‘Maak strijd tegen radicalisering efficiënter: draag bevoegdheden over naar Brussels Gewest’

‘Het is opmerkelijk dat de N-VA volledig voorbij gaat aan de verantwoordelijkheid van de Vlaams-nationalistische beweging voor de structurele bestuursproblemen waar Brussel inderdaad mee kampt,’ schrijft Emmanuel Slautsky.

In zijn opiniestuk van 17 november schrijft Karl Vanlouwe, Vlaams parlementslid en senator (N-VA), dat “Twintig jaar PS-laksisme en ‘islamo-socialisme’ [ons heeft] gebracht waar we vandaag staan, met Brussel als uitvalsbasis voor de islamistische barbarij“. Hij viseert in het bijzonder Philippe Moureaux, ex-burgemeester van Molenbeek, die om electorale redenen een oogje dicht zou hebben geknepen voor religieuze uitwassingen in zijn gemeente. Mijnheer Vanlouwe roept op tot een mentaliteitswijziging, een politieke cultuur en een structuur die toelaten om radicalisme en onveiligheid aan te pakken. De fusie van de zes Brusselse politiezones zou in dat verband nodig zijn.

We willen en kunnen hier geen grondig onderzoek voeren naar ieders verantwoordelijkheid voor de huidige situatie. Maar het is wel erg opmerkelijk dat mijnheer Vanlouwe volledig voorbij gaat aan de verantwoordelijkheid van de Vlaams-nationalistische beweging voor de structurele bestuursproblemen waar Brussel inderdaad mee kampt. Problemen die zich niet in dezelfde mate stellen in de andere landsdelen, zoals de strijd tegen het religieuze radicalisme.

Een effectief beleid tegen radicalisme moet namelijk op verschillende vlakken gevoerd worden. In de eerste plaats moeten de politiediensten, inlichtingendiensten en het gerechtelijk apparaat worden ingezet voor het repressieve luik. Maar men moet ook optreden via de scholen, het jeugdbeleid, het integratiebeleid en de bijstand aan gedetineerden.

De ‘repressieve’ bevoegdheden hangen af van de federale overheid, die wel bepaalde verantwoordelijkheden delegeert aan de gemeenten inzake politieaangelegenheden. De bevoegdheden inzake onderwijs en bijstand aan personen hangen daarentegen in beginsel af van de gemeenschappen, hoewel de gemeenten ook hier een rol spelen, als inrichtende macht van de gemeentescholen bijvoorbeeld.

In die omstandigheden moet het beleid tegen radicalisme in Wallonië en in Vlaanderen samen gevoerd worden door de federale overheid en door de bevoegde gemeenschap (alsook het Waalse Gewest).

In het tweetalige Brussel Hoofdstedelijk Gewest daarentegen, zijn zowel de Vlaamse als de Franse Gemeenschap bevoegd, alsook, voor sommige aspecten, de Franse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. Daardoor is het aantal politieke niveaus dat in Brussel moet tussenkomen om beleid te voeren, bijvoorbeeld tegen religieus radicalisme, hoger dan in Vlaanderen of Wallonië. Deze situatie leidt onmiskenbaar tot een gebrek aan coherentie, leesbaarheid en efficiëntie van het beleid.

De vermenigvuldiging van bevoegde beleidsniveaus in Brussel is gedeeltelijk te verklaren door de historische eis van de Nederlandstalige partijen om de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap in de hoofdstad te bewaren. Zij liepen hierin de Vlaamse beweging achterna. Met andere woorden, de Nederlandstalige partijen verzetten zich ertegen dat Gemeenschapsbevoegdheden in Brussel, zoals het jeugdbeleid, het integratiebeleid, of de bijstand aan gedetineerden, autonoom door één en dezelfde overheid worden uitgeoefend, namelijk het Brussels Gewest. Het klopt dat de overheveling van Gemeenschapsbevoegdheden naar het Gewest riskant is, voornamelijk omwille van de terugkerende financieringsproblemen van Brussel. Dat is bovendien ook niet zonder verband met de standpunten van het Vlaams-nationalisme, die traditioneel niet in het voordeel van Brussel zijn.

Een overheveling van bevoegdheden naar het Gewest zou het institutioneel landschap in Brussel nochtans erg vereenvoudigen. Op voorwaarde dat deze overheveling gepaard gaat met bijpassende middelen, zal de coherentie en de efficiëntie van het beleid in Brussel zo toenemen. Zou dat niet echt de kracht van verandering zijn, waar Vanlouwe’s partij voor staat?