Meyrem Almaci: ‘Wij kunnen de vluchtelingeninstroom wel aan’

Meyrem Almaci staat vandaag exact één jaar aan het hoofd van haar partij en vindt het tijd om duidelijke taal te spreken. ‘Ik wil de angst niet voeden met nog meer angst.’

Wat is uw balans na één jaar voorzitterschap?

Voor u zit een fiere voorzitter. De groene partij is de leidende stem van de oppositie. Iedereen ziet dat wij zowel de ideeën als de mensen hebben. Wij voeren niet alleen oppositie, maar komen ook met constructieve tegenvoorstellen en bepalen mee de agenda. Zoals nu met het mobiliteitsbudget en het vaderschapsverlof. De mensen zien dat ook.

Maar net als uw voorganger krijgt u de partij niet boven de tien procent, zoals blijkt uit de peilingen. Daar kan u toch niet tevreden mee zijn?

Toen ik aantrad, heb ik gezegd dat ik de harten wou veroveren. Ik heb nog drie jaar tot de volgende verkiezingen. Tot dan ga ik daar elke dag keihard aan werken. Ik laat me niet afleiden door peilingen.

Peilingen leven wel in de Wetstraat. Stemt dit u echt niet ongerust?

Van elke peiling kan je verschillende analyses maken. Wij zien bijvoorbeeld ook dat ons potentieel nooit zo groot was. Het is natuurlijk mijn ambitie groter te worden. Dat is de logica zelve. Maar dat neemt niet weg dat wij nu al de oppositiepartij zijn met de grootste invloed. We tonen aan dat er wel een alternatief is voor deze regering die de facturen doorschuift naar de modale gezinnen en de mensen die het moeilijk hebben.

Volgens Kristof Calvo, uw federale fractieleider, is de toekomst aan de possibilisten. Weet u al wat dat woord betekent?

(lacht) Dat is de kracht van wat mogelijk is. Dat is hoe wij groenen aan politiek willen doen.

Hij wil een referendum over de toekomst van België. Is dat ook een partijstandpunt?

Het idee daarachter is de N-VA kleur doen bekennen. Daar ga ik mee akkoord. N-VA moet eindelijk eerlijk durven zijn tegen de kiezer en niet zoals nu overal op een verborgen manier de communautaire kaart trekken. Wij zijn ook principieel voorstander van referenda, maar of er nu één over de toekomst van ons land georganiseerd moet worden, is intern nog niet besproken. Het is N-VA die dat initiatief moet nemen.

Calvo pleit ook voor een onvoorwaardelijk basisinkomen. Hoe staat u daar tegenover?

Ik vind dat een mooi idee, omdat het vertrekt vanuit de menselijke waardigheid. Dat debat zijn we wel aan het voeren.

Uw partij worstelt hier al dertig jaar mee. Ooit moet u toch duidelijkheid scheppen?

Dat klopt. Maar je hebt verschillende invalshoeken. Wat Rutger Bregman (Nederlandse opiniemaker, red) zegt, is niet hetzelfde als bijvoorbeeld Roland Duchâtelet. Die moeten tegen elkaar afgewogen worden. Een basisinkomen zou een forse uitdaging voor het sociaal systeem betekenen. De haalbaarheid moet goed onderzocht worden. Laten we vooral het debat open voeren.

Het klimaat is een hot item vandaag, letterlijk en figuurlijk. Hoe kijkt u naar de belangrijke klimaattop die binnen twee weken van start gaat in Parijs?

Burgers, ngo’s en bedrijfsleiders hebben zich nog nooit zo hard geroerd, dat is positief. Het goede nieuws is ook dat er oplossingen op tafel liggen. Het is alleen een kwestie van durf om die op te nemen. Durf kiezen voor hernieuwbare energie. Voor een duurzame economie. Durf in te gaan tegen de lobby van de grote bedrijven die vooral veel olie produceren. Durf neen te zeggen aan de wegwerpeconomie. De klimaatuitdaging is in se een positief verhaal. Het zal onze economie ten goede komen. Maar de politiek moet nú in actie schieten. Wij met de groenen geven het goede voorbeeld.

