Lost in Vlaanderen

Literatuurwetenschapper en cultuurdenker Kevin Absillis schrijft met een populaire Amerikaanse tv-reeks in het achterhoofd een spitant maar vooral ontnuchterend essay over het gezagsargument genaamd de verlichting.

Wie de populaire Amerikaanse serie Lost heeft gevolgd, is vertrouwd met de personages Jack Shepard en John Locke. Die namen zijn wellicht niet toevallig gekozen, merkt Kevin Absillis, literatuurwetenschapper aan de Universiteit Antwerpen, op. De Britse denker John Locke (1632-1704) staat te boek als de grondlegger van de verlichting, Jack Shepard verwijst naar Johann Gottfried von Herder (1744-1803), de filosoof van de romantiek en de Volksgeist.

Al te vaak mist ons publieke debat de nuances van de serie, stelt Absillis vast. Polemieken en maatschappelijke discussies allerhande draaien in vele gevallen om wat weggezet kan worden als premodern en emotioneel, ten voordele van wat bij de tijd is en rationeel. En de verlichting is het instrument waarmee de profeten van ‘de harde waarheid’ een wig drijven tussen zij die de moderniteit zogenaamd aanvaarden en zij die de moderniteit zogenaamd bestrijden.

Maar zo simpel als een strijd tussen rede en sentiment is het leven niet, toont Absillis aan. Een van zijn besluiten luidt dan ook: ‘Misschien is het wel tijd om de definitie van culturele legitimiteit in de publieke ruimte te verbreden, door verlangens naar herkenbaarheid, vertrouwelijkheid, sentimentaliteit en traditionaliteit niet automatisch verdacht te maken.’

‘Lost in Vlaanderen’ is een intrigerend essay over veel van wat het publieke debat beroert, zoals de islam, het Vlaams Belang en Geert Wilders, Vlaanderen, identiteit en ‘zelfbedieningsnationalisme’. En De Ronde, zowel de koers als de bejubelde tv-reeks. Met Guy Verhofstadt, Rik Torfs, Marc Reynebeau, Yves Desmet, Jan Eelen, Geert van Istendael en Benno Barnard in een opmerkelijke hoofdrol.