Meerwaardebelasting: ‘Belgische financiële elite is vastberaden om ook deze aanval op haar privilege af te slaan’

‘Het is opvallend hoe de financiële elite van dit land zich weert om haar privilege – belastingsvrije aandelen – te beschermen’, schrijft Jan Cornillie (SP.A).

De discussie over de meerwaardebelasting zit opnieuw in de koelkast. En het is helemaal niet zeker dat die er in deze legislatuur nog uitgehaald wordt. Het is opvallend hoe de financiële elite van dit land zich weert om haar privilege – belastingsvrije aandelen – te beschermen. Het is ronduit schaamteloos hoe respectabele experten en belangenorganisaties, ministers en partijvoorzitters, de desinformatie en leugens niet schuwen om deze onvermijdelijke fiscale ingreep af te wenden. Telkens opnieuw wordt om het feit van de nulbelasting voor meerwaarde op aandelen heen gefietst. Hieronder een bloemlezing.

VOKA geeft het meest evidente argument. “Een meerwaardebelasting zal onze economie ernstige schade toebrengen.” Ook professor Economie Joep Konings van de KUL doet dat in De Tijd. De stelling is blijkbaar zo evident dat niemand met een bewijs er voor komt. De meeste OESO-landen kennen een meerwaardebelasting op aandelen (capital gains tax), waaronder de VS, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Uit die cijfers blijkt geen enkel verband tussen economische groei en het hebben van een meerwaardebelasting.

Bart Van Craeynest (Econopolis) en Edwin De Boeck (directeur studiedienst N-VA) voeren dan weer aan dat de inkomsten uit vermogensbelastingen al hoog zijn in België. Dat klopt, maar dat maakt de scheeftrekking des te flagranter. Waarom een nultarief voor aandelen behouden als andere soorten vermogens (oa vastgoed) wel al veel betalen?

Bovendien zijn die hoge belastinginkomsten uit vermogens uitgedrukt in % BBP het resultaat van het simpele feit dat de Belgische gezinnen zeer vermogend zijn in % BBP. Van alle Europese volkeren zijn de Belgische meest vermogende. Dus de stock aan opgebouwde welvaart uit het verleden is zeer groot ten opzichte van de waarde van de economische activiteit nu. Net in zo’n gevallen is een vermogenswinstbelasting een belangrijk element van herverdelende fiscaliteit. Met het oude geld kunnen nieuwe kansen worden gefinancierd.

Hetzelfde argument gebruikt Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten, maar zij breidt dat uit naar de volledige belastingdruk. Haar redenering: “We betalen al te veel belastingen, dus een belasting die enkel door de rijksten onder ons wordt betaald, kan er niet meer bij.” Wie vindt er zo’n argument uit? Uit dezelfde blauwe hoek, was de iets subtielere maar des te meer venijnige aanval van de populairste politicus van het land: Maggie De Block. Volgens haar zou een meerwaardebelasting op aandelen een impact hebben op de pensioenen.

Dat onze pensioenfondsen een eigen fiscaliteit kennen en dus niet aan de particuliere meerwaardebelasting onderhevig zijn, lijkt ze te vergeten. Bovendien is het pensioenkapitaal voor drie kwart van de werknemers al zo extreem laag dat die onder elke vrijstelling zou vallen.

Unizo-voorzitter Karel Van Eetvelt had het op de radio specifieker over het pensioen van de zelfstandigen. In alle eerlijkheid is dat argument nog het meest redelijke. Aandelen, al dan niet van de eigen zaak, zijn een belangrijk deel van het pensioensparen van zelfstandigen. Een beperkte vrijstelling of belastingsvrije som die zelfstandigen toelaat hun kleinere pensioen aan te vullen, is een goeie zaak. Maar – en opnieuw – is het geen argument tegen een nulbelasting voor de meerwaarde van alle aandelen. Niet alle gerealiseerde meerwaarden kaderen in pensioensparen.

Ambtenarenpensioenen

Helemaal in de afgunst-sfeer was de tweet van Geert Noels, zelf een vermogensbeheerder en ook betaald adviseur van de minister van Financiën. Noels vindt het oneerlijk om het ambtenarenpensioen ongemoeid te laten, terwijl een meerwaardebelasting bovenal het pensioen van zelfstandigen zou treffen. Noels gaat zo aan één belangrijk iets voorbij: hij doet met name alsof er geen zelfstandigenpensioen is.

Hij zou minstens de eerlijkheid moeten hebben om het zelfstandigenpensioen en het fiscaal gunstige pensioensparen in rekening te brengen. Hij zou dan ook vaststellen dat de vrijstellingen die CD&V voorzag, volstaan om een degelijk aanvullend pensioen te financieren. Maar zo’n genuanceerde redenering maakt Noels dus niet. Het volstaat om het woord ambtenarenpensioen te droppen en de nulbelasting voor elke meerwaarde van elk aandeel, pensioen of niet, wordt een kwestie van vergelijkende rechtvaardigheid.

Een lichtpuntje tenslotte: het argument dat het vermogen uit België zou wegvluchten hebben we in deze discussie minder gehoord. Zou de commotie rond de Luxleaks, de Panamaleaks en de Bahama-route hebben dan toch minstens enige schroom hebben opgeleverd?

Voor de rest wordt werkelijk alles uit de kast gehaald om het privilege van de Belgische grote vermogens te beschermen. Framing wint hier gewoonweg van de feiten. Telkens wordt de discussie verlegd, weg van het feit van de nulbelasting. De argumentatie tegen de meerwaardebelasting is misleiding, Donald Trump waardig. Wie dacht dat enkel in de VS de politiek onder de invloed van de superrijken stond, moet nog eens nadenken. De Belgische financiële elite is vastberaden om ook deze aanval op haar privilege af te slaan.