Iedere week zoekt Knack naar misleidende informatie op het internet. In juni besliste België om bij de uitbouw van het 5G-netwerk in ons land Chinese bedrijven uit te sluiten. In een poging die beslissing terug te draaien, lanceerde telecomgigant Huawei een Twittercampagne met harde kritiek op de regering-De Croo. Met de steun van fake influencers en dito nieuwssites.
Kqort voor de zomervakantie zette de Nationale Veiligheidsraad de Chinese bedrijven Huawei en ZTE als ‘hoogrisicoleveranciers’ buitenspel bij de toekomstige uitbouw van het 5G-netwerk in ons land. Omdat de Chinese overheid te nauw met de bedrijven vervlochten is, zullen ze geen diensten mogen leveren aan Belgische telecomoperatoren – vooral uit angst voor spionage. Die beslissing lijkt Huawei te hebben aangezet tot een opvallende communicatiecampagne. Aan de ene kant gaat het om een charmeoffensief, zoals het recente aanbod om België de broncode van essentiële onderdelen van Huawei’s 5G-netwerk te laten inspecteren. Op die manier probeert het bedrijf aan te tonen dat het niets te verbergen heeft. Maar tegelijk heeft Huawei op Twitter een opvallende kruistocht tegen de Belgische regering gevoerd, met heel wat onfrisse kantjes.
Huawei gebruikte sockpuppets: niet-bestaande mensen die worden ingezet voor bedrijfscommunicatie.
Chocolaatjes en achterkamertjes
Belgische twitteraars zijn halverwege december bedolven onder zogenoemde gesponsorde tweets van Huawei Europe en van Mike Bai, volgens de Huawei-website de President of Strategy Marketing van het bedrijf in West-Europa. De advertenties op Twitter bevatten niet zomaar banale reclame: ze linken telkens naar bijzonder kritische artikels over de Belgische regering, over de beslissing om Chinese 5G-leveranciers te weren, en over de Belgische politiek in het algemeen.
Eén tweet promootte bijvoorbeeld een Nederlandse en Engelstalige blogpost met als titel ‘België en 5G – een ingewikkelde relatie’. De auteur is Johannes Drooghaag, een obscure, in het Duitse Königswinter gevestigde consultant rond cyberveiligheid. Na een openingsalinea die de lof zingt van Belgiës ‘heerlijke chocolaatjes en lekkere bieren’ start Drooghaag een lange aanklacht over de Belgische politiek. ‘Achterkamertjespolitiek leidt tot de Belgische “traditie” van controversiële beslissingen en processen achter gesloten deuren zonder verantwoording en publiek debat. Het “ons kent ons”-nepotisme binnen de federale overheid en haar bestuursorganen is gedocumenteerd in een lange lijst van politieke schandalen en corruptiezaken’, schrijft Drooghaag. En de beslissing om Chinese ‘hoogrisicoleveranciers’ te weren van de Belgische 5G-uitrol is volgens hem dus ook bedisseld in ‘de illusoire en geheimzinnige achterkamertjes van de Belgische inlichtingendiensten’.
Andere advertenties die door Huawei werden gepusht, bevatten soortgelijke opiniestukken van mensen die in het verleden al de belangen van Huawei verdedigden. Michiel van Hulten, directeur van de anticorruptie-ngo Transparency International EU, vroeg zich op Twitter hardop af of het niet gewoon ging om door Huawei betaalde consultants of in opdracht geschreven stukken.
Handpoppen
En het verhaal gaat nog dieper. Tussen de vele tweets die Huawei Europe en Mike Bai de voorbije week deelden, bevinden zich ook berichten van een dozijn Twitter-accounts die zogezegd toebehoren aan Belgische telecomprofessionals. Volmondig delen die jonge landgenoten pro-Huawei-artikels. Hun Twitter-profielen dragen namen als Alexandre, Arlise, Céleste, Chloé, Élise, Engleberta, Gascon, Hannah, Léonie, Maslen, Mélanie, Noah en Océane. Hun profielfoto’s tonen jonge gezichten en hun Twitter-bio’s zijn een mix van professionele informatie over hun activiteiten in de telecomindustrie en enkele populaire hashtags.
