of avonden. We moeten onszelf immers in beweging houden in deze nieuwe opwarmende wereld.’