N-VA en Open VLD willen werk maken van een rechtsgrond om extremistische partijen zoals de Partij Islam te kunnen verbieden. Op dit moment is dat nog niet mogelijk. Beide partijen denken aan een wijziging van de Grondwet na 2019.
De Partij Islam wil bij de gemeenteraadsverkiezingen dit jaar opkomen in 28 gemeenten in Wallonië en Brussel. Het programma is gebaseerd op de Koran en de Sharia, de ‘islamitische wet’. De kandidaten stellen onder meer voor om op het openbaar vervoer mannen vooraan te laten opstappen en vrouwen achteraan.
Zowat alle partijen reageerden vrijdag sterk afkeurend op de ideeën van de relatief nieuwe concurrent. N-VA wil nu werk maken van een rechtsgrond om dergelijke partijen te kunnen verbieden. ‘De rechtspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens staat toe dat partijen verboden worden die ingaan tegen de liberale rechten en de democratie’, zegt Joachim Pohlmann, partijwoordvoerder van N-VA. ‘Wij hebben daar op dit moment echter geen rechtsgrond voor.’
N-VA wil daarom het debat beginnen voeren om een dergelijke grondslag in te voeren. Daarvoor is wellicht een Grondwetswijziging nodig, die zou kunnen worden doorgevoerd in de volgende legislatuur. ‘We moeten dit soort partijen in de kiem kunnen smoren nog voor ze de kans krijgen schade aan te richten’, aldus Pohlmann.
Ook Open Vld denkt aan een wijziging van de Grondwet. ‘We worstelen nog vaak met de fundamentele principes van de Verlichting en passen ze niet allemaal even consequent toe. Ik stel voor om dat wél te doen’, stelt Kamerfractieleider Patrick Dewael in een opiniestuk op Knack.be.
‘Laten we ze vooraan plaatsen in onze Grondwet in een preambule. Laten we de scheiding van geloof en staat expliciet in onze belangrijkste wet inschrijven.’ Open VLD wil daarmee zorgen dat een partij als Islam ‘het recht heeft op gekke meningen, maar nooit haar programma in de praktijk zal kunnen omzetten’.
Pohlmann vindt dat de rechtsgrond breder moet gaan dan religie. Het moet gaan om een mogelijkheid om alle partijen te weren die ingaan tegen de democratie. ‘In Duitsland, bijvoorbeeld, bestaat die rechtsgrond wel al’, zegt hij. ‘Daar wordt hij vooral aangewend om neonazipartijen te verbieden.’
Volgens Pohlmann zouden Vlaams Belang en PVDA niet onmiddellijk in het vizier komen van een dergelijke ingreep. ‘Niet als ze zich er van afhouden de rechtsstaat en de democratie te ondergraven.’
Bij Open VLD is overigens ook kritiek te horen op de andere meerderheidspartijen, die het zelf niet altijd even nauw nemen met de fundamentele rechtsprincipes. Zo sprak N-VA zich in het verleden uit voor een boerkiniverbod en pleitte CD&V-Kamerlid Hendrik Bogaert voor een hoofddoekenverbod.