Vlaanderen haalt de Europese doelstellingen niet inzake energie-efficiëntie en uitstoot van broeikasgassen. Hoe verklaart u dat?

Je zal Vlaanderen niet betrappen op een degelijke visie op klimaat en leefmilieu. Als je een B-minister op dat departement zet, die het gewicht niet heeft om dingen binnen te halen (Almaci doelt op Joke Schauvliege, CD&V, red), hoef je daarvan niet te schrikken. Essers, Uplace, het boscompensatiefonds: zij toont in al die dossiers dat ze eerder de vijand van haar departement is dan de vriend.

Is dat niet te makkelijk, Joke Schauvliege een B-minister noemen? Zij staat voor de moeilijke opdracht een evenwicht te vinden tussen landbouw, economie en ecologie in een dichtbevolkt gebied als Vlaanderen.

Dat wordt als drogreden gebruikt om niets te doen voor het milieu. Wij willen een verhaal waarin beiden overleven. Neem Essers: dat bedrijf moet inderdaad kunnen uitbreiden, maar waarom niet op een andere plaats? Als puntje bij paaltje komt, kiest Schauvliege de gemakkelijkste oplossing. Kijk naar haar balans deze en vorige legislatuur: dan weet je dat zij te licht weegt. Maar let op: dit is de verantwoordelijkheid van de hele regering. Die toont nul ambitie en nul visie inzake klimaat. We moeten daarover toch niet rond de pot draaien?

De gewesten hebben nog steeds geen akkoord over de verdeling van de klimaatinspanningen. Moet dat er zijn tegen Parijs?

(feller) Er is geen andere optie. Het klimaat is de grootste uitdaging van deze eeuw. (cynisch) Als je elk greintje geloofwaardigheid wil verliezen, dan moet je vooral geen akkoord maken. Want laten we wel wezen: België is al lang zijn geloofwaardigheid kwijt op internationaal niveau. We moeten ons dringend herpakken. Als dat akkoord er niet komt, dan gaan de regeringen Michel-I en Bourgeois-I de geschiedenisboeken in als klimaatnegationisten. Er zijn echt geen excuses meer.

De vluchtelingencrisis is nog zo’n uitdaging. Staat u nog steeds achter de ‘wir schaffen das’-uitspraak van de Duitse bondskanselier Angela Merkel?

Ik ontken niet dat de uitdaging groot is, en ik begrijp de bekommernis van veel mensen, maar ik wil die angst niet voeden met nog meer angst. Ik zeg: ja, wij kunnen de vluchtelingeninstroom aan. Maar dat moet wel gezamenlijk gebeuren op Europees niveau. De buitengrenzen moeten versterkt worden: er moet een goede selectie zijn. Oorlogsvluchtelingen zijn welkom. Hen spreid je over heel Europa en bied je opvang aan. Economische vluchtelingen stuur je terug. Als je dat doet, wordt dit niet de grote Apocalyps waar sommigen voor vrezen.

Het aantal asielaanvragen bedraagt dit jaar al 22.000. De laatste maanden draait dat zelfs rond de 5.000.

(pikt in) Vijftien jaar geleden telden we meer dan 42.000 asielaanvragen. Het ís een enorme uitdaging, maar toen hebben we dat ook aangekund. (feller) Die mensen vluchten uit vrees voor hun leven, weg uit een regio waar ze homo’s van daken gooien, vrouwen verkrachten en bommen werpen op gewone gezinnen. In die situatie zouden ook u en ik vluchten. Of denk je dat zij niet meer gaan vluchten als wij onze regels verstrengen? Ik betreur echt de toon van iemand als Bart De Wever. We praten hier over mensen in nood, hè.

Wat vindt u van staatssecretaris Theo Francken (N-VA)?

Hij doet wat hij moet doen. Maar hij communiceert niet altijd op een toon die bevorderlijk is. Dat is jammer. (De Zondag/Paul Cobbaert)