‘Laat VRT zich voor de kar van de gelovigen spannen?’

‘Steeds meer wordt duidelijk dat christenen en moslims, hoe verschillend ze ook zijn, een gemeenschappelijk belang hebben om tegen die secularisering een dam op te werpen’, schrijft Jurgen Slembrouck naar aanleiding van de discussie over het uitzenden van de erediensten op de VRT.

Bianca Debaets en Paul Delva vinden dat de VRT de eucharistievieringen van de katholieke kerk moet blijven uitzenden. Om hun visie kracht bij te zetten, beroepen beide CD&V-politici zich op het actief pluralisme. Dat is grappig, want de belangrijkste pleitbezorger van dat actief pluralisme, Prof. Patrick Loobuyck, is een heel andere mening toegedaan. In het radioprogramma De ochtend (Radio 1-VRT) zette hij het debat op scherp: ‘De fundamentele vraag is of een openbare omroep zich wel moet lenen om de boodschap van een religie te verkondigen, om de beleving van een godsdienst uit te zenden. Wat mij betreft is het antwoord “nee”. Dit mag geen kerntaak zijn. Een openbare omroep moet burgers enkel informeren over godsdienst.’. Daarmee zit hij helemaal op de lijn van minister Sven Gatz (Open vld) die in het Vlaams parlement deze redactionele, journalistieke benadering als uitgangspunt hanteerde. Betekent dit dat ‘religies en levensbeschouwingen volledig teruggedrongen worden naar de privésfeer’ zoals Debaets en Delva beweren? Geenzins, en minister Sven Gatz was daarover in het halfrond ook erg duidelijk: ‘Begrijp me goed: het is belangrijk dat onze openbare omroep veel en regelmatig aandacht schenkt aan levensbeschouwingen en dus ook godsdienst in de redactionele programma’s.’

Het is opvallend dat Debaets en Delva zo hard hun best doen om de minister fout te begrijpen. Vooral omdat het een onderwerp betreft met een groot maatschappelijk belang. Door de secularisering is de plaats van religie in de samenleving steeds meer het voorwerp van discussie. Voor veel mensen is immers duidelijk geworden dat het godsgeloof ook een schaduwzijde heeft die het harmonieuze samenleven in de weg staat.

De onwil van Debaets en Delva om het debat te voeren met de kaarten die op tafel liggen, moet dan ook als een krampachtige reactie op die secularisering worden begrepen. Het tanende godsgeloof en de daarmee samenhangende ontkerkelijking is nefast voor het levensbeschouwelijke appel van de CD&V. Kiezers laten zich niet langer leiden door het feit dat ze bijvoorbeeld gedoopt zijn om in het stemhokje voor een christelijke partij te stemmen. Een meerderheid van de Vlamingen noemt zich nog wel christelijk maar die godsdienstige identificatie is irrelevant voor hun levenswandel en hun opinies over euthanasie, abortus, stamcelonderzoek, holebiseksualiteit, voorhuwelijkse seks, voorbehoedsmiddelen, … of politiek.

Christelijk of Confessioneel

Begrijpelijk dus dat de CD&V de meubels probeert te redden en wil vasthouden aan de uitzendingen van de erediensten. Samen met de bisschoppen is zij maar wat blij dat ook moslims uitzendtijd van de VRT krijgen. Steeds meer wordt duidelijk dat christenen en moslims, hoe verschillend ze ook zijn, een gemeenschappelijk belang hebben om tegen die secularisering een dam op te werpen.

De C in CD&V verwijst steeds minder naar ‘Christelijk’ maar steeds meer naar ‘Confessioneel’. Door zich te profileren als de partij van de gelovigen probeert ze om ook een islamitische kiespubliek aan zich te binden. Sammy Mahdi, die zich goed bewust is van dat gemeenschappelijke belang, is dan ook uitstekend gecast als voorzitter voor Jong CD&V.

Om Jan met de pet en Fatima me de hoofdoek voor die reconquista warm te maken gaan alle religieuze registers open. Net als Mahdi fulmineren Debaets en Delva tegen het gouden kalf dat de ongelovigen hebben opgericht: ‘een nieuwe afgod: deze van de neutraliteit’. Die wordt met steeds hetzelfde leugentje verdacht gemaakt: ‘religies en levensbeschouwingen worden volledig teruggedrongen naar de privésfeer. (…) Geloof wordt niet verboden, maar wel verbannen. Zorgvuldig weggestoken achter de gevels.’ Arme Hendrik Bogaert die uitgerekend als CD&V’er tot de conclusie is gekomen dat deze uitholling van de godsdienstvrijheid een goede manier zou zijn om het samenleven te organiseren.

De rol van de VRT

Het is betreurenswaardig dat de VRT zich voor de kar van de gelovigen laat spannen en zo haar eigen geloofwaardigheid op het spel zet. Zij moet doen waar ze goed in is: journalistiek bedrijven. Met een kritische afstand kijken naar de levensbeschouwelijke actualiteit en daarover berichten. Op die manier kunnen burgers zich een eigen oordeel vormen en een beter begrip krijgen van de levensbeschouwelijk diverse samenleving.

Het is ook een goed idee om vertegenwoordigers van de verschillende levensbeschouwingen uit te nodigen om het gesprek met elkaar aan te gaan. Debaets en Delva pleiten daar ook voor maar beseffen blijkbaar niet dat een dergelijke formule haaks staat op de opzet van een eredienst. Van een tegensprekelijk debat is uitgerekend daar geen sprake.

Iedereen begrijpt dat wanneer de VRT toch wil vasthouden aan het uitzenden van erediensten zij alle levensbeschouwingen op voet van gelijkheid moet behandelen. Dat is vandaag niet het geval. Het vrijzinnig humanisme dat grondwettelijk is erkend, wordt zelfs compleet doodgezwegen. Dat is niet alleen juridisch problematisch ook deontologisch roept het vele vragen op. Van een openbare omroep zou je toch eerder een onpartijdige houding verwachten? Of staat VRT misschien voor Vrije Roomse Televisie?