‘Knappe koppen aan de zijlijn: politieke betrokkenheid is nog iets anders dan verantwoordelijkheid opnemen’

‘Het is een positief signaal dat mensen uit de bedrijfswereld, de academische wereld en de cultuurwereld geïnteresseerd zijn in het politieke bestel’, schrijft Louis Ide (N-VA). Hij roept de knappen koppen aan de zijlijn op om bij de lokale verkiezingen op een lijst te gaan staan.

Je hoeft als politicus geen visie op de maatschappij meer te ontwikkelen. De dames en heren politici worden overspoeld met opinies en goede raad over hoe ze de samenleving moeten vorm geven. Het is een gebruik dat al lang bestaat van aan de gemiddelde Vlaamse toog tot op de diverse internetfora. Maar een fenomeen van recentere aard is dat prominente figuren die op andere domeinen hun strepen hebben verdiend, ook publiekelijk hun zegje doen.

Johnny Thijs riep op om het land te hertekenen, David Van Reybrouck lanceerde de burgertop G1000, Tom Lanoye publiceerde een boek met zijn polemieken over onze samenleving. Marc Van Ranst, Milow en de rectoren van onze universiteiten mengden zich in het politieke debat. En het lijstje gaat maar door.

Het is bovenal een positief signaal dat mensen uit de bedrijfswereld, de academische wereld, de cultuurwereld, enz. geïnteresseerd zijn in het politieke bestel. Nog niet zo lang geleden was de ‘kloof met de politiek’ een hot item. Die periode lijkt voorbij. De betrokkenheid met de politiek is iets wat we moeten waarderen, het zorgt voor zuurstof in de democratie.

Uitgeholde democratie

Toch moeten we ook opletten voor de stemmen aan de zijlijn. Het zijn vooral stemmen van mensen die tot de elite behoren die een grote weerklank vinden. Mensen die door hun kennis of verdiensten de indruk kunnen wekken dat ze de publiek opinie mogen ‘overrulen’. Wanneer de massa dwaalt, schijnen zij het juiste pad te zien. De massa spreekt vaak enkel tijdens verkiezingen, vraag het maar in Oostenrijk. Op die manier wordt de democratie uitgehold en pleit je eigenlijk voor een technocratie.

Technocraten zien voornamelijk heil in een sterk leiderschap. Mensen uit het bedrijfsleven willen regeren als een CEO, top-down, een tikje autoritair. Beslissingen moeten snel genomen worden en dan zonder tegenspraak uitgevoerd worden. Academici willen hun systeem, dat in theorie perfect werkt, niet ondergraven zien worden door praktische bezwaren of gewoontes.

Technocraten duiken steeds meer op in Europa als oplossingen voor economische crisis of onhandige verkiezingsuitslagen. Wie zou er deel moeten uitmaken van de Vlaamse technocraten, vraag ik me dan af. Rik Torfs? Bea Cantillon? Paul De Grauwe? Eva Brems? Pierre Lano? Christine Van Broeckhoven? Marleen Temmerman? Al deze ’technocraten’ kregen ooit al eens een mandaat of een verkiesbare plaats op Vlaams of federaal niveau. Toch eindigden hun politieke carrières al vrij snel op een sisser en vaak met de nodige frustraties. Zelfs Frank Vandenbroucke, die beantwoordt aan het profiel dat velen voor ogen hebben, werd door zijn partij opzijgeschoven.

Moeten onze knappe koppen dan langs de zijlijn blijven staan? Helemaal niet. Er is nog steeds een groot verschil tussen betrokkenheid en verantwoordelijkheid opnemen. Slechts het laatste zorgt er voor dat zaken veranderen. En er is geen betere manier om zijn verantwoordelijkheid op te nemen dan te beginnen aan de basis. Ik hoop dan ook dat onze zogenaamde elite niet te elitair is om lokale dossiers in te studeren of deel te nemen aan avondlijke vergaderingen in de gemeentepolitiek. Dan kunnen ze de zaken werkelijk veranderen en hoeven ze het niet elke dag in de media uit te schreeuwen. Het maakt me zelfs niet uit voor welke partij ze kandideren, als ze het maar doen.

Dus beste professor, econoom, CEO, bedrijfsleider, auteur of kunstenaar, ik daag u uit. Ik verwacht uw naam te zien verschijnen op de lijsten van de eerstvolgende verkiezingen, deze van uw gemeente in 2018. Steek u niet weg achter het argument dat u geen tijd hebt als professor, CEO, of eender wat, want als arts heb ik die tijd eigenlijk ook niet, maar ik doe het toch. Als ik het kan, u toch ook zeker! Zet u dus in te beginnen op lokaal niveau, aan de basis van de democratie, waar heel veel politici ook beginnen en dagelijks keihard werken.