De nieuwe aartsbisschop Jozef De Kesel beseft dat de pedofiliepagina nog niet omgeslagen kan worden: “De wonden zijn nog veel te diep”.
Bescheidenheid. Weinig typeert de nieuwe aartsbisschop meer dan dat. In december nam Jozef De Kesel de plaats in van André Léonard in het Aartsbisschoppelijk Paleis in Mechelen. Hij ontkent niet dat hij niet stond te springen voor deze stoel. “Maar als de paus je dat vraagt, zeg je niet neen.” De 68-jarige De Kesel pleit voor een Kerk die de nieuwe maatschappelijke realiteit aanvaardt. Islamofobe uitspraken zoals die van een West-Vlaamse priester vorige week kunnen voor hem niet door de beugel.
Waarom bent u priester willen worden?
Ik kom natuurlijk uit katholieke huize, maar ik denk dat ook mijn engagement in de KSA een grote rol heeft gespeeld. In die tijd, begin jaren zestig, was de jeugdbeweging nog zeer verbonden met de parochie. Engagement in de KSA en engagement in de Kerk liepen samen. Het was ook de periode van het Vaticaans Concilie, de vernieuwingsoperatie. Dat hield me bezig. Ik wou maatschappelijk geëngageerd blijven, en zag via het priesterschap die kans. Het was ook een heel eerbaar beroep.
Meer dan nu, bedoelt u.
Dat klopt. Maar het was niet dat aanzien dat mij aantrok.
Schrok het celibaat u niet af?
Niet toen ik achttien was, neen. Je kiest wel voor het seminarie, maar het duurt nog vele jaren voor je tot priester gewijd wordt. Maar eens dat moment komt, ja. (zwijgt even) Dat is een zware beslissing.
Hebt u moeten kiezen tussen een vriendin en de Kerk?
Neen. Ik had wel goede vriendschappen. Maar ik heb nooit voor die existentiële keuze gestaan. Anderen wel, en ik kan begrijpen dat het heel moeilijk moet zijn om iemand te laten vallen. Misschien heb ik bewust of onbewust een echte relatie afgehouden.
Moet de Kerk vasthouden aan dat celibaat?
Ik vind niet dat het celibaat van elke priester kan gevraagd worden, zeker in een tijd waar seksualiteit een grote rol speelt.
Ik ben geen voorstander van het afschaffen daarvan. Een celibatair leven is geen betekenisloos leven. Ik heb er bewust voor gekozen: dat was ook de levensstaat van Jezus. Anderzijds vind ik niet dat dat van elke priester kan gevraagd worden, zeker in een tijd waar seksualiteit een grote rol speelt. Ik ben voorstander van het model van de oosterse katholieke kerk. Daar mogen mannen die gehuwd zijn wel tot priester gewijd worden.
Als bisschop van Brugge had u de loodzware opdracht Roger Vangheluwe op te volgen. U noemt dat een leerschool. Wat hebt u dan geleerd?
Heel concreet: leren omgaan met de problematiek van pedofilie. Dat kwam als een tsunami op ons af, en ik moet bekennen dat ik daar onvoldoende kennis van had. Ik heb slachtoffers gesproken. (zachter) Wat ik allemaal gehoord heb. Wij hebben daaruit geleerd, ja. Ik ben zeer alert geworden. Als ik ook maar iets hoor in die richting, dan gaan alle rode lichten branden.
Deze week zijn nieuwe onthullingen opgedoken over Roger Vangheluwe. Deze pagina is nog niet omslagen.
Neen, dat klopt. En dat zal nog zeker één generatie duren. De wonden zijn nog veel te diep.
Hebt u nog contact met hem?
Neen. (zwijgt even) Dat is al even geleden.
Waar woont hij nu?
Men zegt in een klooster in Frankrijk. Dat is een regeling van het Vaticaan. (zwijgt)
U benadrukte bij uw aantreden als aartsbisschop dat u een open Kerk wil die bezig is met de maatschappelijke problemen. Wat is uw grootste bekommernis?
Het gevaar van onverschilligheid. Zoals paus Franciscus ook zegt. In de eerste plaats op moreel vlak: een cultuur die het goed heeft, zoals de onze in het Westen, dreigt zich af te sluiten van de rest van de wereld.
U doelt op de vluchtelingencrisis?
De islam heeft de godsdienst weer op de kaart gezet. Of je dat nu wil of niet.
Ja. Ook de Kerk mag niet afzijdig blijven. Wij moeten oproepen tot liefde en solidariteit. Verschillende parochies huren appartementen om vluchtelingen op te vangen. Dat is wat ik bedoel met een open Kerk. Weet u, ik stel me grote vragen als mensen zeggen dat godsdienst volledig geprivatiseerd moet worden. De islam heeft de godsdienst weer op de kaart gezet. Of je dat nu wil of niet. Ik denk dat het belangrijk is voor ons land dat er naast die islam ook een vitaal christendom is.
Nu klinkt u wel heel bescheiden.
Misschien. Het christendom is altijd onze culturele religie geweest, maar die positie bekleden we niet meer. Het is mijn diepe overtuiging dat de Kerk die nieuwe maatschappelijke situatie, de secularisering en de komst van de islam, moet aanvaarden. Maar anderzijds zou ik het niet verstandig vinden het christendom te marginaliseren. Geen enkele overtuiging, ook de islam niet, mag een monopolie verwerven.
Vreest u dat? Dat doet denken aan het scenario dat de Franse schrijver Michel Houellebecq schetst in zijn boek ‘Onderworpen’.
Ik denk niet dat het zo ver zal komen. Ik vrees de islam ook niet. Wij moeten samen leven. En van harte. We kunnen alleen maar een samenleving opbouwen als er eerbied is voor mensen die anders zijn. Voor iemand die moslim is. Of voor iemand die niet gelooft in een God.
Dan moet u niet gelukkig zijn met de islamofobe uitspraken van een West-Vlaamse priester vorige week?
Ik ben niet langer bisschop van Brugge, maar het mag duidelijk zijn dat men met uitspraken die nodeloos polariseren of kwetsen, geen Kerk en ook geen samenleving opbouwt. (PC/De Zondag)
Lees het volledige interview met Aartsbisschop De Kesel in De Zondag
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier