Klassiek: Hommage aan Waalse componisten (* * *)

Wallonië eert zijn componisten op het Festival de Stavelot. De aftrap was alleszins in de roos.

Gehoord op 30 juli in l’Eglise St.Sébastien in Stavelot: Orchestre Royal de Chambre de Wallonie o.l.v. Patrick Davin, m.m.v. Marie Hallynck (cello) en Philippe Koch (viool)

Wij kennen Wallonië niet en Wallonië kent ons niet. Het is een verwijt waar mits een flauwe inspanning al iets aan te doen valt. Documenteer u bijvoorbeeld over het Festival de Stavelot en kies een dagje uit, met of zonder de kinderen. Want veertien dagen lang kunt u in dit sympathieke stadje in de provincie Luik interessante muziek van Waalse – en andere componisten meepikken, gespeeld door de beste Waalse muzikanten. Met zijn bekende abdij en barokkerk en zijn schilderachtige straatjes heeft Stavelot mooie toeristische troeven in handen.

Op het openingsconcert stond muziek op het programma van François-Joseph Gossec , Robert Schumann, Guillaume Lekeu en Henri Vieuxtemps. Het Orchestre Royal de Chambre de Wallonie, tussen haakjes het oudste kamerorkest van België, speelde onder de leiding van gastdirigent Patrick Davin. Voor de dertig musici moet dat een verfrissende afwisseling geweest zijn met chefdirigent Augustin Dumay. Davin dirigeert immers hoofdzakelijk hedendaagse ensembles en is actief in de operawereld. Hij combineert (misschien daarom) een strikt afgemeten dirigeertechniek met een grote dosis gevoel. De musici zaten er ontspannen doch zeer geconcentreerd bij en speelden energiek in op ieder gebaar van Davin. Het resultaat was een spannend concert waar zelfs de harde kerkbankjes niet deerden.

De Symfonie in Es van de laat 18de eeuwse componist François-Joseph Gossec gold als opwarmertje. Gossec werd geboren in Henegouwen, en dat is meteen de enige link met Wallonië want op zijn zeventiende verdween hij al naar Parijs om er zijn hele leven te blijven. Zijn muziek die doorgaans weinig diepgang opzoekt, was nooit echt succesvol. Zelfs in zijn tijd sloeg ze niet helemaal aan. Maar om de vingers los te gooien en om de stijl, pittigheid en precisie van het orkest te demonstreren was dit symfonietje niet slecht gekozen.

Toen kwam Schumann, omdat het nog altijd het Schumannjaar is. Het Celloconcerto met zijn drie in elkaar overlopende delen is een lyrisch verhaal, barstensvol energie. Het duurt slechts 25 minuten, heeft vaart en bulkt van de leuke details. Marie Hallynck liet zich zoals altijd van haar beste kant zien: virtuoos, temperamentvol, boordevol emotie en altijd toonvast. Ze was duidelijk publiekslieveling nummer één met alles wat ze in haar mars heeft als celliste en muzikant, en met haar guitige lach die niemand ooit ontgaat.

Als bis gaven soliste en orkest de Elegie pour violoncelle et orchestre van Raymond Micha ten beste. Wie is in hemelsnaam Raymond Micha? De stichter van het Festival de Stavelot in 1958, zo blijkt. Zijn lange leven – hij werd 96 – was hij in Stavelot en omstreken een autoriteit. Hij dirigeerde, componeerde en gaf les. Op latere leeftijd begon hij compositielessen te nemen bij Joseph Jongen wat resulteerde in mooie romantische muziek met een impressionistisch randje. Hij schreef ook koorcomposities zoals zijn Messe à quatre voix mixtes, avec orgue die morgenvoormiddag te beleven valt in dezelfde kerk.

Na de pauze was ik diep ontroerd door de vertolking van het werk van Lekeu. Als zijn Adagio pour quatuor d’orchestre zich ontvouwt lijkt de wereld even stil te staan. Zoveel schoonheid. Je ziet de musici bijna denken: bleef deze schoonheid maar langer dan tien minuten aanhouden. Het is die verlaagde leidtoon die het ‘m doet natuurlijk, een eenvoudig procédé om kippenvel op te wekken, maar je moet het maar doen op je 21ste. Dat de jongen al stierf toen hij 24 was, en dus veel te weinig muziek naliet om ons aan te verwarmen, is een haast ondraaglijke gedachte. Lekeu werd geboren in Verviers maar trok voor zijn studies zoals zovelen naar Frankrijk. Hij stierf in het Franse Angers aan tyfus.

Restte er nog het hoogblinkende Vioolconcerto nr.5 van de eveneens in Verviers geboren Henri Vieuxtemps. Orkest en solist Philippe Koch articuleerden snedig in deze brok bravoure virtuositeit, maar dat nam niet weg dat het echte muziek maken er niet in zat. Daarvoor kwam Koch niet genoeg los van de partituur wat het samenspel met het orkest niet ten goede kwam. Het resultaat was veel gehaspel en weinig wol.

De Rêverie van Vieuxtemps als bisnummer liet de viool andermaal gloeiend heet soleren, maar bood een dermate oninteressante orkestpartij dat ik mij afvraag waar Vieuxtemps toch al dat applaus kon vergaren. Niets voor mij, deze muziek zonder inhoud. Mijn applaus ging naar Lekeu en naar Schumann, naar het orkest, naar dirigent Patrick Davin en naar de onvolprezen Marie Hallynck. Bravo Stavelot!

Greet Van ’t veld

www.festivalstavelot.be

www.festivaldewallonie.be