‘Ecoterrorisme: wat als de realiteit de fictie zou inhalen?’

Vliegschaamte verbleekt bij een aanslag op de luchthaven.

Boarding gate zeven, daar moet ik zo meteen zijn om in vakantiestemming te komen. Met mijn luie kont reis ik richting zuiderzon, terwijl de lokale bevolking juist de hittegolven ontvlucht. Tegenstrijdigheden maken het leven kleurrijk. Op de luchthaven van Zaventem heerst een joviale sfeer. De vakantieganger staat aan Het Begin van een moment. Dat Begin kan ontspannend zijn: eindelijk – ook ik pleit schuldig – hebben we tijd zat om al die boekentips door te nemen. Al kan het ook hels zijn, zie ik aan de gezichten van ouders van wie de kinderen dreigen verloren te lopen. Ook daaraan pleit ik schuldig, excuses aan mijn ouders.

Dit Begin is in 2016 gekaapt door moslimextremisten. Met enige koelbloedigheid brachten zij in de vertrekhal van Zaventem hun explosieven tot ontploffing. Vakantiedromen gingen in rook op. De natie was in haar hart getroffen, want los van Tomorrowland, frietjes, pralines en de mooiste stad van Vlaanderen zijn er maar weinig nationale ankers die zo spontaan een flashback oproepen. We reizen, zwaaien uit, verwelkomen een verre vriend. Ook wij hadden bij de slachtoffers kunnen zijn. Die angst, dat was het doelwit van de terroristen. En die angst sloop in elk van ons.

Sindsdien bekruipt me keer op keer datzelfde gevoel van angst, of alertheid, als ik met mijn trolley door de vertrekhal rol. Misschien is het assisenproces over deze zwarte bladzijde uit de recente geschiedenis een brandversneller. Vooral de vraag of zo’n aanslag vandaag klaargespeeld kan worden, houdt me bezig. En wie zou die dan plegen?

Van een massale politiemacht is geen sprake, vliegtuigen daarentegen in overvloed. Luchttransport is onvermijdelijk slecht voor het klimaat waar we vandaag zo hevig voor strijden. Terecht ook, gezien de hevige bosbranden in Zuid-Europa. Onvrede over het gebrek aan daadkrachtig klimaatbeleid resulteert in burgerlijke ongehoorzaamheid: activisten kleven zich vast aan talkshowtafels of bekladden schilderijen met soep. In De Bunker, een serie op VTM, grijpen klimaatactivisten naar andere middelen: zij viseren industriële grootmachten en kerncentrales. Maar wat als terroristen morgen een toeristisch vliegtuig treffen?

Maatschappelijke verontwaardiging leidt tot een zelfbewuste collectieve beweging, en dat is nodig. Juist die bewegingen moeten het geregeld ontgelden door fundamentalisten. Het Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) scheef in 2019 een rapport over terreur waarin ook de schrik voor ecoterrorisme werd uitgesproken. Wat als de realiteit de fictie zou inhalen?