Groene groepsaankoop energie is goedkoper

Een groepsaankoop is niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook voor de vraag naar groene stroom.

40.000 Antwerpse gezinnen hebben zich ingeschreven voor een groepsaankoop van gas en elektriciteit. Dat is niet alleen goed voor hun portemonnee, maar ook voor de vraag naar groene stroom.

De liberalisering van de energiemarkt in ons land heeft na acht jaar nog geen aardschokken teweeggebracht. Integendeel, Belgische consumenten betalen nog steeds veel te veel voor hun energie in vergelijking met onze buurlanden. Als de leveranciers niet uit zichzelf overgaan tot een prijzenslag en overschakelen op groene energiebronnen, dan moeten de consumenten zich maar verenigen, dachten enkele initiatiefnemers.

Zo meldde het Antwerpse provinciebestuur begin oktober trots dat er zich 40.000 gezinnen hadden ingeschreven voor zijn tweede groepsaankoop (de eerste was in 2010) van gas en elektriciteit. ‘Dat is een recordaantal’, zegt gedeputeerde Inga Verhaert (SP.A). De Nederlandse leverancier Essent kwam uiteindelijk met het goedkoopste aanbod op de proppen voor de vereiste honderd procent groene energie. Rond deze tijd valt bij de ingeschrevenen de individuele berekening in de bus waarin staat hoeveel ze zullen besparen in vergelijking met hun huidige contract. Ze krijgen nog tot 14 november de tijd om te beslissen of ze ook daadwerkelijk ingaan op het bod.

Het beste bewijs dat de vrije energiemarkt allesbehalve optimaal werkt, zijn de hoge kortingen die Essent kan aanbieden. Sommige deelnemers zullen voor hun elektriciteit 16,1 procent minder betalen dan de gemiddelde prijs van de drie grootste leveranciers in ons land – Electrabel, Luminus en Nuon. Voor hen die intekenen op de combinatie van gas en elektriciteit, kan het verschil zelfs oplopen tot 29,5 procent.

Verlatingsangst

Rob Renaerts van adviesbureau Coduco (Consommation Durable-Duurzame Consumptie) organiseerde een tijdje geleden een veel kleinschaligere groepsaankoop via Facebook. ‘Het was eigenlijk opgevat als een protestpagina tegen Electrabel, maar uiteindelijk is het daarop uitgedraaid.’ Vandaag werkt hij rond duurzame groepsaankopen op tal van andere producten zoals laptops, vouwfietsen en wasmachines. ‘Het staat nog in zijn kinderschoenen, maar ik merk wel dat mensen het niet makkelijk vinden om ergens op in te tekenen waar ze geen zekerheid over hebben.’ Verlatingsangst, noemt gedeputeerde Verhaert het. Nog altijd is de Belgische consument moeilijk weg te krijgen van bij zijn vaste energieleverancier. Zelfs als dat hem een jaarlijkse besparing van enkele honderden euro’s zou kunnen opleveren.

Ook van de 40.000 ingeschrevenen zal uiteindelijk wellicht nauwelijks de helft het contract met Essent tekenen. ‘Bij onze vorige groepsaankoop haalden we 43 procent. Dat was toen erg hoog’, zegt Verhaert. ‘In Nederland raken ze doorgaans niet boven de 30 procent.’ Ze verklaart het relatieve succes doordat het hier de lokale openbare besturen zijn die het voortouw nemen. De consumenten koesteren minder argwaan. ‘Bovendien hebben we ook talrijke infoavonden gehouden waar de mensen zich ook meteen konden inschrijven.’

Renaerts merkt op dat een overstap via een groepsaankoop niet altijd voordelig is. ‘Ten opzichte van Electrabel is er altijd een prijsvoordeel’, zegt hij. ‘Maar in vergelijking met een individueel contract bij alternatieve leveranciers kan de marge soms erg klein zijn, zeker als je daar nog eens de opstapvergoeding bij rekent. De mensen die de groepsaankoop organiseren, willen natuurlijk ook graag hun graantje meepikken.’

De provincie Antwerpen koos na een openbare aanbesteding het bedrijf Ichoosr om de reclamecampagne voor de groepsaankoop op radio, televisie en in kranten te voeren. Naast de vergoeding daarvoor, ontvangt Ichoosr voor elke consument die overstapt nog eens 25 euro van Essent. ‘Leveranciers zeggen ons dat ze normaal ongeveer 60 euro aan marketing besteden per klant die de overstap maakt’, zegt Verhaert. ‘Vandaar dat het ook voor hen nog altijd goedkoper uitkomt dan dat ze zelf die duizenden nieuwe klanten moeten overtuigen.’

Voor combinatiecontracten noemt Renaerts winstpercentages van 15 procent ten opzichte van de duurste leveranciers realistisch. ‘In uitzonderlijke gevallen kan de winst inderdaad tot 30 procent oplopen, maar dan gaat het bijvoorbeeld om mensen met een heel laag verbruik die normaal lidgeld betaalden en dat bij hun nieuwe leverancier niet meer hoeven te doen. Maar ook voor andere mensen loont het dus bijna altijd de moeite om in te tekenen op een grote groepsaankoop.’

Weinig zorgen

Als er straks zoals verwacht 15.000 gezinnen overstappen op honderd procent groene energie, is dat ook goed nieuws voor het milieu. Maar waar zijn dan de voorstanders van kerncentrales, die zeggen dat België veel te weinig groene stroom produceert om een groeiend deel van de bevolking te bevoorraden? ‘Ik kan niet in de hoofden van de leveranciers kijken’, zegt Verhaert. ‘Maar ik merk wel dat er in de periode dat wij campagne voeren in elke brievenbus reclamebrieven belanden voor groene stroom. Er is dus wel degelijk genoeg.’

‘Groene energie koop je uiteraard in het buitenland’, zegt Renaerts. ‘Op zich moet je enkel een certificaat kunnen voorleggen. Maar het is wel een goede stimulans voor nieuwe groenestroomprojecten in ons land.’ ‘En voor de leveranciers die de groene groepsaankopen binnenhalen, is het een geruststelling dat ze zich verzekerd weten van een grote afzetmarkt’, vult Verhaert aan.’

Electrabel lijkt zich weinig zorgen te maken over het groeiende aantal particuliere klanten die overstappen naar goedkopere, groene stroomleveranciers. ‘We hebben hen ook gevraagd of ze zouden meedingen’, zegt Verhaert. ‘Maar zij gedragen zich bijzonder dubbelzinnig en hebben uiteindelijk geen bod gedaan.’ Renaerts meent dat Electrabel het klantenverlies momenteel nog onvoldoende voelt. ‘Ze wachten af. Op dit moment zijn ze veel duurder dan de rest terwijl ze, onder meer door de kerncentrales, beschikken over de goedkoopste stroom. Hun klanten leveren hen vooralsnog meer op dan wanneer ze zelf zouden ingaan op een groepsaankoop. Daardoor zouden ze zich genoodzaakt zien om bij al hun klanten goedkoper te gaan leveren. Op dit moment leveren hun huidige contracten hen nog altijd meer op.’

Hannes Cattebeke