M23 vrijdagavond Oost-Congolese stad Bukavu binnengetrokken

De door Rwanda gesteunde rebellengroep M23 is vrijdagavond de Oost-Congolese stad Bukavu, aan de zuidkant van het Kivumeer, binnengetrokken. Dat melden bronnen ter plaatse bij humanitaire organisaties en veiligheidsdiensten.

Eind januari kregen de rebellen samen met het Rwandese leger met Goma ook al de belangrijkste stad van Oost-Congo in handen. Goma ligt aan de noordkant van het Kivumeer. De rebellen kwamen Bukavu, een stad met ruim 1 miljoen inwoners, binnen via de noordwestelijke buitenwijken van de stad. Volgens de bronnen was er zo goed als geen tegenstand van het Congolese regeringsleger.

Eerder op vrijdag was dat ook al het geval toen de rebellen de luchthaven van Bukavu, zowat 30 km ten noorden van de stad, veroverden. VRT-journalist Stijn Vercruysse, die in Bukavu is, zei op Radio 1 dat er een akkoord is tussen M23 enerzijds en de middenstand en het middenveld in Bukavu anderzijds. Met dat akkoord werd het leger opgeroepen geen weerstand te bieden, om zo een bloedbad zoals in Goma te vermijden.

In Bukavu bevindt zich het Panzi-ziekenhuis van gynaecoloog Denis Mukwege, in 2018 medelaureaat van de Nobelprijs voor de Vrede, voor zijn “inspanningen om seksueel geweld als oorlogswapen te beëindigen”. Vrijdagochtend verwelkomde hij de resolutie die het Europees parlement donderdag goedkeurde, en waarin sancties tegen Rwanda geëist worden. “We hopen dat de andere Europese instellingen en de Europese landen het voorbeeld van de parlementsleden zal volgen”, tweette Mukwege.

De leider van de politiek-militaire Alliance Fleuve Congo waartoe ook M23 behoort, Corneille Nangaa zei op 30 januari vanuit Goma dat de rebellen “de bevrijdingsmars tot in Kinshasa zullen voortzetten”. Een week later kondigde de groepering eenzijdig een staakt-het-vuren af, maar een dag later werden alweer gevechten door M23 gemeld.

Ontmoeting tussen Prévot en Tshisekedi in München

De verovering van heel Bukavu zou een nieuwe vernedering zijn voor de Congolese president Félix Tshisekedi, die momenteel in München de Veiligheidsconferentie bijwoont.

De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Maxime Prévot heeft in München vrijdagavond de Congolese president Félix Tshisekedi ondertussen voor een eerste keer gesproken. Dat meldt Prévot op X. In het gesprek herhaalde Prévot het Belgische standpunt over het conflict in het oosten van Congo: “een sterke oproep voor het respect voor de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Congo”.

Daarnaast gaf Prévot aan dat België de vredesprocessen steunt die de landen in de regio opgestart hebben. “Er is geen militaire oplossing”, aldus Prévot op X. “Nationale cohesie versterken is ook belangrijk.”

Op de conferentie in München hield Tshisekedi vrijdag een pleidooi om de verantwoordelijkheid van Rwanda in de huidige situatie duidelijk te benoemen. Hij haalde daar ook uit naar zijn voorganger Joseph Kabila, die eveneens aan de touwtjes van de opstand zou trekken.

In de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba zitten vrijdag dan weer de Afrikaanse staatshoofden en regeringsleiders samen over de crisis in Oost-Congo. Vanaf zaterdag houdt de Afrikaanse Unie zijn jaarvergadering, maar bronnen binnen de entourage van de Congolese president melden dat Tshisekedi die top niet zal bijwonen.