Hoe zou het nog zijn met… de ijsberg die de Titanic deed zinken?

Het verhaal van de Titanic kent u onderhand wel, maar weet u ook wat er van die ijsberg geworden is?

Op 15 april 1912 voer de legendarische Titanic tegen een berg van ijs en zonk naar de bodem van de Atlantische oceaan.

Het verhaal van de Titanic begint in 1907, toen rederij White Star Line plannen maakte om de drie grootste schepen ter wereld te bouwen: Olympic, Titanic en Gigantic. Van de geboorte tot het zinken, ‘leefde’ de Titanic dus amper vijf jaar, maar de herinnering leeft uiteraard voort. Ondertussen is het verhaal van de Titanic al tientallen keren verteld in film, boek en lied, maar kent u ook het verhaal van die dekselse ijsberg?

De ijsberg waartegen de Titanic voer, begon zijn reis naar de Atlantische oceaan en naar eeuwige roem zo’n 3.000 jaar geleden, in de tijd van de Egyptische farao Toetanchamon. Wetenschappers kunnen de oorsprong van de ijsberg niet helemaal exact reconstrueren, maar vermoeden dat het allemaal begon met sneeuwval aan de westkust van Groenland. Na enkele maanden werd de sneeuw compacter en decennia later – door het gewicht van nieuwere sneeuw erbovenop – samengepakt tot een heuse gletsjer. De gletsjer bewoog zich vervolgens langzaam westwaarts richting Arctische Zee waar eeuwen later grote stukken ijs zouden afbreken die uiteindelijk hun weg zouden voortzetten als ijsbergen.

Geluksvogel

De Titanic-ijsberg was in feite een ‘geluksvogel’, want de meeste ijsbergen smelten lang voor ze de Atlantsiche Oceaan bereiken. Van de 15.000 tot 30.000 ijsbergen die door de gletsjers in Groenland gecreëerd worden, bereikt slechts 1 procent dat verre zuiden. Eén daarvan was de Titanic-ijsberg.

Maar hoe komt het eigenlijk dat zo’n kolos niet werd opgemerkt door de bemanning van de Titanic? Enerzijds werden de waarschuwingen uren daarvoor genegeerd omdat de telegrafisten het veel te druk hadden met het versturen van boodschappen van passagiers. Anderzijds was er ook iets bijzonders aan de ijsberg zelf. Het was geen traditionele met sneeuw bedekte gletsjer, maar een ijsberg die door het voortdurende smelten en opnieuw bevriezen getransformeerd was in een soort van donkere spiegel tegen de kalme wateren en de heldere nachtelijke hemel. Het was eigenlijk een grote klomp zwart ijs die de Titanic in een blinde val lokte.

Te warm

Maar ook de ijsberg was uiteindelijk geen lang leven beschoren. De temperatuur van het water lag in de nacht dat de Titanic zonk net onder het vriespunt. Dat was uiteraard dodelijk voor de vele passagiers die in het water lagen, maar is eigenlijk veel te warm voor ijsbergen.

De gemiddelde levensverwachting van een ijsberg – van het afbreken van de gletsjer tot het smelten – in de Noord-Atlantische oceaan is slechts twee tot drie jaar. Dat betekent dat de ijsberg hoogstwaarschijnlijk afbrak in Groenland in 1910 of 1911 en voorgoed verdween tegen het eind van 1912 of ergens in 1913.

De ijsberg die de Titanic deed zinken rust dus nu naast het zeemansgraf van de Titanic zelf.