Met SP.A gaan de sociale zekerheid en de ziekteverzekering niet naar de gewesten

Wat SP.A betreft is er nu vooral communautaire rust nodig, schrijft voorzitter Bruno Tobback. ‘Wij willen in de volgende legislatuur dan ook geen staatshervorming, maar wel al onze energie steken in hervormingen die onze sociale welvaart waarborgen.’

Herinnert u het zich nog? Hoe de tandem Leterme–De Wever de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde tot hét campagnethema maakte van de verkiezingen van 2007? De vijf minuten politieke moed die de splitsing zou kosten, werden uiteindelijk vier jaar en drie maanden. Tot 14 juni 2011 om precies te zijn. En de vereiste moed werd opgebracht door een bonte coalitie zonder de kleur geel.

In die lange periode tussen de zomers van 2007 en 2011, zagen we een noodregering Verhofstadt III, een beperkte sociaaleconomische regering Van Rompuy I, een regering Leterme I die vooral in lopende zaken regeerde en uiteindelijk Di Rupo I. We maakten kennis met informateurs, verduidelijkers, onderhandelaars, bemiddelaars en formateurs, die alles bij elkaar 735 dagen onderhandelden.

Die formatiemarathon maakte van België niet alleen de risee van Europa, maar bracht ons ook in het vizier van speculanten. Het bankroet kon maar nipt vermeden worden. Daar was maar één reden voor: een op de spits gedreven communautaire scherpslijperij.

De regering Di Rupo I die in december 2011 in ambt trad bracht rust en stabiliteit, een volledig herwonnen internationale geloofwaardigheid en een vergaande zesde staatshervorming.

Wat SP.A betreft is er nu vooral communautaire rust nodig. Wij willen in de volgende legislatuur dan ook geen staatshervorming. En daar zijn drie redenen voor. Twee die te maken hebben met de huidige politieke context, en één fundamentele of tijdloze reden.

De eerste reden om geen zevende staatshervorming te willen, is dat wij na de verkiezingen al onze energie willen steken in àndere hervormingen. De hervormingen die noodzakelijk zijn om onze sociale welvaart te waarborgen.

Sociale welvaart creëer je niet door nu weer aan instellingen te morrelen, maar door zo veel mogelijk mensen aan het werk te krijgen. Daarom geven wij nu de voorrang aan gerichte lastenverlagingen voor jongeren, 50-plussers en laaggeschoolden. Die groepen hebben onze hulp nu dringend en hard nodig. Dat financieren we door diegenen die niet bijdragen en hun geld voor zich laten werken een faire bijdrage te vragen.

Verder is het voor ons een prioriteit om de pensioenen betaalbaar te houden. We kijken niet naar de leeftijd, maar wel naar het aantal kilometers op de teller. Daarom maken wij ieders loopbaan even lang: 42 jaar. In ons financieel toekomstplan zetten wij bovendien – en dat als enige partij – bijna 10 miljard opzij om alle Vlamingen het pensioen te geven waar ze recht op hebben.

Tot slot is het voor ons prioritair om te investeren in onze jeugd. We geven kinderen de kans om hun studiekeuze later te maken zodat iedereen zijn talenten en interesses kan ontdekken. Dat kan in een brede eerste graad waarin je zowel van Latijn als van techniek kan proeven. Zo krijg je meer gemotiveerde leerlingen, zowel in theoretische als praktische richtingen. En op het einde van de rit krijg je gemotiveerde gediplomeerden, gemotiveerde werknemers en gemotiveerde ondernemers. Dàt gaat voor ons voor op verder gemor aan instellingen.

Dàt zijn de prioriteiten voor de komende legislatuur, niet een nieuw rondje staatshervorming.

