Marc Van Ranst: ‘Op de bus heb ik 99,9 procent van de tijd een mondmasker aan’

‘Et alors?‘ dat is de reactie van viroloog Marc Van Ranst op een foto van hem die circuleert op de sociale media. Op die foto zit hij op een Lijnbus zonder masker voor de mond. Vlaams Parlementslid Chris Janssens (Vlaams Belang) plaatste de foto, die stiekem werd genomen door een anonieme fotograaf, als eerste online.

Sinds 16 mei circuleert een foto van viroloog Marc Van Ranst in een Lijnbus op Twitter en Facebook. Hij heeft geen masker voor de mond, maar rond zijn oren zijn wel elastiekjes van een mondmasker zichtbaar. Sinds 4 mei is het dragen van een mondmasker verplicht op het openbaar vervoer.

Na online onderzoek blijkt de eerste die de foto online plaatste Chris Janssens, fractievoorzitter in het Vlaams Parlement voor Vlaams Belang. Hij deed dat ’s avonds op zaterdag 16 mei op Twitter. ‘Ik kreeg de foto van een kennis die ik als een zeer betrouwbare bron beschouw’, laat hij ons telefonisch weten.

Lees verder onder het beeld

Zoals wel vaker is de cruciale vraag wanneer deze foto werd genomen. Was dat voor of na 4 mei, de dag waarop mondmaskers verplicht werden op het openbaar vervoer? Janssens doet navraag bij zijn bron en die antwoordt dat de foto is genomen op 14 mei om 9u52 op binnenringbus 601 in Leuven. Metadata van de foto zouden deze info kunnen bevestigen, maar die is niet beschikbaar. Rechtstreeks contact met de anonieme bron van Janssens is ook niet mogelijk.

We leggen tijdstip en locatie telefonisch en per sms voor aan Marc Van Ranst: ‘Als die man/vrouw dat zegt, zal dat wel zo zijn zeker? Ik neem een paar keer per week de ringbus van/naar het station. Lang zal het maskertje niet af geweest zijn. Et alors? Het is fijn dat de mensen er zo goed op letten dat ze zelfs stiekem een foto nemen.’

Van Ranst ontkent niet dat hij op die bus zat. Een selfie die Marc Van Ranst op diezelfde 14 mei, in de namiddag, nam bij het station van Mechelen, maakt de info van Janssens aannemelijk.

https://twitter.com/vanranstmarc/status/1260942758702964737Marc Van Ransthttps://twitter.com/vanranstmarc

Op het perron, in stations, en op bus en trein zet ik altijd een masker op. pic.twitter.com/MlRtmaw0Cu

— Marc Van Ranst (@vanranstmarc) May 14, 2020

Op die selfie draagt hij namelijk dezelfde bovenkledij en het masker dat hij hier draagt, heeft elastiekjes die kunnen overeenstemmen met diegenen die we op de stiekeme foto zien. Sluitend bewijs is dit uiteraard niet.

‘Als ik op de bus zit, heb ik 99,9 procent van de tijd een masker aan’, zegt Van Ranst. ‘Is het mogelijk dat dat eens naar beneden is gegaan voor face recognition (het ontgrendelen van een smartphone door middel van gezichtsherkenning, nvdr.)? Dat kan. Dat weet ik niet. Ik probeer zo goed mogelijk een mondmasker te dragen op het openbaar vervoer. Zoals iedereen. Ik besef dat sommige partijen graag spijkers op laag water zoeken: so be it.’

Volgens de anonieme fotograaf, met wie we onrechtstreeks via Janssens contact hebben, was ‘het masker langer af dan voor een eventuele ontgrendeling van de smartphone’. Dat valt op geen enkele manier na te gaan. Een enkele foto is uiteraard een momentopname. Het is hier woord tegen woord tussen de anonieme fotograaf en Van Ranst.

Op de foto zijn geen andere busreizigers te zien. Aan de veilige afstand van anderhalve meter werd voldaan. Van Ranst: ‘In heel deze periode heb ik nog niet op een bus gezeten waarop meer dan drie mensen zaten.’

We onderzoeken ook of de foto mogelijk bewerkt is met Photoshop of een ander programma. De online tools die we hiervoor gebruiken, geven telkens geen enkele indicatie dat de foto gemanipuleerd zou zijn. Wederom is 100 procent zekerheid niet te bieden, maar de kans is klein.

Inbreuk op de privacy?

Rest nog de vraag: mag je in een bus stiekem een foto nemen van iemand en die online plaatsen? ‘Deze casus zit op het vlak van de privacy echt in een grijze zone’, zegt privacy-expert Kris Seyen van advocatenkantoor deJuristen. ‘In de publieke ruimte mag je niet van iemand herkenbaar een foto maken zonder zijn of haar toestemming. Publieke figuren vormen hierop echter een uitzondering wanneer ze hun functie uitoefenen. Een fotograaf moet uiteraard geen toestemming vragen aan een viroloog tijdens een persconferentie.’

‘De cruciale vraag is hier of Van Ranst, op het moment dat de foto werd genomen, zijn publieke functie uitvoerde. Enerzijds mag Marc Van Ranst verwachten dat zijn privacy gerespecteerd wordt tijdens een privéverplaatsing. Anderzijds is wat hij doet of niet doet op deze foto zeer relevant. Deze foto gaat over de essentie van wat de publieke figuur Marc Van Ranst is. Beide argumenten zijn valabel.’