Het kunstcentrum Witte de With in Rotterdam is en blijft een witte raaf binnen het veld van de beeldende kunst. Onderzoek, het aansnijden van bijzondere thema’s en het zoeken naar goede kunst gaan er hand in hand. (***1/2)
Directeur Nicolaus Schafhausen van Witte de With is één van de meest eigenzinnige denkers en bedenkers van tentoonstellingen waarin niet zelden thema’s worden ontvouwen die de vinger op de hedendaagse (globale) maatschappelijke wonden leggen. Na de expo “Making is thinking” worden binnenkort andere spitse projecten verwacht met onomwonden titels zoals “The end of Money” en “Melanchotopia”.
Groeps-expo
De jonge intelligente curator Zoë Gray van Witte de With bewijst met haar mooie tentoonstelling “Making is thinking” dat er nog boeiende groeps-projecten kunnen worden georganiseerd zonder dat een expo belerend wordt of een visueel afkooksel van één of andere modieuze bespiegeling.
Een groepsexpo met een goed onderbouwd en onderliggend “denken” of gebaseerd op een “open” onderwerp en/of vraagstelling vraagt veel tijd, studie, moed en inzicht in tegenstelling tot de vele solotentoonstellingen die de uitgenodigde kunstenaar veelal zelf in elkaar steekt en kant-en-klaar kan afleveren.
Ambacht
“Making is thinking” is afgeleid van een erudiete uitspraak van de socioloog Richard Sennett uit het boek “The Craftsman” waarin hij op zoek ging naar de dubbelzinnige en atypische plaats van het ambacht in de context van het globale kapitalisme waarin de scheiding tussen het concept (het bedenken) van een product en het fysieke maakproces steeds dieper wordt en met toenemende vervreemding.
Ambacht is vandaag weer een “hot item” als een nieuwe aanzet van het verlangen naar menselijke maat én kleinschaligheid zodat de mens opnieuw grip krijgt op een wereld die op die manier dichterbij komt te staan.
In deze expo worden begrippen zoals hobby, ambacht en toegepaste kunsten getoetst aan het werk van bekende en jonge kunstenaars afkomstig uit alle continenten waarin het eigenhandig maken en bricoleren de bovenhand halen op de theoretische en “witte boord” onderstroom van een kunstwerk.
Zoë Gray: “De waardering van het ambacht biedt een radicaal kader om zowel binnen als buiten het artistieke veld opnieuw na te denken over ‘werk'”.
Japans
Er is ondermeer fraai werk te zien van twee Japanners. Koki Tanaka toont op acht monitoren talloze absurde handelingen uitgevoerd met banale consumptiegoederen. Het doet denken aan de inmiddels historische videofilm “Der Lauf der Dinge” Van Fischli & Weiss waarin een ketting van absurde handelingen (weliswaar) op een mechanische manier de revue passeren.
Bij Tanaka zien we allerlei kleine banale handelingen zonder finaliteit die de toeschouwer werkelijk overdonderen. Het is een orkestratie van vele banale handelingen die de toeschouwer niet tegelijkertijd kan verteren. Het is alsof Tanaka ons op een luchtige manier de absurditeit wil aantonen van de maalstroom van handelingen en activiteiten die een mens al dan niet bewust pleegt in zijn gewone leven.
Teppei Kaneuji schittert met een animatiefilm waarin via het motief van een toren een hele machinerie op gang komt van surreële en ironische (waren)productie. Het is een fascinerende animatiefilm waarin de creativiteit vanuit een dampende toren wordt geregisseerd die doet denken aan een “rokende” fabriek van de creatieve industrie…
Anti-illusie
Een verrassing van formaat zijn de met touwen aan elkaar gemonteerde wandsculpturen van de Canadese Julia Dault. Ze rolt dun plexiglas, formica of linoleum in voorlopige rollen bij elkaar en bindt ze vervolgens met touwen vast tegen de muur. Het resultaat is beresterk, minimaal en ontwapenend transparant en eerlijk. Julia Dault is als “anit-illusioniste” ook present met een aantal schilderijen waarin de zwierige motieven samenvallen met haar subjectieve geste bij het schilderen. De kleine doeken zijn gemaakt “door een stuk gereedschap in de toplaag van het schilderij te trekken, terwijl het nog nat was”. Het resultaat oogt tegelijk mooi, ambachtelijk en proces-transparant.
De Braziliaan Alexandre da Cunha assembleerde met huiszwabbers en zelfs met bloempotten “hoge” kunst met knipoogjes naar ambachtelijk textiel en arte povera. Met dat soort “huiselijk” materiaal valt hij vooral op met de de installatie “Palazzo”. Het is een ruimtevullende installatie die zich aandient als een open arena.
Supernature
Ook monumentaal en straf zijn de sculpturen van de inmiddels fel bejubelde Ierse Eva Rothschild. Vooral met haar gitzwarte installatie “supernature ” weet ze architectuur en underground in elkaar te spiegelen in een zwart reflecterende wand waarin de bezoeker deel wordt van een onbestemd, donker verhaal. De raamstijlen van de vrijstaande sculptuur lijken versplinterd en de organische vormen die in deze kaders woekeren roepen een dreigende sfeer op.
De geur van het zwarte leder scherpt daarenboven in deze kamer andere connotaties aan die het publieke verschijningskarakter van deze installatie leidt naar de wereld van de donkere intimiteit. Ook haar andere vrijstaande sculptuur “Yr Inner Child” (2009) is een staaltje van haar kunnen om schoonheid te combineren met talloze zijdelingse referenties aan de rijke traditie van de moderne beeldhouwkunst.
“Making is thinking” is een uiterst boeiende expo waar ook het werk van bijvoorbeeld anderen zoals Rita McBride met haar foto’s van tekenmallen en de “achterkant” van de puzzles met een afbeelding van een Toren van Babel van de Weense kunstenaar Hans Schabus de gedachte onderstrepen dat het ambachtelijke nog steeds tot de verbeelding spreekt.
Het ambachtelijke wordt ingezet als een dam tegen datgene wat met “massa” wordt gelieerd.
“Making is thinking” nog tot 1 mei in Witte de With in Rotterdam
Luk Lambrecht
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier