Manu Claeys van stRaten-generaal in Antwerpen: ‘We denken dat we niet naïef zijn geweest’

Manu Claeys van stRaten-generaal beseft dat het akkoord over de Antwerpse mobiliteit ‘een heel kwetsbaar plantje’ is.

Manu Claeys: Vanaf november 2016 dacht ik dat er een doorbraak mogelijk was. Op dat moment kreeg ik het gevoel dat er over alles gepraat kon worden, dus ook over het tracé van de Oosterweelverbinding en eventuele alternatieven. In het voorjaar zag ik het nog absoluut niet zitten. Alexander D’Hooghe was als intendant met alle partijen gaan praten, en hij was daar zelf ook moedeloos van geworden. Dat waren niet meer dan beleefdheidsgesprekjes: er kon eigenlijk alleen over de overkapping worden gesproken.

Wat is er veranderd aan de plannen dat de actiegroepen uiteindelijk over de streep heeft getrokken?

Claeys: Het debat is opengetrokken. Het ging niet alleen meer over waar er precies een nieuwe tunnel onder de Schelde moest worden gegraven. Er werd over het totaalplaatje van mobiliteit en leefbaarheid gesproken. Maar het belangrijkste is misschien de cultuuromslag. Vroeger wilden de kabinetten alles beslissen, en werd er hooguit een rondje langs de burgers georganiseerd voor de show. Dat is nu helemaal anders: burgers zitten mee aan de tafel waar de besluiten worden genomen. Misschien duurt de discussie dan langer, maar eenmaal er een bouwaanvraag geschreven is, zal er geen protest meer zijn dat de zaken vertraagt.

Het Toekomstverbond leest redelijk vaag. Bent u ervan overtuigd dat alles gerealiseerd zal worden?

Claeys: Dat is de vraag van één miljoen. We denken dat we niet naïef zijn geweest. Het blijft een heel kwetsbaar plantje, maar ook de overheden hebben een sprong in het diepe gewaagd. Het zal ervan afhangen of iedereen zich aan zijn beloftes houdt en zijn engagementen waarmaakt. Ik was heel blij met de grote persaandacht voor het Toekomstverbond: iedereen heeft gezien waar de politici zich achter hebben geschaard, dus iedereen kan hen daar ook op afrekenen.

En het geld voor de overkapping zal er komen?

Claeys: Ik maak me sterk van wel. De Vlaamse regering heeft nu één miljard euro op tafel gelegd, en de stad Antwerpen 250 miljoen. Ik ben me ervan bewust dat de rest van het geld niet uit de normale begroting van de Vlaamse regering zal komen: daarvoor zijn er te veel andere noden. Maar er zijn alternatieven. Ik denk aan de Europese investeringsbank, of het uitschrijven van obligaties waar de bevolking op kan intekenen. Zo is de Kennedytunnel en de E310 deels gefinancierd. Ook de vastgoedopbrengsten die de overheid aan de overkapping zal verdienen, of een nieuw systeem van rekeningrijden, kunnen geld opbrengen voor dit project.

Tot slot: waarom heeft het in hemelsnaam zo lang moeten duren?

Claeys: Na 2014 brak er een periode aan waarin er even geen verkiezingen waren. Tot daarvoor wilden politici zichzelf bewijzen door met beslist beleid uit te pakken. Het moest vooruit gaan. Er moest per se een schop in de grond, ook al was het niet voor het beste tracé. Nu konden ze even een stap terugnemen. De gedachte van de overkapping heeft van de hele discussie ook weer een positief verhaal gemaakt. De Antwerpenaren waren weer mee, en die boodschap is goed aangekomen op ’t Schoon verdiep.