Activisten van Extinction Rebellion goten vorige week bij een protestactie een chemische kleurstof in enkele waterlopen in de Elzas. Dat die actie tot vissterfte heeft geleid, lijkt niet erg waarschijnlijk.
Het Franse stadje Colmar is een toeristische trekpleister in de Elzas, met een historisch centrum dat door zijn vele kanaaltjes bekend staat als ‘klein Venetië’. Op zaterdag 16 september kleurden die pittoreske kanaaltjes plots felgroen: activisten van milieu- en klimaatorganisatie Extinction Rebellion hadden op verschillende plaatsen in de Elzas de kleurstof fluoresceïne in het water gedropt. Het was een protestactie tegen plannen om gevaarlijk afval te bergen in een oude potassiummijn in het nabijgelegen Wittelsheim.
Eric Straumann, de conservatieve burgemeester van Colmar, kon er niet mee lachen. Op Facebook plaatste hij foto’s van het water in Colmar – dat een dag later nog altijd fluogroen was – én van een ronddobberende dode vis. Het verhaal over de actie van Extinction Rebellion en de daaropvolgende vissterfte verscheen eerst in de lokale, daarna in de nationale en vervolgens ook in de internationale pers. Het lokte op sociale media cynische reacties uit over ‘ecoterrorisme’.
Dode vissen
Maar al snel kwamen er vragen over het verhaal van de vissterfte. De regionale krant Les Dernières Nouvelles d’Alsace interviewde enkele verhuurders van toeristenbootjes, die al langer dode vissen in de stadswaters hadden opgemerkt. Veldwachters van de brigade verte waren de dag vóór de actie van Extinction Rebellion al opgeroepen voor meldingen over dode vissen. Lokale vissersverenigingen stelden dan weer dat ze niets hadden gemerkt van buitengewone vissterfte.
Milieu-inspecteurs van het Office français de la biodiversité (OFB) werden uitgestuurd om stalen te nemen van het groene water. Resultaat? Alle parameters bleken normaal. ‘Wij zien geen verband tussen de fluoresceïne en de vissterfte’, liet het departementshoofd optekenen. Mogelijk, zo speculeerde veldwachter Valéry Deparis, waren enkele dode vissen gewoon zichtbaarder geworden in het felgroene water. Burgemeester Straumann ontkende achteraf dat hij Extinction Rebellion had willen aanwijzen als verantwoordelijke voor de dode vissen.
Voor de oorzaak van de vissterfte wijzen de experts eerder naar de langdurige hitte en droogte in de streek, het lage zuurstofniveau van het water door het afsluiten van een sluis, of mogelijk een combinatie met recente regenval die vervuild slib zou hebben verstoord.
Saint Patrick’s Day
Fluoresceïne wordt al decennia gebruikt in de oogheelkunde, de plantkunde of bij het detecteren van lekken in waterleidingen. Toch is het toevoegen van de stof aan waterlopen niet oncontroversieel. Ze wordt bijvoorbeeld in Chicago gebruikt om de rivier groen te kleuren als de Ierse feestdag Saint Patrick’s Day gevierd wordt – tot onvrede van de lokale milieuvereniging Friends of the Chicago River.
Het valt dus nog te bezien of Extinction Rebellion zich populair zal maken met zijn fluogroene actie in Colmar. Maar de lokale vispopulatie heeft er – hoogstwaarschijnlijk – geen last van gehad.
