Het conservatisme staat vandaag voor alles en niets, toont Frank Judo, terwijl het in realiteit een heel specifieke manier is om naar het goede leven te streven.
Iedere verandering is een verslechtering, zelfs een verbetering’, zei de Nederlandse dichter J.C. Bloem ooit. Wat zou Frank Judo daarvan vinden, vroegen we ons af tijdens het lezen van diens Het bewaren waard. In dat boek houdt Judo een pleidooi voor een conservatisme. Niet ‘het’ conservatisme dus, want zoals de auteur opmerkt is conservatisme een containerbegrip geworden, of misschien eerder een ‘papierkorfbegrip’. Zoals de Nederlandse politicus Willem Nolens opmerkte: ‘Mensen gaan tegenwoordig liever als brandstichter of dief door het leven dan als conservatief.’
Het conservatisme waar Judo een lans voor breekt is dus niet dat van Margaret Thatcher. Want dat ging in feite niet veel verder dan economisch liberalisme en de ophemeling van het individu. Kijk eens tot waar ik het als dochter van een kruidenier geschopt hebt, zo zou je de wereld- en mensvisie van dat type conservatief kunnen samenvatten, ik ben een reus die op de schouders van dwergen staat. Terwijl, zoals Judo fijntjes opmerkt, de ware conservatief zichzelf liever ziet als een dwerg, staand op de schouders van reuzen. Zat Thatchers opvolger en partijgenoot John Major dan dichter bij de geest van het conservatisme waar Judo voor opkomt? Major droomde van een Engeland waar dametjes met de fiets door het zonovergoten glooiende landschap reden. En Miss Marple wat tussen haar viooltjes stond te schoffelen omdat er voor de rest geen misdaden meer op te lossen waren, denken we er voor het gemak even bij. Maar ook dat nostalgische conservatisme bedoelt Judo niet. Hij wil niet terug naar het verleden, hij wil naar de toekomst, maar wel naar een toekomst die met haar voeten in de geschiedenis staat.
Frank Judo wil de lezer overtuigen van het goede leven waar het conservatisme voor staat.
Het zal dus wel geen toeval zijn dat Frank Judo, die eerder samen met Stijn van de Perre Belg en Bataaf schreef over de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden in 1815, geschiedenis heeft gestudeerd. Dat hij daarna rechten deed en als advocaat werkt is trouwens ook te merken. Het bewaren waard is geen academisch werk over het conservatisme, maar wel een poging om deze bij uitstek culturele stroming vrij te pleiten van allerhande aantijgingen. Nee, conservatisme is geen nationalisme of elitarisme, toont Judo, en met romantisch gedweep of pilaarbijterij heeft het ook niets te maken. Het is wel een manier om in de wereld te staan en erover na te denken, kalm, met oog voor zo veel mogelijk invalshoeken, wars van populisme en anarchisme en rekening houdend met de traditie. In strakke regels en wetten is het conservatisme dus niet te vatten, het is eerder essay dan postulaat. En dat merk je ook aan het boek van Judo, dat uit korte schetsen bestaat. Het wil de lezer met zijn parlandostijl amicaal overtuigen van het goede leven waar het conservatisme voor staat. En dat lukt.
Maar wat zou Judo nu denken van de uitspraak van J.C. Bloem? Uiteindelijk kregen we wel een idee. Dat die Nederlander het allemaal veel te star zag wellicht, en dat het conservatisme net wel voor verandering staat, zij het voor een bedachtzame.
Frank Judo, Het bewaren waard, wandelen door een conservatisme langs 21 misverstanden, Ertsberg, 152 blz., 19,95 euro.
