Dat de traditionele partijen ook in West-Vlaanderen door Vlaams Belang werden afgetroefd, lag volgens Luc Devoldere (Ons Erfdeel) in de lijn der verwachtingen.
‘Wat er in West-Vlaanderen gebeurt, is alleen maar een inhaalbeweging’, zegt publicist Luc Devoldere, hoofdredacteur en gedelegeerd bestuurder van de culturele instelling Ons Erfdeel. ‘Fenomenen zoals volatiel kiesgedrag en de afstraffing van het establishment, die elders al langer opduiken, komen nu ook de meest rurale en katholieke provincie binnen.’
Verklaart dat ook waarom de CD&V, die van oudsher sterk staat in de provincie, terrein verliest?
Luc Devoldere: De erosie van het naoorlogse christendemocratische machtsblok, die in de jaren 1960 is begonnen, heeft ook West-Vlaanderen bereikt, ja. Dat de CD&V nog stand wist te houden bij de gemeenteraadsverkiezingen komt doordat het lokale niveau de laatste machtsbasis van de partij is. Bij federale en Vlaamse verkiezingen wordt duidelijk dat de christendemocratie blijft afkalven. Dat is in heel Europa zo.
Zelfs de populaire Hilde Crevits, die openlijk kandidaat was om de volgende Vlaamse minister-president te worden, heeft die trend niet kunnen keren.
Devoldere: Ik had verwacht dat er een Crevits-effect zou spelen. Veel mensen waarderen dat ze zich redelijk opstelt en zich nooit tot extreem taalgebruik laat verleiden. Bovendien zagen velen een vrouw als minister-president wel zitten. Maar zodra die kiezers in het stemhokje staan, spelen er factoren mee die wij – opnieuw – met zijn allen hebben onderschat.
Vlaams Belang heeft een sterke cocktail gemaakt van de angst van veel Vlamingen. Zelfs in de Westhoek.
Welke factoren dan?
Devoldere: In heel Europa zien we dat een kwart van het electoraat totaal op het establishment is uitgekeken en voor extremen kiest. Dat was zondag in West-Vlaanderen niet anders: Vlaams Belang kreeg 20 procent van de stemmen en de PVDA behaalde de kiesdrempel niet maar ging er toch op vooruit. Dat gaat ten koste van partijen die in de ogen van veel mensen het establishment vertegenwoordigen. Her en der is er wel een bekend boegbeeld dat de schade weet te beperken, zoals Hilde Crevits, John Crombez (SP.A) en Vincent Van Quickenborne (Open VLD), maar dat zijn louter rimpelingen.
Hebben mensen volgens u alleen voor Vlaams Belang gekozen om zich tegen het establishment af te zetten?
Devoldere: Die partij heeft een sterke cocktail gemaakt van de angst van veel Vlamingen over hun sociaaleconomische positie en het migratiethema. Zelfs in de Westhoek, waar mensen die in de buurt van de snelweg wonen ook weleens een vluchteling of transmigrant zien lopen. Vlaams Belang is vandaag de enige partij die daar een glashelder, consequent antwoord op biedt – zonder het ooit te hebben moeten waarmaken, natuurlijk. Al heeft ook de PVDA een heel coherent verhaal. Die partij bespeelt het migratiethema niet, maar op het sociale vlak vertoont haar programma wel degelijk gelijkenissen met dat van Vlaams Belang.
Had u verwacht dat de N-VA zo veel stemmen zou verliezen?
Devoldere: De historische verdienste van die partij was, in mijn ogen, dat ze een buffer had opgeworpen tegen extreemrechts. Sinds zondag moet ik mijn oordeel daarover opschorten. Nu is het normaal dat een partij die regeert daar voor een stuk op wordt afgerekend. Maar daarnaast zal hebben meegespeeld dat sommige kiezers die ontvankelijk zijn voor de combinatie van migratie en identiteit voor het origineel hebben gekozen. Ik twijfel er trouwens niet aan dat Vlaams Belang ook centrumrechtse en zelfs linkse stemmen heeft weggezogen.
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