De tweede reden is dat de omvangrijke zesde staatshervorming volledig verteerd moet zijn door de deelstaten voor gedacht kan worden aan een zevende. De Vlaamse overheid krijgt tal van nieuwe bevoegdheden met bijbehorende middelen, en zal zich met al haar krachten moeten inspannen deze in haar bestaande structuren te passen. Kinderbijslag, dienstencheques, ouderenbeleid, geestelijke gezondheidszorg, huisartsen, de woonbonus, woning- en handelshuur, justitiehuizen en nog veel meer zijn vanaf 1 juli 2014 niet langer een federale, maar een Vlaamse bevoegdheid.

Op al die nieuwe domeinen moeten de Vlaamse gekozenen een specifiek op Vlaanderen toegespitst beleid ontwikkelen, een beleid dat nauwer aansluit bij de wensen en noden van de Vlamingen. Vervolgens moeten de Vlaamse overheidsdiensten klaar staan om die nieuwe beleidskeuzen om te zetten in bestuursdaden. Dat is een werk van Herculiaanse proportie, een werk dat jaren tijd vergt.

Nu onmiddellijk een zevende staatshervorming uitwerken, getuigt van weinig inzicht in de manier waarop een overdracht van bevoegdheden in de praktijk werkt, en in de tijd en moeite die daarmee gepaard gaan. Ziedaar de tweede reden om de staat niet nogmaals te hervormen.

De derde reden is fundamenteler van aard. Zij heeft niets te maken de tijdelijke noodzaak om de instellingen een aanpassingsperiode te gunnen, noch met het feit dat op dit ogenblik andere hervormingen prioritair zijn. De derde reden is dat de hervorming van de Belgische staat voor SP.A een kantelpunt bereikt heeft.

Cultuur, media, onderwijs, innovatie, gezinsbeleid, ouderenzorg, preventief gezondheidsbeleid, eerstelijnsgeneeskunde, geestelijke gezondheidszorg, sport, woonbeleid, economie, tewerkstellingsbeleid, inburgering, milieu, landbouw, mobiliteit, justitiezorg, lokale overheden en stedenbeleid. Al deze bevoegdheden droeg België over en zonder uitzondering worden zij vandaag uitgeoefend door de Gemeenschappen en de Gewesten.

Die overgedragen bevoegdheden, kunnen aangeduid worden als de eerder ‘zachte’ bevoegdheden. Bevoegdheden die te maken hebben met opvoeding, vorming en ontwikkeling van mensen, met zorg en de creatie van een aangename leefomgeving en een goede arbeidsmarkt. Bevoegdheden die dus te maken hebben met investeren in mensen, in hun welzijn en in hun omgeving. Dit bevoegdheidspakket voor Vlaanderen is intussen zo ruim en homogeen dat Vlaanderen perfect in staat is een zeer betekenisvol coherent beleid te voeren ten gunste van mensen.

De ‘harde’ staatstaken van politie, justitie, landsverdediging en internationaal beleid en verzekering tegen de klassieke sociale risico’s (ouderdom, ziekte en werkloosheid) zijn niet overgedragen en bleven Belgisch. Zo is België steeds meer het niveau van de (weinige) ‘overgebleven’ bevoegdheden. Kernbevoegdheden die nochtans wel van zeer groot belang zijn in het leven van zijn inwoners.

Wat SP.A betreft, is het essentieel dat de sociale zekerheid (pensioenen en werkloosheid) en de ziekte- en invaliditeitsverzekering Belgisch blijven. Wij willen dat de Belgische federatie blijft instaan voor de solidariteit tussen àlle Belgen, Vlamingen, Walen en Brusselaars. Immers, als meer mensen bijdragen tot de sociale zekerheid en de gezondheidszorg werken die veel efficiënter én rechtvaardiger. Voor ons zij deze herverdelende bevoegdheden – voor sociale zekerheid en gezondheidszorg – de kern van de Belgische federatie.

België is dan ook wezenlijk een sociale rechtstaat. Een staat die zijn bestaansreden zou verliezen als ook de bevoegdheden voor sociale zekerheid en ziekteverzekering overgedragen werden aan de deelstaten. Dat zal met ons niet gebeuren.