Maar… die mensen bestaan niet echt. Het gaat om fake accounts, gecreëerd in de eerste helft van december, met valse profielfoto’s en gekochte volgers. Sockpuppets, zo noemt men dergelijke profielen weleens: niet-bestaande mensen die als handpoppen worden gebruikt voor corporate communicatie. Céleste, een van hen, was zogezegd een ‘ICT-professional en auteur’ uit Brussel, geïnteresseerd in artificiële intelligentie en cloudcomputing. Maar haar profielfoto op Twitter was precies dezelfde als die van Engelberta, een ander fake profiel. Alle accounts gebruiken deepfake-profielfoto’s: onbestaande gezichten, vervaardigd via AI-software. De omslagfoto van Céleste – twee jonge lachende meisjes – bleek zelfs gestolen: het zijn de dochtertjes van een Engelse twitteraar.
Hoewel Céleste en Engelberta dus helemaal niet echt bestaan, tweetten ze toch volop over hoe het weren van Chinese 5G-leveranciers ‘enorme druk heeft gelegd op de economische heropleving in België’ en hoe België ‘het minst competitieve telecomland in Europa zal worden’. Die tweets werden vervolgens geretweet door Huawei Europe.
Fopartikels
Twee van de fake Twitter-gebruikers – Mélanie en Noah, volgens hun bio afkomstig uit Luik en Dinant – komen we ook tegen op de website Dwire.eu. Ze staan vermeld als de auteurs van artikels in schabouwelijk Engels over het 5G-beleid in België: Noah schreef ‘The 5G decision in the BlackBox’, Mélanie een soortgelijk stuk getiteld ‘The Corruption: Unpacking Belgium’s BlackBox Operation’. Beide artikels klagen aan dat de Belgische beslissing om Chinese 5G-leveranciers uit te sluiten niet transparant is en voorspellen dat het 5G duurder zal maken voor de consument. Mélanie beweert zelfs dat tot een derde van het Belgische overheidspersoneel smeergeld aanvaardt en zijn eigenbelang boven dat van de bevolking plaatst. Haar voorbeeld van overheidscorruptie is, niet verrassend, de beslissing om Chinese leveranciers uit te sluiten van het Belgische 5G-netwerk: ‘Dure 5G-uitrusting zal gekocht worden van het geld van de belastingbetaler en zal vernietigend zijn voor de economie’, bezweert ze.
Dwire.eu ziet er op het eerste gezicht uit als een normale nieuwswebsite, maar dat is schijn. De site bevat louter artikels over Huawei, vergezeld van enkele ‘camouflagestukken’ over andere onderwerpen. Huawei Europe, Mike Bai en de fake telecominfluencers tweeten trouwens aan de lopende band nog heel wat andere artikels over België en 5G afkomstig van andere fake nieuwssites met namen als New York Globe of Topline News. Ook aan die sites werden, om de aandacht af te leiden dat het gaat om vehikels voor bedrijfscommunicatie, enkele neutrale fopartikels toegevoegd die meestal zijn overgenomen van persbureaus of kranten als Daily Mail.
Op die knullige manier probeert Huawei de Belgische burger te overtuigen dat onze overheid het bedrijf om verkeerde redenen wil uitsluiten als 5G-leverancier, en dat dat de consument meer geld zal kosten. Dat soort strategie wordt ook wel ‘astroturfing’ genoemd. Die naam is afgeleid van een Amerikaanse kunstgrasfabrikant, om het contrast te benadrukken met grassrootsacties die wél organische steun genieten aan de basis. Veel sympathie lijkt Huawei met zijn bizarre campagne niet te hebben gewonnen.
