‘Laat vrouwen die dat willen een deel van de moederschapsrust overdragen aan de vader’

Nele Lijnen (Open VLD) zetelt voor Open VLD in het federaal parlement

zetelt voor Open VLD in het federaal parlement 16-12-2016, 11:42 Bijgewerkt op: 21-01-2021, 08:12

‘Als liberalen zijn we ervan overtuigd dat jonge ouders volwassen genoeg zijn om zelf de beslissing te nemen of ze kunnen en willen werken’, schrijft Kamerlid Nele Lijnen (Open VLD). Ze gaat dieper in op het recente voorstel van de Vrijdaggroep om het ouderschapsverlof te hertekenen.

Scandinavisch vaderschapsverlof kost België “slechts” 49 miljoen euro

De vrijdaggroep, een jongerendenktank ondersteund door de Koning Boudewijnstichting, heeft een hervorming van het ouderschapsverlof uitgewerkt waardoor vaders en co-ouders het eerste jaar na de geboorte van het kind 3 maanden vaderschapsverlof kunnen nemen aan 1400 euro per maand. Volgens hun berekeningen zou dat de sociale zekerheid 49 miljoen euro kosten die gevonden kunnen worden door de genderonvriendelijke huwelijksquotient grondig aan te pakken. Dat staat te lezen in hun nieuwe rapport ‘Time’s up: Naar een gender-gelijk tijdsbeheer dankzij een hervorming van het ouderschapsverlof’ dat deze week verschijnt.

Deze week heeft de Vrijdaggroep, een groep van geëngageerde jonge experts en denkers, een concreet voorstel gelanceerd om aan jonge vaders meer kansen te geven om ouderschapsverlof op te nemen. Wij juichen dit toe. Elk voorstel dat ervoor kan zorgen dat vaders een grotere rol kunnen opnemen bij de zorg voor en de opvoeding van jonge kinderen, is een voorstel dat onze aandacht verdient.

Steeds meer jonge papa’s willen meer tijd door te brengen met hun pasgeborene en dat moeten we vanuit de overheid ook stimuleren. Voor kinderen is het belangrijk dat ze kunnen rekenen op de zorg van beide ouders. Papa’s die al vroeg betrokken geraken bij de zorg voor hun kinderen, gaan later ook gemakkelijker zorgtaken opnemen, als hun kind ziek wordt bijvoorbeeld. Het heeft ook positieve gevolgen voor de moeder. Een niet onbelangrijk neveneffect van een grotere rol van de vader bij zorg en opvoeding is namelijk dat op die manier de genderkloof verkleint. Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat in landen waar het ouderschapsverlof na de bevalling beter verdeeld wordt, een veel kleinere genderkloof bestaat.

‘Laat vrouwen die dat willen een deel van de moederschapsrust overdragen aan de vader’

Wij hebben ook zelf een wetsvoorstel ingediend dat kadert binnen deze doelstelling. Vandaag bedraagt de moederschapsrust 15 weken waarvan 9 verplichte en 6 facultatieve. Wij willen we het mogelijk maken dat vrouwen het facultatieve gedeelte van die moederschapsrust deels of volledig kunnen overdragen aan de vader. Het gaat, voor alle duidelijkheid, om een keuzevrijheid en dus niet om een verplichting. We raken niet aan het recht van de moeder om de 15 weken volledig zelf op te nemen.

Het voorstel van de Vrijdaggroep is een constructief voorstel dat tegemoetkomt aan het feit dat het loonverlies voor de vader bij het opnemen van ouderschapsverlof vaak te groot is. Bij voltijds ouderschapsverlof bedraagt de uitkering ongeveer 700 euro per maand. Veel jonge vaders zijn dan ook niet geneigd om ouderschapsverlof op te nemen en een groot deel van hun loon gedurende enkele maanden te verliezen. Ze hebben vaak een lopende lening voor het huis, en het kindje zelf brengt natuurlijk ook uitgaven met zich mee. De piste om de uitkering te verdubbelen is dan ook interessant.

Daarenboven is het positief dat dit voorstel geen verplichting inhoudt, in tegenstelling tot andere voorstellen die soms geopperd worden. Zo zijn er partijen en organisaties die voorstellen om alle vaders te verplichten om de 10 dagen geboorteverlof op te nemen. Wij vinden dit geen goed idee. Volgens ons is het niet aan de overheid om te gaan opleggen wanneer iemand niet zou mogen werken. Als liberalen zijn we ervan overtuigd dat jonge ouders volwassen genoeg zijn om zelf die beslissing te nemen. Net zoals we vinden dat moeders die een deel van hun zwangerschapsverlof willen overdragen aan de vader, dat zouden moeten kunnen.

‘Heel wat organisaties en opiniemakers bepleiten een uitbreiding van het ouderschapsverlof. Er zijn er echter niet veel die aangeven waar de financiële middelen vandaan moeten komen om dit te bekostigen.’

Tot slot is het verstandig van de Vrijdaggroep dat ze meteen ook een besparingsmaatregel voorstellen die de kostprijs van het voorstel compenseert. Of het huwelijksquotiënt de aangewezen weg is, moet bekeken worden. Maar de focus op budgetneutraliteit is positief. Ook ons eigen voorstel over de moederschapsrust is budgetneutraal. We leven in budgettair heel erg moeilijk tijden. Heel wat organisaties en opiniemakers bepleiten een uitbreiding van het ouderschapsverlof. Er zijn er echter niet veel die aangeven waar de financiële middelen vandaan moeten komen om dit te bekostigen.

Als we toch één kanttekening mogen maken bij het rapport van de Vrijdaggroep, dan is het wel de volgende. Net zoals vaak het geval is bij discussies over het ouderschapsverlof wordt vaak verwezen naar de verlofstelsels in de Scandinavische landen, die heel erg uitgebreid zijn. In Zweden bijvoorbeeld hebben ouders recht op 480 dagen ouderschapsverlof, waarvan 390 dagen aan 80% van het loon. Het is echter belangrijk om de zaken op een genuanceerde manier weer te geven. Zo vangt de gesubsidieerde kinderopvang in Zweden pas aan als het kind de leeftijd van 1 jaar bereikt. In België daarentegen is er gesubsidieerde kinderopvang van bij het begin.

Toch blijft de conclusie dat dit voorstel onze volle aandacht verdient en dat we het constructief zullen bekijken, mede in het licht van het voorstel dat we zelf reeds op tafel hebben gelegd in het parlement.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier