Minister van Volksgezondheid Maggie De Block heeft van de sceptische vereniging Skepp de Zesde Vijs gekregen omdat zij klare taal spreekt over ‘alternatieve geneeswijzen’. ‘Beter één te veel dan één te weinig.’
Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) heeft de Zesde Vijs gekregen van Skepp, de Studiekring voor Kritische Evaluatie van Pseudo-wetenschap en het Paranormale. De sceptici delen die elk jaar uit aan ‘wie zich heeft verdienstelijk gemaakt in het verspreiden van objectieve kennis inzake pseudo-wetenschap en het paranormale’. De Skeptische Put gaat naar Jan Allein, van ‘Beperk de straling’.
Maggie De Block, zelf huisarts, krijgt de Zesde Vijs – ook wel bekend als de (pdw)-trofee, genoemd naar schrijver, televisiemaker en Skepp-lid Patrick De Witte, die in 2013 overleed – omdat ze ‘resoluut kiest voor geneeskunde die gestoeld is op wetenschap en dat ze klare taal hanteert als ze erover spreekt over’.
Wetenschapsfilosoof Maarten Boudry (UGent) roemde de minister voor haar klare taal en omdat ze vraagtekens plaatst bij de terugbetaling van niet bewezen behandelingen door de mutualiteiten. Hij citeerde uit een interview van De Block met De Standaard: ‘In het beste geval zijn ze (‘geneeswijzen’ die niet meer dan een placebo-effect hebben, red.) vergelijkbaar met een warm bad. Het doet deugd, dat wel. Maar dat is het ook. Moet ik een warm bad ook terugbetalen?’
SKEPP vindt dat iedereen het recht heeft om alternatieve therapeuten te bezoeken, maar dat de belastingbetaler daar niet voor moet opdraaien. ‘Een officiële “erkenning” van alternatieve geneeskunde zendt ook een verkeerd signaal uit naar de burger. Een dergelijke duidelijke houding is een Zesde Vijs waard,’ aldus de organisatie.
De Block zei vereerd te zijn met de prijs, ‘beter één te veel, dan één te weinig’, en die te zien als aanmoediging. Ze beloofde verder in te zetten op het helpen verspreiden van correcte informatie rond gezondheid en geneeskunde.
Skeptische Put: ‘Als waarschuwing op op te houden met alarmisme’
Skepp deelt jaarlijks twee prijzen uit: naast de Zesde Vijs, wordt ook elk jaar iemand in de Skeptische Put ‘gegooid’: ‘diegene die zich uitzonderlijk onkritisch heeft opgesteld en de popularisering van kennis en wetenschap totaal verkeerd heeft begrepen’. De Skeptische Put 2014 werd uitgereikt aan Jan Allein en de werkgroep Beperk de Straling. ‘Ze verdienen deze twijfelachtige eer voor hun acties tegen de uitbreiding van Wifi en andere vormen van draadloze communicatie. Daarbij gebruiken ze onjuiste en misleidende informatie, spelen ze in op de angst van de bevolking en maken ze wetenschappelijk onderzoek verdacht,’ aldus Tim Trachet.
‘Hoewel Jan Allein en zijn groep met goede bedoelingen handelen en niet van charlataneske praktijken kunnen worden beschuldigd, is hun optreden niet onschuldig. Hun alarmistische boodschappen maken veel mensen nodeloos ongerust, wat op zich niet goed is voor hun gezondheid, maar wat sommige ook kan aanzetten om nodeloos geld uit te geven of contact te zoeken met charlatans. De uitreiking van deze Skeptische Put dient als waarschuwing om op te houden met deze vorm van alarmisme.’
Aangezien Allein niet zelf zijn trofee kwam afhalen, zoals de winnaar van de Skeptische Put 2013 Peter Vereecke wel deed, sprak de winnares van de Zesde Vijs 2013 Marleen Finoulst over haar ervaringen met Allein en diens werkgroep. Finoulst is arts, hoofdredactrice van BodyTalk en coördinatrice van de website Gezondheid en Wetenschap.
‘Jan Allein is dan nog overtuigd van zijn gelijk, mijn maag keert helemaal om wanneer mensen bewust bedrogen worden, zei Finoulst. ‘Denk maar aan de vele detoxkuren, die nu, in het begin van de lente, verpatst worden. Alsof we ons zelf moeten ontgiften na de winter. In een recente editie van een nochtans gezaghebbende Franse krant zag ik onlangs een reclame voor detoxpatches: een soort zelfklevers die je ’s nachts op je voetzolen kleeft en die ’s ochtends het gif uit je lichaam hebben getrokken dankzij magnetisme en infraroodstralen. Door een handig scheikundig trukje zien die patches ’s ochtends vuil, het bewijs is geleverd. We pakken dat aan in de volgende editie van Bodytalk.’
Finoulst getuigde over haar vele aanvaringen met mensen die overtuigd zijn van deze of gene alternatieve therapieën. Zo moest op een lezing over horoscopen de organisator eens tussenbeide komen om de gemoederen te bedaren.
‘Overtuigingen maken blind, dat leerde ik uit Oogklepdenken, het boeiende boek van Ruben Mersch, die de Zesde Vijs 2012 won. Iedereen kan statistieken naar zijn of haar hand zetten, emoties doen de rest. Mensen lezen vooral die informatie die in hun eigen denkkader past en sommige staan zeer vijandig tegenover kritiek.’
Finoulst gaf afsluitend nog mee: ‘Wie een put graaft voor een ander…’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier