De hele heisa rond het lot van mensen die van een leefloon moeten rondkomen is niet alleen maar negatief, vindt Liesbeth Homans, OCMW-voorzitter in Antwerpen.
De laatste rechte lijn voor de verkiezingen brengt altijd wat zenuwachtigheid met zich mee en is zelden een eerbetoon aan de politieke stiel. De verkiezingen van 2014 zijn daar helaas geen uitzondering op. En toch is de hele heisa rond het lot van mensen die van een leefloon moeten rondkomen, niet louter negatief.
Ontvangers van een leefloon worden in debatten wel vaker over het hoofd gezien. Het is goed dat ook dit facet van de maatschappelijke solidariteit eens wordt belicht en politiek ernstig wordt genomen. De verschillende opinies die over het onderwerp de voorbije dagen werden neergepend, bewijzen echter hoe zeer dit debat nog in de kinderschoenen staat en hoe weinig feitenkennis er over dit onderwerp is. Voortdurend haalt men – bewust of onbewust – de voorstellen van de N-VA en de huidige, bestaande situatie door elkaar. Vandaar dat ik als OCMW-voorzitter graag even de puntjes op de i zet. Een debat is immers pas die naam waardig als ze met de juiste informatie kan worden gevoerd. Politieke spelletjes op de kap van de zwakkeren in onze samenleving, daar pas ik voor. De OCMW-klanten verdienen beter.
Eerst huis verkopen, dan pas leefloon? Nee, dank u.
De voorbije week werd veelvuldig geopperd dat N-VA voorstander zou zijn van de invoering van “een middelentoets”. Dit komt neer op een evaluatie van de eigendommen, bankrekening(en) en schuldensituatie van de persoon die een leefloon aanvraagt. Op basis van die evaluatie, wordt dan bepaald of en hoeveel leefloon de aanvrager krijgt. Voor alle duidelijkheid: dit systeem is geen voorstel van N-VA. N-VA wil dit niet invoeren. De middelentoets maakt vandaag al deel uit van de federale wetgeving en wordt al sinds jaar en dag toegepast in de OCMW’s van dit land. Concreet komt het er op neer dat een huiseigenaar vandaag, minder leefloon zal toegekend krijgen dan een aanvrager zonder woning. Gaat het om een ‘betere’ woning, dan riskeert de aanvrager zelfs geen leefloon te krijgen. Die wettelijke bepaling wil N-VA veranderen. Mijn partij pleit er dus voor om de eigen, bewoonde woning uit de middelentoets te halen. Het huis wordt simpelweg niet meer opgenomen in de berekening. Eigenaars van een woning, hoeven dan niet meer voor de keuze te staan die ze vandaag de dag vaak wél moeten maken: of het verworven huis verkopen, of onvoldoende inkomen om te overleven. Als sociale partij wensen wij armoede te bestrijden. We willen ze niet organiseren. Datzelfde geldt voor een eigen wagen die een troef kan zijn in het vinden van werk.
Kunnen we de middelentoets dan maar beter afschaffen? Absoluut niet. Het is een efficiënt instrument om de behoeftigheid van een aanvrager te bepalen. Ik ben er bijvoorbeeld geen voorstander van om mensen met meerdere huizen, die een leefbaar inkomen halen uit huurinkomsten, bijkomende financiële steun te geven uit een solidariteitsfonds. Dat is niet asociaal. Wel integendeel. Het leefloon is het laatste vangnet van onze maatschappij. Wie daar onterecht gebruik van maakt, moet er onverbiddelijk uit.
Leefloon omhoog? Ja, graag.
In het debat over het N-VA-voorstel betreffende de beperking van de werkloosheidsuitkering tot maximaal drie jaar (waarna iemand terugvalt op een leefloon), wordt veelvuldig geschermd met het asociaal karakter van die maatregel. Zelfs al staat in ons voorstel dat die werkloosheidsuitkering het initiële loon dichter benadert en vaak veel hoger ligt dan vandaag. Ook in dit debat wordt zelden met kennis van zaken geargumenteerd. Allereerst is het belangrijk om te weten dat deze beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkering, gepaard gaat met de optrekking van het leefloon tot de Europese armoedegrens. Een belofte van de regering Di Rupo die men niet is nagekomen. Voor ons is het een prioriteit. Vandaag krijgt een alleenstaande die een leefloon ontvangt, 817,36 euro. Na optrekking tot de Europese armoedegrens wordt dat 1003 euro. Iemand die vandaag een minimale werkloosheidsuitkering ontvangt – waar werklozen na verloop van tijd onvermijdelijk in terecht komen – ontvangt 934 euro of 69 euro minder. Het aangepaste leefloonstelsel is dus niet nadeliger voor wie het echt nodig heeft. Het is wel opnieuw gekoppeld aan de middelentoets. Wie een leefloon aanvraagt, zonder behoeftig te zijn, valt wel degelijk uit de boot. De partner van iemand die goed verdient, zal niet meer tot zijn pensioen een uitkering kunnen krijgen. Asociaal? Het is maar hoe je het bekijkt.
Belgisch wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat ongeveer één derde van de zeer langdurig werklozen na de stopzetting of schorsing van hun werkloosheidsuitkering snel opnieuw werk vindt, 1/3e valt terug op het leefloon (of een andere uitkering), 1/3e maakt geen verdere aanspraak op de sociale zekerheid. Het N-VA voorstel staat dan ook niet voor het aanrichten van een sociaal bloedbad, maar voor een betaalbaar en bovenal rechtvaardiger vangnet voor wie uit de arbeidsmarkt valt.
Regeringsformatie
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier