‘Letters of comfort’ van Tony Blair boden amnestie aan bijna 100 IRA-voortvluchtigen

De IRA bestaat uit verschillende militaire organisaties die Noord-Ierland willen losscheuren van het Verenigd Koninkrijk. © Reuters

Bijna 100 IRA-voortvluchtigen kregen begin deze eeuw amnestie van Tony Blair. Met de zogenaamde ‘letters of comfort’ raakten 95 IRA-leden, die gelinkt werden aan ruim 300 moorden, weg met hun misdaden, meldt de Noord-Ierse politie (PSNI). Door die onthulling dreigen de Noord-Ierse vredesprocessen voor een tweede maal te destabiliseren.

De ‘letters of comfort’, die de regering van de voormalige Britse premier Tony Blair begin deze eeuw naar 228 leden van het Iers Republikeins Leger (IRA) stuurde, zouden ervoor hebben gezorgd dat 95 IRA-voortvluchtigen, die vermoedelijk betrokken waren bij 300 misdaden, nooit werden gearresteerd. Dat onthulde de Noord-Ierse politie (PSNI) op woensdag, schrijft The Guardian. Tony Blair maakte destijds een pact met de Ierse links-nationalistische partij Sinn Féin dat de vrijheid van de geadresseerden verzekerde om zo het Noord-Ierse vredesproces in goede banen te leiden. Op die manier werd de zoektocht naar de IRA-leden gestaakt, waardoor ze nooit werden gevat.

Drew Harris, de assistent-politiechef die de zaak aan het licht bracht, benadrukt volgens de Britse krant dat enkele van de IRA-leden erg ‘berucht’ zijn. Volgens Harris kunnen deze leden ‘zonder enige twijfel’ worden gelinkt aan al zeker 200 moorden die plaatsvonden tijdens The Troubles, de periode tussen de jaren 60 en 1988 waarbij zich routineuze gewelddadige conflicten in Noord-Ierland voordeden. Hij verklaart dat de politie binnen deze zaak heeft gefaald.

‘Noord-Iers vredesproces op de helling’

Met die onthulling dreigt het vredesproces in Noord-Ierland voor een tweede maal op korte tijd verstoord te raken. Begin mei werd Gerry Adams, de partijleider van Sinn Féin, opgepakt omdat hij beschuldigd werd van betrokkenheid bij de moord op Jean McConville, een moeder van 10 kinderen, in 1972. De IRA verdacht haar -onterecht, zo bleek later- van spionage voor de Britten waarna ze werd ontvoerd en een fatale kogel door het hoofd kreeg.

De politie liet Gerry Adams enkele dagen later weer vrij wegens gebrek aan bewijs. Adams zelf verklaarde aan verschillende media dat zijn arrestatie nefast was voor de huidige vredesonderhandelingen in Noord-Ierland waarbinnen hij zelf een spilfiguur is.

Het nieuws over de amnestiebrieven van Tony Blair schiet ook ditmaal in het verkeerde keelgat bij voornamelijk de unionisten, pro-Britse aanhangers van de Union, een eenheidsorganisatie van het Verenigd Koninkrijk. “Het breekt als inwoner van Noord-Ierland en het Verenigd Koninkrijk mijn hart dat 95 mensen momenteel een amnestiebrief vasthouden voor de moorden van zeker 200 mensen”, zegt Ian Paisley Jr. van de Democratic Unionist-partij in The Guardian.

Ook IRA-slachtoffers eisen volgens de Britse krant gerechtigheid. Zij ondernemen nu legale stappen om de wettelijkheid van de ‘letters of comfort’ op de rooster te leggen.

Via de 'letters of comfort' van de voormalige Britse premier Tony Blair werden 95 IRA-leden nooit gevat voor misdaden waar ze mogelijk bij betrokken waren.
Via de ‘letters of comfort’ van de voormalige Britse premier Tony Blair werden 95 IRA-leden nooit gevat voor misdaden waar ze mogelijk bij betrokken waren.© Reuters

‘Het verleden opgraven is een slecht idee’

The Troubles was een dertigjarige burgeroorlog tussen voornamelijk Iers-gezinde katholieken en pro-Britse protestanten die in 1988 via het Goede Vrijdagakkoord grotendeels tot een einde kwam. De gewelddadige incidenten bleven tot op heden wel uit, maar de moorden zijn nog lang niet vergeten waardoor de Noord-Ierse situatie erg fragiel is. Daarom is er veel discussie over of het naar boven halen van het verleden wel een goed idee is.

Peter Hain, een Britse Labour-politicus die eveneens een belangrijke rol speelt binnen de Noord-Ierse vredesonderhandelingen, waarschuwt op de website van Wales Online dat een arrestatie van mogelijke IRA-leden voor hysterische taferelen kan zorgen. “Het vredesproces wordt zo grondig verstoord. Als de politie IRA-leden en belangrijke vredesfiguren zoals Gerry Adams arresteert, dan zullen er aan de Britse kant ook soldaten worden opgepakt. Iedereen berechten is bijna onmogelijk en destabiliseert het land. Ik zou erg verbaasd zijn als ieder slachtoffer ook effectief gerechtigheid zal krijgen”, aldus Hain. Hij roept op om op andere manieren om te gaan met het verleden in plaats van het allemaal weer op te graven.

Zoon vermoorde Jean McConville rekent niet op gerechtigheid

Michael McConville, een van de zoons van de vermoorde Jean McConville vertelt in The Washington Post dat hij niet denkt dat gerechtigheid ooit zal geschieden voor de moord op zijn moeder of eender welk IRA-slachtoffer. Hij noemt bewust geen namen van leden, ook al kent hij er wel, uit angst voor wraak en omdat hij de vrede wil behouden.

“Ik heb veel pijn geleden en ik wens niemand dat toe. Ik ben opgegroeid tijdens The Troubles en heb een hallucinant aantal mensen zien sterven. Het enige dat mijn familie en ik nu hopen is dat Noord-Ierland nooit meer naar die donkere dagen hoeft terug te keren.” (KVW)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content