‘Laten we jongeren niet langer ontmoedigen om leerkracht of verpleegkundige te worden’

Ondanks het enorme tekort aan leerkrachten en verpleegkundigen, wordt jonge mensen soms afgeraden om daar hun beroep van te maken. Omdat ze er te slim voor zouden zijn.

Lisa (18) wil later graag in de verpleegkunde werken. Daar droomt ze al van sinds ze op haar vierde in een verpleegstersuniform naar school trok voor carnaval. Daarna ging ze nog door een fase waarin ze liever Karen van K3 wou worden, maar verder bleef de verpleegkundeambitie overeind.

Ondertussen is ze bijna klaar met de middelbare school. In de richting Latijn-wiskunde behaalde ze jaar na jaar uitmuntende resultaten. Terwijl al haar klasgenoten dezer dagen ijverig vragenlijsten invullen om te achterhalen welke hogere studie bij hen past, hoeft zij niet lang na te denken. Bachelor verpleegkunde aan de hogeschool. Dát is wat ze volgend jaar wil doen.

Daar zouden we natuurlijk ontzettend blij mee moeten zijn. Zeker in tijdens dat de zorgsector om personeel schreeuwt. Niet alleen wil Lisa de verpleegkunde in, ze lijkt ook nog eens uit het juiste hout gesneden te zijn.

En dat terwijl kopstukken uit de zorgsector er tegenwoordig hardop aan twijfelen of er in onze samenleving nog wel genoeg mensen te vinden zijn die geschikt zijn om voor anderen te zorgen en daar ook hun beroep van willen maken.

Toch zijn de volwassenen in Lisa’s omgeving niet zo opgezet met haar keuze. Haar klastitularis zegt dat een verpleegkundestudie ver onder haar niveau is en haar leerkracht wiskunde probeert haar er bij elke gelegenheid van te overtuigen om toch maar het toelatingsexamen voor geneeskunde mee te doen.

Maar Lisa wil helemaal geen arts worden. Verpleegkundige wil ze zijn. Iemand die patiënten letterlijk en figuurlijk ondersteunt.

Maar de druk om ‘hoger’ te mikken is groot. Niet alleen van haar leerkrachten, maar ook van haar ouders, haar lievelingsoom die huisarts is en zelfs van haar vrienden.

Niemand die haar erop wijst dat ze ook voor een master verpleegkunde kan gaan of daar – wie weet – op een dag in kan doctoreren.

Geen wonder dat Lisa begint te wankelen. Misschien moet ze dat toelatingsexamen voor arts toch maar een kans geven, denkt ze soms.

Een paar jaar geleden al legde Lon Holtzer, die onlangs de fakkel doorgaf als Vlaams zorgambassadeur, me uit dat sommige jongeren geen verpleegkunde studeren omdat hun ouders dat een slecht idee vinden. Ook docenten die hun verpleegkundeopleiding op de een of andere beurs gaan voorstellen, krijgen dat geregeld te horen.

Zo komen we er natuurlijk niet. Zolang zovele mensen lijken te denken dat verpleegkunde iets is waar je alleen voor kiest als de universiteit te hoog gegrepen is, haalt het weinig uit om te scanderen dat zorgberoepen herwaardering verdienen.

Het zal vast wel kloppen dat hogere lonen alleen de grote personeelsschaarste in de zorg niet zullen oplossen. Maar als we geloven dat de enige echte oplossing meer waardering en prestige is, moeten we de daad veel meer bij het woord voegen dan vandaag het geval is. En niet zodra iemand in een ziekenhuis of woonzorgcentrum begint te werken, maar al veel vroeger. Op het moment dat hij of zij een studie moet kiezen.

Dat geldt trouwens niet alleen voor de zorgsector. Ook jonge mensen die een lerarenopleiding willen volgen, krijgen geregeld de vraag of ze daar wel heel zeker van zijn. Vooral als ze naar het aso gaan en het daar ook nog eens heel goed doen.

Zo vertelde de moeder van Seppe (17) me onlangs dat zijn leerkrachten behoorlijk negatief reageren op zijn keuze om leraar te worden. Kinderen leren lezen en schrijven, lijkt hem het mooiste wat er is. Maar zijn klastitularis vindt dat toch wat magertjes voor een leerling wiskunde-wetenschappen die altijd zevens en achten behaalt. ‘Dat wil je toch niet weggooien?’ zei ze. Letterlijk.

Dat leerkrachten het allerbeste voor hun leerlingen willen, is natuurlijk mooi. Net zoals het heel normaal is dat ouders er alles aan doen opdat hun kinderen zouden slagen in het leven. Maar dat wil niet zeggen dat een kind perse arts of professor moet worden alleen maar omdat dat tot de mogelijkheden behoort. Al helemaal niet als het droomt van een job waar onze samenleving zo ontzettend veel nood aan heeft.

Misschien moeten we er maar voor zorgen dat er telkens een applaus uit de computer opwelt wanneer een jongen of meisjes in zo’n online studiewijzer bij verpleegkunde of onderwijs uitkomt. Een applaus dat meer dan luid genoeg is om alle tegenwerpingen te overstemmen.