Knack Extra: Boek 10

Redactie Knack

18-10-2010, 13:16 Bijgewerkt op: 20-01-2021, 16:32

Deze Knack Extra is vanaf 20 oktober verkrijgbaar samen met Knack Magazine.

Van de redactie
Door Karl van den Broeck

Groots Nederlands

De kloof tussen de Vlaamse en de (Noord-) Nederlandse literatuur raakt maar niet gedicht. Vlaanderen en Nederland zijn twee verschillende (deel)staten met hun eigen media, hun eigen polis. Een ‘nationale’ literatuur is altijd de emanatie van zo’n polis, zo klinkt het. Onzin, beweren anderen. En hoe is het ravijn tussen Essen en Roosendaal bijvoorbeeld te rijmen met de grote fusiebewegingen in het uitgeverslandschap? Vlaamse uitgevers nemen Nederlandse uitgevers over en omgekeerd. Blijkbaar is er op economisch vlak wel sprake van één markt.

Er zijn twee complementaire evoluties aan de gang. De globalisering maakt dat uitgeversconcerns best zo groot mogelijk zijn: de internationale bestsellers zijn overal dezelfde. Die globalisering verbergt echter een sterke emancipatie van nationale en regionale culturen en literaturen. Dat is nieuw voor Vlaanderen. In het boekennummer van Knack Extra toont Kevin Absillis duidelijk aan dat de Noord-Nederlandse redacteurs de Vlaamse literatuur decennialang onder curatele hebben geplaatst. Teksten die geschreven waren in een (min of meer) Vlaams idioom werden zonder pardon vergrachtengordeld. Anno 2010 is dat ondenkbaar.
De huidige generatie Vlaamse schrijvers blaakt van zelfvertrouwen over haar taal. Dat hangt samen met het ontstaan van een Algemeen Vlaams-Nederlands.

De Nederlanders mogen de taal van een Tom Naegels dan al onleesbaar Vlaams vinden, hier is hij een – terecht – gevierd auteur en columnist.

Waarom dringen de Vlaamse auteurs dan zo moeilijk door in Nederland (en omgekeerd)? Omdat wij elkaar niet meer kennen, elkaars taal steeds minder begrijpen, elkaars tv-programma’s niet bekijken, elkaars politici niet kennen. Dat heeft ook gevolgen voor de gefuseerde uitgeversconcerns. Zij zullen Vlaamse en Nederlandse auteurs elk in hun eigen ‘publieke ruimte’
moeten inbedden. Promotie voeren voor Yves Petry doe je in Nederland op een andere manier dan in Vlaanderen. En dat is een goede zaak. Misschien komt er nu ook een einde aan de vrijwillige ballingschap van veel Vlaamse auteurs in Nederland. Al te vaak werden ze er aan hun lot overgelaten en moesten ze in Vlaanderen hun eigen promotiecampagnes opzetten.

En dan te bedenken dat het geen zaak is van Vlaams-, Noord- of Groot-Nederlands, maar gewoon van groots Nederlands. Ongeacht de tongval.

INHOUD Vlaanderen – Nederland
– De kloof werd een springplank
– ‘Op al onze schrijvers kleeft de erfzonde’ – Kevin Absilis schrijft
een korte geschiedenis van het Vlaamse stigma.
– Hoe ervaren Vlaamse schrijvers en literatuurexperts vandaag de verhouding met literair Nederland?
– Interview met Robbert Ammerlaan – De uitgever van De Bezige Bij over bestsellers, missers en zijn jongste geesteskind: De Bezige Bij Antwerpen.
– Welke Nederlanders lezen we nog? – Wat wordt gekocht, ontleend en gelezen?
– Geeft de Nederlander maar Lanoye of Verhulst – Welke Vlaming lust de Nederlander?
– Belgische barnsteen – Belgica: een reeks van lang vergeten
Franstalige Belgische en nieuwe Vlaamse auteurs.

– Jonathan Franzen – Over zijn nieuwe great American novel.
– Uit het leven der houtwormen – Column door Jan Braet.

De beste boeken van 2010
– Vlaamse letteren – Zinnelijk, aanstekelijk, maatschappelijk.
– Nederlandse letteren – Hollands goed.
– Poëzie – In het Noorden viel er meer te rapen.
– Franse letteren – Duivelinnen en Vlaamse nonnen.
– Duitse letteren – Oude krokodillen.
– Engelstalige letteren – Het jaar van de Jonathans.
– Spannende letteren – ‘Ik heb schijt aan de regels.’
– Kinderletteren – Zal ik er een tekeningetje bij maken?

– Knack op de boekenbeurs – Het beste uit de Nederlandstalige letteren.

– Thriller – Bladspiegel door Koen Meulenaere.