Lokaal Antwerps schandaal: wordt de ‘Bende van Mega Toby en Sproetje’ ooit veroordeeld?

Begin 2016 werden zes agenten van de Antwerpse politie – ook wel bekend als de ‘Bende van Mega Toby en Sproetje’ – gearresteerd op verdenking van mishandeling van mensen zonder papieren. Of de verdachten ooit voor de rechtbank zullen verschijnen, is nog altijd onduidelijk.

In maart 2016 werden vier en even later nog eens twee interventie-inspecteurs van de Antwerpse politie (zone City) gearresteerd. De agenten zouden tijdens de diensturen en in politie-uniform minstens negen mensen zonder papieren hebben bestolen en mishandeld in Antwerpen-Noord. Burgemeester Bart De Wever toonde er zich meteen het hart van in. ‘Als deze feiten bewezen worden, ‘ verklaarde hij, ‘dan gaat het zonder meer om een zwarte bladzijde uit de geschiedenis van het korps.’

De Wevers verontwaardiging was begrijpelijk. In de dagen en weken die volgden, kwamen misselijkmakende verhalen boven, gekenmerkt door telkens min of meer hetzelfde scenario: een vreemdeling zonder papieren wordt opgepakt, bedreigd, mishandeld en zo uiteindelijk gedwongen om zijn meestal schaarse bezittingen af te geven aan de agenten.

De verdachte agenten – aangevoerd door politie-inspecteur Tom D. alias Mister Miami – zouden zich jarenlang aan zulke praktijken hebben bezondigd. Pas toen in juni 2015 een slachtoffer een klacht indiende, volgde een onderzoek door de dienst Intern Toezicht van de Antwerpse politie. Dat onderzoek leidde tot arrestatie op verdenking van ‘ernstige strafbare feiten’ en, uiteraard, de onmiddellijke schorsing van de verdachten.

Hoe het daarna verderging? Na de initiële verontwaardiging werd het steeds stiller rond dit dossier. Al relatief snel werden de verdachten vrijgelaten, zij het op voorwaarde dat hun schorsing gehandhaafd bleef. Geschorst zijn de agenten vandaag nog altijd.

Maar het is onduidelijk of en wanneer de verdachten voor de correctionele rechtbank moeten verschijnen. Vorig jaar al liet Jos Vander Velpen, de advocaat van de slachtoffers, aan Knack weten dat het onderzoek naar de feiten was afgerond. In een volgende stap zou het Openbaar Ministerie het dossier voor de raadkamer moeten brengen, die op haar beurt moet nagaan of de feiten zwaar genoeg wegen om de verdachten te laten vervolgen door de correctionele rechtbank. Maar op die volgende stap is het tot vandaag wachten. Ken Witpas van het OM laat weten dat het dossier ‘weldra’ naar de raadkamer wordt doorgestuurd. ‘Precies hetzelfde heb ik de afgelopen maanden al tot in den treure moeten horen’, zegt Vander Velpen. ‘Ik stel vast dat het Openbaar Ministerie in deze zaak eindeloos temporiseert. Naar de motieven van het OM heb ik het raden. Maar ik weet wel bijna zeker dat de correctionele rechtbank deze zaak niet zal behandelen voor de verkiezingen.’

In een recent artikel in Gazet van Antwerpen lieten de advocaten van de betrokken agenten uitschijnen dat ze er vrij gerust op zijn. ‘De zaak is van het begin af aan sterk opgeblazen’, klonk het daar. ‘De onderzoeksrechter die met het dossier is belast, liet zich al vrij snel ontvallen dat de berg een muis had gebaard.’

Meester Vander Velpen noemt die laatste opmerking merkwaardig. ‘Als de onderzoekersrechter inderdaad vindt dat de feiten niet zwaar genoeg wegen, hoeft er toch niet eindeloos getalmd te worden? Stuur het dossier dan door, en laat de raadkamer eindelijk haar werk doen.’