Los de files op met resolute keuze voor collectief vervoer

Als het Innestocongres echt enkele stenen had willen verleggen in de stroom van de mobiliteit, had men toch wel iets verder moeten graven.

De verkiezingsvoorstellen kennen weer een hoge vlucht. Impuls- en Toekomstcongressen, oude scheuten en nieuwe twijgen of veranderingen voor vooruitgang, overal wordt er gezocht naar en gegoocheld met mobiliteitsoplossingen. Maar toch blijven we met zijn allen in de file staan en vallen er dagelijks slachtoffers in het verkeer.

Het meest interessant en meest concreet zijn de voorstellen van CD&V, de partij die het beleidsdomein mobiliteit en openbare werken de afgelopen legislatuur beheerste.

Weg met het gratis NMBS-abonnement

Voor CD&V moet de gebruiker een billijke bijdrage leveren, zegt de tekst van het Innestocongres. Daarmee rekent de partij af met een symbooldossier zoals het gratis openbaar vervoer. Hoe dit de meer dan 400.000 werknemers zal stimuleren die nu dagelijks het ‘gratis abonnement’ van de NMBS gebruiken voor hun woon-werkverplaatsing, is voor ons een raadsel. CD&V wil hen dus weer opzadelen met een kostprijs en met papierwerk, en verhoogt ineens de drempel voor het gebruik van het openbaar vervoer voor alle niet-gebruikers.

Veel beter zou zijn deze derdebetalersregeling (wat het gratis openbaar vervoer in Vlaanderen is) uit te breiden van de NMBS naar De Lijn. Werkgevers betalen nu reeds meer dan 72% van het openbaarvervoer-abonnement: het kost minder dan 20 euro per jaar om dit naar 80% te brengen zoals bij de NMBS. Werknemers die in het algemeen belang de file willen verminderen, moeten niet nodeloos opgezadeld worden met de administratie, de kost en een politieke symbolenstrijd.

Gratis bestaat soms wel

Gratis bestaat niet, maar toch lezen we iets verder in de congrestekst dat CD&V pleit voor gratis parkeerplaatsen aan stations en verwijzen ze ook naar de gratis logistiek consulenten die nu voor de bedrijven werken. Gratis dus. Wie betaalt hiervan de kostprijs? En zijn dit trouwens zoveel betere mobiliteitsmaatregelen? En waarom moet een autoparkeerplaats gratis zijn, terwijl diezelfde treinreiziger die zich met de fiets naar het station verplaatst – toch een duurzaam transportmiddel – wel moet betalen voor een beveiligde fietsenparking?

Wie de files wil helpen oplossen, moet maatregelen nemen in alle beleidsdomeinen, en ook daar mangelt het. Want hoewel CD&V “wonen in eigen streek” belangrijk vindt, lezen we bijvoorbeeld nergens dat “werken in eigen streek” ook een basisrecht is.

Meer zelfs: de afstand van de passende dienstbetrekking werd vorig jaar opgetrokken tot 60 km en tot 4 uur verplaatsingstijd. Met dergelijke maatregelen organiseer je files natuurlijk… Als CD&V het normaal vindt dat iemand dagelijks vier uur besteedt aan zijn woon-werkverkeer, moeten we niet verwonderd zijn dat een groot deel van ons samen dag in dag uit staat te bumperen. We spreken dan niet eens over welke impact dit heeft op iemands sociale leven, werkstress of gezin.

Arbeidsongevallen ook op weg naar het werk

Uit de arbeidsongevallencijfers blijkt dat het risico op een arbeidsongeval jaarlijks daalt op de werkvloer, maar niet op de weg naar het werk. Het is dan ook vreemd dat de CD&V-actiepunten zich grotendeels toespitsen op recidiverende overtreders (rijbewijs met punten, Kick Ass-plan) en enkel “bedrijven ertoe wil bewegen werkongevallen te betrekken in de preventie van arbeidsongevallen”.

Onderzoek van het Fonds voor Arbeidsongevallen toonde in 2008 reeds aan dat er duidelijke redenen zijn voor deze arbeidswegongevallen. Zo werd 7% van het aantal arbeidswegongevallen genoteerd op twee dagen in 2008 (25/11 en 10/12; wegens ijzel). We zien heel duidelijk de tijdstippen en periodes van het jaar waarin er meer ongevallen plaatsvinden.

Daar wordt op geen enkele wijze op ingezet of het moest de zinsnede zijn “mensen stimuleren tot het testen van hun rijvaardigheid (bv. slipcursus)”. Wij vragen dat er niet enkel op bedrijfsniveau maar ook op sectoraal en intersectoraal afspraken worden gemaakt tussen de sociale partners en de overheid over hoe we het woon-werkverkeer veiliger kunnen maken.

Nood aan collectieve oplossingen

Als het Innestocongres echt enkele stenen had willen verleggen in de stroom van de mobiliteit, had men toch wel iets verder moeten graven.

Nu blijven hun maatregelen op hetzelfde spoor van individualisering zitten, terwijl ons mobiliteitsprobleem een collectief probleem is, dat we collectief moeten aanpakken en waarvoor we collectief verantwoordelijk zijn. Zolang dat bewustzijn er niet is, zoeken enkelingen dapper naar alternatieven, maar blijft de massa moedeloos files veroorzaken én ondergaan.

Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV