Lia van Bekhoven: ‘Olympische Spelen hadden rellen kunnen voorkomen’

Correspondente Lia van Bekhoven, is verknocht aan haar tweede thuisland Groot-Brittannië. Knack.be sprak met haar over de Olympische Spelen, de afluisterschandalen en de rellen in Londen.

“Nou moet ik ervandoor”, zegt Lia van Bekhoven na de afname van onderstaand interview. Eerder pauzeerde ze het gesprek een minuut lang voor een belangrijke nieuwsupdate op de televisie. Van Bekhoven is drukbezet. Ze is dan ook de Britse correspondent van verschillende Belgische en Nederlandse geschreven en gesproken media, zoals Radio 1 en Terzake.

De Olympische Spelen zijn afgelopen. Heeft u zich geamuseerd? Lia van Bekhoven: Ja, ik heb heel wat sfeerreportages gemaakt voor de Belgische Radio 1, maar ook voor de Nederlandse commerciële radiozender BNR Nieuwsradio. Die zond 2,5 uur per dag live uit vanop een zeilschip in de Londense rivier Thames.

Heeft u het Verenigd Koninkrijk zien veranderen tijdens de Spelen? Lia van Bekhoven: Londen wel, vanaf het moment dat men het olympische vuur ontstak. Voordien leken de Britten niet geïnteresseerd te zijn in de Spelen. Wij, journalisten, hebben niet goed opgelet, want uiteindelijk bleek dat het enthousiasme enorm was.

Ik vraag me af of de Spelen voor een definitieve verandering zullen zorgen. De nogal sceptische en onzekere Britten lijken in ieder geval meer nationaal zelfvertrouwen te hebben gekregen.

U werkt voor meer dan vijf redacties. Valt dat te combineren? Lia van Bekhoven: Ja, erg goed. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig aan een reportage voor het Radio 1-programma ‘Vandaag’, die ook door BNR Nieuwsradio zal worden uitgezonden. Dat mag, want Radio 1 en BNR Nieuwsradio zijn geen concurrenten.

‘Belgische en Nederlandse journalisten hebben niet even veel kennis’

Is er een verschil tussen de Belgische en Nederlandse media? Lia van Bekhoven: Jawel. Welke? Ik wil beleefd blijven voor beide kanten (lacht). De Belgen zijn wat correcter, wat vormelijker. Nederlanders spreken je altijd aan met ‘jij’. In België is het vaker ‘u’. Britten zouden zeggen dat Nederlanders eerder ‘lomp’ zijn. Ik zou het eerder ‘bot’ noemen: ze zijn meer op de man af.

Verder is kennis ook belangrijk. Vaak kunnen journalisten niet de juiste vragen stellen. Kennen ze wel iets van Groot-Brittannië? Ook op dat vlak merk ik een verschil tussen beide landen.

‘Rupert Murdoch zal machtig blijven’

Over naar de Britse media. Daar heeft het krantenafluisterschandaal voor heel wat beroering gezorgd. Zal het leiden tot verandering? Lia van Bekhoven: Zeker wel. De macht van Rupert Murdoch is uitgehold (Murdoch is de baas van News Corp, het mediabedrijf dat het meest in opspraak kwam, red.). Zijn imperium blijft bestaan, maar de aandeelhouders kijken anders naar Murdoch en zijn zoon James. James heeft zijn leidinggevende functie bij de Britse tak van het bedrijf bijvoorbeeld moeten opgeven.

Dat wil niet zeggen dat Murdoch helemaal geen invloed meer heeft, maar zijn politieke invloed is wel erg gedaald. Maar via zijn BSkyB-betaalzenders zal hij invloed blijven hebben op de Britse media. Hij heeft een aanzienlijk pakket van de aandelen in BSkyB in handen. Hij heeft geprobeerd om de groep helemaal in zijn bezit te krijgen, maar dat is hem niet gelukt. Wellicht probeert hij het nog een keer.

‘Een moderne krant moet eruit zien zoals The Guardian’

Hij zou ook zijn Britse kranten willen verkopen. Daartoe behoren de verlieslatende kwaliteitskranten The Times en The Sunday Times. Vreest u voor hun voortbestaan? Lia van Bekhoven: (Twijfelt) Goede vraag, ik weet het niet… Het is wel zo dat de invloed van de kranten aan het dalen is. Professionele media zoeken naar nieuwe manieren om zich te profileren, nu de sociale media een belangrijkere nieuwsbron worden. De Britten zijn verwoede krantenlezers, maar in de eerste plaats informeren ze zich via de tv.

Een krant die ik een schoolvoorbeeld vind, is The Guardian. Zo moet het, zeker online. De site van The Guardian wordt beter gelezen dan de papieren krant. Maar zoals alle onlinekranten, weten ze niet hoe ze er geld aan moeten verdienen. De krant brengt vooral lopende zaken erg goed, dingen die op het moment zelf gebeuren. Ze brengt alles seconde per seconde en daarbij betrekt ze Twitter en deskundigen uit verschillende landen. Met audio, met beelden. Ja, fantastisch.

‘Regering doet niets om problemen aan te pakken’

Een jaar geleden waren er zware rellen in Londen. Wat zijn daar een jaar later de gevolgen van? Lia van Bekhoven: Dat heeft een enorm effect gehad, vooral op de handelszaken die toen vernield werden en die hebben moeten investeren in hun heropbouw. De duizenden jongeren die zijn opgepakt, hebben zeer zware gevangenisstraffen gekregen.

Ik denk niet dat de regering zal doen wat ze zou moeten doen om de oorzaak van de rellen aan te pakken. De helft van de zwarte jongeren in Londen, is werkloos. Veel jongeren die ik heb gesproken, vertelden me dat als de Olympische Spelen vorig jaar gehouden zouden zijn, er helemaal geen rellen zouden geweest zijn.

De grote oorzaak was de boosheid op de politie. Die zegt dat ze omwille van de veiligheid mensen op straat moet fouilleren. En dan weet jij wel wie er het meest gecontroleerd wordt. Zwarte jongeren. Dat vinden ze ontzettend gênant. Er wordt vaak vreselijke taal tegen hen uitgekraamd. Soms worden ze vijf, zes keer op straat tegengehouden. Je bloed gaat koken als je dat allemaal hoort.

Wat bij de rellen opviel, was dat ook veel blanke, gegoede jongeren meededen. Lia van Bekhoven: Tja, als er iets voor niets te grijpen valt, dan doe je mee. Als er iets spannends gebeurt en je bent twintig, dan ga je kijken. Het is eigen aan jongeren dat ze erbij willen horen. Dat is volgens mij de verklaring.

‘Ik denk er niet aan ooit op te houden met werken’

Bent u van plan te blijven wonen in het Verenigd Koninkrijk? Bijvoorbeeld na uw pensioen? Lia van Bekhoven: In Londen wel, ja. Ik mag er bijvoorbeeld niet aan denken mijn leven te moeten eindigen in Birmingham. Ik houd van Londen. Londen is diverser dan eender welke andere stad ter wereld. De stad is in volle ontwikkeling. En zal ik mijn pensioen wel halen? Ik denk er niet aan om ooit op te houden met werken.

Jens Cardinaels