Lokaal schandaal in Brugge: het Zehbi-effect

Wat hebben jeugdbendes in het rustige Brugge te zoeken?

De Lupogang, de Hyena’s en de Tigra’s: zo werden de jongerenbendes genoemd die vorige zomer in een aantal Brugse buurten veelal onschuldige slachtoffers aanvielen. Op Instagram postten ze geregeld beelden van hun acties. Toch veroorzaakten ze aanvankelijk niet al te veel ophef. Tot er in de eerste maanden van dit schooljaar een bende opdook die de stationsbuurt terroriseerde. De Zehbi’s, allemaal meisjes tussen veertien en zestien jaar, sloegen en schopten leeftijdgenoten, en gooiden een van hun slachtoffers haast op de sporen. Ondertussen is de bende uit elkaar gehaald en worden vier leden beschuldigd van slagen en verwondingen, belaging en bendevorming. De 15-jarige leidster, die bijna een halfjaar in een jeugdinstelling heeft gezeten, verschijnt na de zomer voor de jeugdrechter. Ook de andere Brugse bendes zouden ondertussen uit verband zijn gespeeld.

Toch flakkert het jeugdige geweld nog af en toe op. Uit onderzoek is gebleken dat de meeste problemen worden veroorzaakt door een harde kern van een dertigtal jongeren die zich aan zware pesterijen, fysiek geweld of afpersing bezondigen. Of jongeren in Brugge meer feiten plegen dan vroeger, lijkt niemand te weten. ‘Wel trekken ze meer aandacht door hun aanvallen op de sociale media te posten’, zegt Laurens Debonne van SPOOR (Samenwerking rond Preventie in het kader van Opvoeding en Onderwijs Regio Brugge). ‘De Zehbi’s waren een zestal meisjes die tijdens een korte periode een paar keer manifesteerden. Heel veel stelde die bende dus niet voor. Maar doordat het meisjes waren en hun filmpjes overal opdoken, waren alle ogen plots op Brugge gericht. Het “Zehbi-effect”, zoals we dat hier noemen, heeft wel een groot voordeel gehad: in korte tijd werd de preventieve aanpak van zulke bendes een absolute prioriteit.’

Eind november al pakte het stadsbestuur uit met een preventieplan, waarvoor het beleid, de politie, preventiewerkers en schooldirecties de handen ineenslaan. ‘Wat mij betreft had dat veel eerder moeten gebeuren’, zegt schepen van Jeugd Franky Demon (CD&V). ‘Onze scholen werden al langer geconfronteerd met onhandelbare leerlingen en zwaar pestgedrag. Alleen wisten wij dat niet en stonden die schooldirecties er alleen voor. Nu de problemen zich naar het openbare domein verplaatsen, is er een samenwerking opgezet. Op die manier hopen we te kunnen ingrijpen voor het tot een escalatie komt.

Naar aanleiding van de heisa met de Zehbi’s gaf Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) SPOOR een subsidie van 19.000 euro om vijftig Brugse leerkrachten met polarisering te leren omgaan. ‘We zetten in op klasgesprekken waarbij leerkrachten en leerlingen over allerlei onderwerpen praten. Ontstaan er tijdens het schooljaar moeilijkheden, dan zijn ze die aanpak al gewend’, zegt Laurens Debonne.

Daarnaast probeert het stadsbestuur de infrastructuur in de buurt van de scholen en het station aan te pakken, zodat bendes er niet langer ongezien hun gang kunnen gaan. Door verlichting te installeren, bijvoorbeeld.

Na de examens van december huurde de stad ook het plaatselijke zwembad af en liet er een dj draaien. ‘Het zat er bomvol scholieren’, aldus Demon. ‘Dan heb je meer vat op de situatie dan wanneer er overal in de stad groepen jongeren rondhangen.’