De afgelopen acht jaar, tussen 2015 en 2022, zullen de warmste ooit worden. Dat meldt de World Meteorological Organization (WMO) in een nieuw voorlopig rapport, net nu de klimaattop COP27 van start gaat. Extreme hittegolven, droogte en overstromingen hebben dit jaar al miljoenen mensen getroffen en miljarden gekost.
De signalen en de impact van de klimaatverandering worden steeds dramatischer, benadrukt de VN-organisatie. De snelheid waarmee het zeeniveau smelt is verdubbeld sinds 1993 en sinds januari 2020 steeg het zeeniveau met bijna 10 millimeter, een record. Er zijn ook aanwijzingen dat de gletsjers in Europa meer dan ooit aan het smelten zijn: het ijs werd 3 tot 4 meter dunner in de Alpen en in Zwitserland daalde het volume gletsjerijs tussen 2001 en 2022 met meer dan een derde. Dit jaar overleefde ook voor het eerst geen sneeuw het zomerseizoen in Zwitserland, zelfs niet op de hoogste toppen.
De globale gemiddelde temperatuur voor dit jaar wordt momenteel geschat op ongeveer 1,15 graden boven het pre-industriële niveau van 1850-1900. De acht jaar tussen 2015 en 2022 worden waarschijnlijk de warmste jaren ooit, zelfs al zorgt weerfenomeen La Niña voor relatief ‘lage’ temperaturen. Het tienjaarsgemiddelde voor de periode 2013-2022 wordt geschat op +1,14 graden, voor de periode 2011-2020 was dat nog +1,09 graden.
‘Hoe groter de opwarming, hoe erger de impact. We hebben nu zo’n hoge CO2-concentraties in de atmosfeer dat de opwarming van slechts 1,5 graden van het Akkoord van Parijs nauwelijks haalbaar wordt’, zegt WMO-secretaris-generaal Petteri Taalas. ‘Het is al te laat voor veel gletsjers en het smelten zal nog honderden, zo niet duizenden jaren doorgaan, met een grote impact voor de waterveiligheid.’ En de stijging van de zeespiegel vormt een groot risico voor kustbewoners en lager gelegen landen, zegt hij.
‘Veel te vaak lijden zij die het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering het meest, zoals we zagen met de vreselijke overstromingen in Pakistan en de dodelijke, langdurige droogte in de Hoorn van Afrika’, betreurt Taalas ook. ‘Maar zelfs goed voorbereide landen zijn dit jaar geteisterd door extremen, zoals de extreme hittegolven en droogte in grote delen van Europa en het zuiden van China.’
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres noemde het rapport in een videoboodschap die werd getoond tijdens de klimaattop, een ‘chroniek van de klimaatchaos’. Hij roept de overheden op de COP27 op om het ‘noodsignaal’ van de planeet te beantwoorden met ambitieuze, geloofwaardige acties.
